Ας μιλήσουμε για τη στρατιωτική θητεία. Με ειλικρίνεια, όμως!

Του Πρόδρομου Σεϊτανίδη

Έχουν περάσει ημερολογιακά δεκαετίες και ιδεολογικά αιώνες από την εποχή που το ΚΚΕ προσπαθούσε να βάλει τρικλοποδιά στο κίνημα για τα δικαιώματα των φαντάρων με το επιχείρημα «πρέπει να πηγαίνουμε στο στρατό για να μάθουμε τον χειρισμό των όπλων, με τα οποία θα κάνουμε την επανάσταση». Ο στρατός έγινε πιο σύνθετος, τα όπλα πιο περίπλοκα και το ΚΚΕ αναγκάστηκε να παραδεχθεί πως οι δεινόσαυροι είναι νεκροί αν και «όχι με ευθύνη της Κεντρικής Επιτροπής». Αλλά η θητεία συνεχίζει να υπάρχει. Χρειάζεται, όμως; Μην ανησυχείτε, δεν πρόκειται να πιάσω τα γνωστά επιχειρήματα της Αριστεράς για ιδεολογικό ρόλο του στρατού κλπ κλπ. Αυτά υπάρχουν και αλλού στο διαδίκτυο, διατυπωμένα καλύτερα. Θα προσπαθήσω να υπηρετήσω το ερώτημά μου με τη χρήση της κοινής λογικής.

Είναι κοινό μυστικό ότι πάρα πολλά στρατόπεδα συνεχίζουν να λειτουργούν μόνο και μόνο για να στηρίζουν τις τοπικές κοινωνίες με τα έξοδα των φαντάρων και τα ενοίκια των στελεχών. Τις προάλλες, χαράς ευαγγέλια έκαναν οι καταστηματάρχες της Θήβας που βγήκαν στην πόλη τους εξοδούχοι οι φαντάροι από το τοπικό Κέντρο Εκπαίδευσης του Πυροβολικού. Δεν παρέλειψαν, μάλιστα, να εκφράσουν την ευγνωμοσύνη τους με επίσκεψη των εκπροσώπων τους στον εμφανώς αμήχανο διοικητή του στρατοπέδου, μια αμηχανία που καταγράφηκε και φωτογραφικά στο σχετικό δημοσίευμα του τοπικού Τύπου.

Κοινό μυστικό, επίσης, αποτελεί πως τα «βύσματα» ακόμα καταφέρνουν να «χωθούν» σε ανύπαρκτες θέσεις, πως ο μέσος φαντάρος προσπαθεί να λουφάρει όσο μπορεί περισσότερο αλλά συνήθως ξεπαγιάζει στα φυλάκια του Έβρου, πως η εκπαίδευση είναι κάτι λιγότερο κι από συμβολική, πως η θητεία χρησιμεύει κυρίως για να συγκαλύπτει την ανεργία των νέων και -τέλος- ότι στους εννιά μήνες της θητείας κανείς δεν μπορεί να διδαχθεί μια κοινωνικά χρήσιμη «εν τω στρατεύματι κτηθείσα» ειδικότητα, όπως μάγειρας, οδηγός φορτηγού ή -έστω- ελεύθερος σκοπευτής. Επιπλέον, είναι γνωστό τοις πάσι πως πολλοί πολιτικοί υπάλληλοι του ΥπΕθΑ (ανέρχονται σε περίπου 8.000) λουφάρουν, πασάροντας τη γραφική δουλειά σε στρατευμένους, πιθανότατα με υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο αλλά λιγότερο εξοικειωμένους με τον στρατιωτικό χαρτοπόλεμο. Και ότι το ΥπΕθΑ διατηρεί με νύχια και με δόντια άχρηστα στρατόπεδα, μόνο και μόνο επειδή αποτελούν οικοδομικά «φιλέτα», τα οποία σκοπεύει να διαπραγματευτεί ως οικονομικά ανταλλάγματα έναντι παραχώρησής τους στους τοπικούς δήμους και κοινωνίες.

Αν δεχτούμε ότι ο Στρατός Ξηράς διαθέτει ανά πάσα στιγμή 50.000 έφεδρους, με την εννιάμηνη θητεία περνάνε από το χακί πάνω από 60.000 νέοι το χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι με τέσσερις νέες ΕΣΣΟ ετησίως, από τα Κέντρα Εκπαιδεύσεως Νεοσυλλέκτων περνάνε περί τις 12.500 νέοι. Οι οποίοι χωρίζονται σε περίπου 400 διμοιρίες, εκάστη των οποίων χρειάζεται περί τους τρεις μόνιμους για να την διοικούν. Δηλαδή, έχουμε περί τους 1.200 (έως 1.500, αν αναλογιστούμε τη διογκωμένη ιεραρχία) αξιωματικούς και στελέχη, που δεν ασχολούνται με τίποτε άλλο από το να διδάξουν στον «ψάρακα» πώς να δένει τις αρβύλες του, πώς να στρώνει την κουβέρτα αεροδρόμιο, πώς να βαδίζει με βήμα και πώς να μην κάνει βλακείες με το G3A3. Αυτοί από μόνοι τους απαρτίζουν δύο τάγματα πλήρους σύνθεσης, διασκορπισμένα τώρα κάπου μεταξύ Καλαμάτας, Τρίπολης, Θήβας, Αυλώνας, Κιλκίς και Γρεβενών, να νταντεύουν απρόθυμους πιτσιρικάδες και στα μεσοδιαστήματα μεταξύ σειρών εκπαίδευσης να φυλάνε μάντρες με άχρηστα υλικά. Σημειωτέον ότι τα νέα υλικά, φορτηγά, άρματα και οπλικά συστήματα τα οδηγάνε και τα χειρίζονται επαγγελματίες, ασχέτως αν τα «χρεώνονται» έφεδροι.

Φυσικά, όλοι αυτοί οι φαντάροι χρειάζονται κονδύλια για να ντυθούν, να ποδεθούν, να τραφούν, να στεγαστούν, ακόμα κι αν οι συνθήκες διαβίωσης είναι άθλιες. Περί τις 70.000 δραχμές κοστολογιόταν πριν μια εικοσαετία η «προίκα του φαντάρου», χωρίς το όπλο εννοείται. Με τον πληθωρισμό, μπορούμε άνετα να το μεταφράσουμε σήμερα σε 500 ευρώ. Δηλαδή 25 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο μόνο για να ντυθούν στο χακί οι φαντάροι. Επειδή, δε, τα υλικά είναι κακής ποιότητας και οι στρατιώτες άσχετοι με τη χρήση τους, παθαίνουν συνέχεια ζημιές και χρειάζονται επισκευές. Φυσικά, όλο αυτό το τσούρμο των ανεκπαίδευτων κι απρόθυμων χρειάζεται έναν τεράστιο στόλο φορτηγών και μια θάλασσα πετρέλαιο για να κινηθεί, καθώς και μια μέτρια πόλη για να στεγαστεί κατά τη διάρκεια της θητείας του. Για να ρίξουν, δε, και μερικές ντουφεκιές κατά τη διάρκεια της θητείας τους, απαιτείται ποσότητα πυρομαχικών ικανή να καλύψει τις ψυχαγωγικές ανάγκες της Κρήτης για μια δεκαετία. Το κόστος ενός στρατεύσιμου υπόλογίζεται σε 300 ευρώ το μήνα, ήτοι 180 εκατομμύρια ετησίως, ας πούμε 200 μαζί με τα αρχικά «προικιά» του. Κι αυτά για να κάνει τι; Να φυλάει εγκαταστάσεις, οι οποίες δεν χρησιμεύουν σε τίποτε άλλο παρά μόνο να τον φιλοξενούν. Ναι, ναι, το ξέρω ότι υπάρχουν και αποθήκες καυσίμων και πυρομαχικών αλλά μεταξύ μας, τώρα, ειλικρίνεια είπαμε!

Σε αντάλλαγμα, το μόνο ουσιαστικό έργο που παρέχει ο στρατευμένος είναι να παρατάσσεται ενώπιον των διοικητών του ως μια θάλασσα από κράνη και παραλλαγές και να τους κάνει να δηλώνουν «περήφανοι που διοικούν τέτοιους άντρες». Λέγεται «σύνδρομο του λοχία» κι απ΄ αυτό υποφέρουν πολλοί προϊστάμενοι του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Δεν τους ενδιαφέρει τι κάνουν οι υφιστάμενοί τους απλώς θέλουν να τους καμαρώνουν εν πλήθει. Στην πραγματικότητα, κι αυτοί από πάνω και εμείς από κάτω πάντα ξέραμε πως σε περίπτωση πολέμου δεν θα εμπιστευόμασταν οι μεν τους δε ούτε το σκύλο για κατούρημα! Το ηθικό των στελεχών το έχουμε γνωρίσει καλά και σε εποχές που αμείβονταν αδρά.

Με βάση τα εγχειρίδια του στρατού των ΗΠΑ, σκοπός της Βασικής Εκπαίδευσης είναι να κάνει το νεοσύλλεκτο να πάψει να σκέπτεται και να εκτελεί αντανακλαστικά τις εντολές, είτε αυτές είναι ένα απλό «Παρουσιάστε» είτε ένα οδυνηρό «Επίθεση με εφ΄ όπλου λόγχη». Φυσικά, η αισθητηριακή απομόνωση του νεοσύλλεκτου είναι ανέφικτη στην εποχή των «έξυπνων» κινητών και των social media, συνεπώς ό,τι κι αν του κάνουν του νεοσύλλεκτου, δεν μπορούν μέσα στο εννιάμηνο να τον κάνουν να πάψει να σκέφτεται. Όσο και όπως σκέφτεται, εν πάση περιπτώσει. Αλλά γιατί να ξοδεύεις χρόνο και χρήμα για να διδάξεις ανθρώπους να μην σκέφτονται επ΄ ολίγον, όταν αποδεδειγμένα μπορείς να αξιοποιήσεις ανθρώπους που υποτίθεται πως έχουν ήδη εκπαιδευτεί να εκτελούν εντολές αδιαμαρτύρητα και είναι διατεθειμμένοι να συνεχίσουν να το κάνουν με το αζημίωτο; Να αποκτήσουμε, δηλαδή, έναν μικρότερο στρατό, χωρίς δαπανηρές διεθνείς αποστολές, ο οποίος θα αμείβεται καλύτερα από τώρα, δεν θα χάνει χρόνο ως αδιάφορος που παρέχει ανούσια εκπαίδευση στους ανίδεους και δεν θα σπαταλά το δημόσιο χρήμα, βάφοντας και ξαναβάφοντας ό,τι στέκεται και χαιρετώντας ό,τι κινείται.

Μπορεί να φαίνεται ασήμαντη η πρότασή μου αλλά εάν δούμε την κλίμακα των μεγεθών, γίνεται σαφές πως η κατάργηση της θητείας θα επιφέρει τεράστια οικονομία στο κράτος και στις οικογένειες των στρατευμένων. Και, αντίστοιχα, θα στερήσει από διάφορους υψηλά ιστάμενους τη δυνατότητα να «καλοπιάνουν» τοπικούς προμηθευτές, στο όνομα της διατροφής των φαντάρων. Ή να κάνουν λαθρεμπόριο καυσίμων. Ή μπίζνες με τα καυσόξυλα, κοκ. Την ιδέα για το άρθρο αυτό δεν την πήρα από κάνα αναρχοβιβλιοπωλείο αλλά από μια επιστολή υπέρ της κατάργησης των στρατιωτικών παρελάσεων που είχε στείλει στις εφημερίδες ένας ταξίαρχος ε.α., ο οποίος έχοντας υπηρετήσει χρόνια στις Ειδικές Δυνάμεις, λογάριαζε με αριθμούς και δεδομένα πόσες ώρες εκπαίδευσης στερεί μια πρόβα παρέλασης και πόσο κοστίζει η διεξαγωγή της, εις βάρος άλλων πιο σημαντικών δαπανών. Άιντε και καλός πολίτης, κύριε διοικητά!

Υστερόγραφο: Δεν προτείνω να καταργηθεί εντελώς η στρατιωτική θητεία. Απλώς να γίνει ουσιαστικά εθελοντική, δηλαδή να υπηρετεί αμμισθί όποιος πραγματικά θέλει. Έτσι, άλλωστε, θα δούμε εάν υπάρχουν περισσότεροι πραγματικοί πατριώτες σαν το… Φαήλο Κρανιδιώτη που πενηντάρισε κι ακόμη μας το κοπανάει ότι υπηρέτησε Δόκιμος Καταδρομέας.