Η βράβευση της Σωτηροπούλου

1 εικόνα

της Βένας Γεωργακοπούλου

Την έχουν πει πορνογράφο και βωμολόχο. Έχουν προσπαθήσει να αποκλείσουν το καλύτερο βιβλίο της ,το Ζιγκ-ζαγκ στις νερατζιές (1999, Κέδρος) από τις σχολικές βιβλιοθήκες. Κι αυτή η αθεόφοβη, που έχει βαφτίσει ένα διήγημά της «Το μουνί μέσα στη ζέστη», κέρδισε πριν λίγο το σημαντικό βραβείο μυθιστορήματος του Ιδρύματος Ουράνη. Της Ακαδημίας Αθηνών. Αυτής που συντηρητική την ανεβάζουμε και μουχλιασμένη την κατεβάζουμε –και πολλές φορές έχουμε δίκιο.                       
             
Μου περνάει, βέβαια, από το μυαλό ότι η Εύα της Έρσης Σωτηροπούλου (εκδόσεις Πατάκη) άρεσε στα μέλη της επιτροπής επειδή τα  ξενάγησε σε δρόμους της Αθήνας, που τρέμουν και μόνο με την ιδέα τους. Είναι της μόδας να θρηνούμε όλοι μαζί την πόλη που

χάσαμε, και δεν είναι καθόλου απίθανο αναγνώστες με ηθικολογική ροπή να την ανακαλύψουν και στο άγριο οδοιπορικό της ηρωίδας, σκαστής από χριστουγεννιάτικο ρεβεγιόν, στην Αθήνα των μεταναστών, των πορνείων και του φόβου.
           
Από την άλλη, δεκάρα δεν δίνω για τα κριτήρια της βράβευσης. Ούτε είχε ανάγκη η Σωτηροπούλου το βραβείο Ουράνη για να πείσει ότι είναι μια από τις σημαντικότερες πεζογράφους της μεταδικτατορικής περιόδου, κι ας καταλαβαίνω γιατί ποτε δεν έγινε ,αυτή η ατίθαση Πατρινιά, που μισεί τον καθωσπρεπισμό και την κοινωνική υποκρισία, τόσο  δημοφιλής όσο άλλες.  
            
Να ο ένας από τους δυό λόγους που η βράβευση της Εύας με έκανε να πηδήξω από χαρα: σκέφτηκα ότι δίνει έξτρα δημοσιότητα σε όλο της το έργο και κυρίως στα πολύ φρέσκα διηγήματα της συλλογής «Να νιώθεις μπλε, να ντύνεσαι κόκκινα» (Πατάκης). Φαντάστηκα καπάκι και τα μούτρα του Πέτρου Τατούλη, του Κωσταντινου Πλεύρη και του Δημήτρη Γαβαλά και η αγαλλίαση ολοκληρώθηκε.
            
Κι αν οι δυο πρώτοι δεν χρειάζονται συστάσεις, ο τρίτος είναι ο δικαστής ,που τον Αύγουστο του 2007 δέχτηκε, μετα από αίτηση ασφαλιστικών μέτρων, που κατέθεσε ο ιδρυτής του «Κόμματος της 4ης Αυγούστου», να αποσυρθεί προσωρινά από τις σχολικές βιβλιοθήκες το  μυθιστόρημα της ΣωτηροπούλουΖιγκ-ζαγκ στις νερατζιές (Κρατικό Βραβείο και βραβείο "Διαβάζω" 2000). Έβαλε, μάλιστα, τα γυαλιά στόν Πλεύρη με ένα μνημειώδες κείμενο ακροδεξιού και ελληνοχριστιανικού παραληρήματος.  Ευτυχώς, τον Ιανουάριο τού 2009 το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών δικαίωσε πανηγυρικά τήν συγγραφέα και το βιβλίο αφέθηκε ελεύθερο να πορευθεί προς τους εφήβους, που τόσο πολύ αφορούσε -"μυθιστόρημα νεανικής μαθητείας" το έχει χαρακτηρίσει ο Αλέξης Ζήρας, ακριβώς επειδή τα παιδιά στα βιβλία τής Σωτηροπούλου, διάβολοι και τέρατα, είναι απολύτως αληθινά. Κατάπιε και ο νομάρχης Πελοποννήσου τη γλώσσα του. Αυτός είχε πρωτοξεκινησει το 2001, απλός βουλευτής Αρκαδίας τότε της ΝΔ, τον διασυρμό της συγγραφέως  με εμφανίσεις στην Τατιάνα Στεφανίδου και ερωτήσεις στη Βουλή -για να το σκυλομετανιώσει όταν έγινε υφυπουργός Πολιτισμού το 2004 και αστραπιαία ανέπτυξε ορθότερα λογοτεχνικά κριτήρια.       
        
Μέρες που είναι, με τον Αντώνη Σαμαρα να απειλεί ότι θα επαναφέρει στήν μέση εκπαίδευση τα ελληνοχριστιανικά ιδεώδη, η παραπάνω ιστορία είναι πολύ διδακτική. Μακάρι η βράβευση της Έρσης Σωτηροπούλου από την Ακαδημία Αθηνών να σημαίνει ότι έχουμε αφήσει πίσω μας τη λογοκρισία και σεβόμαστε την ελευθερία της τέχνης. Εκτός κι αν τα σχολεία εξακολουθούν για κάποιους να αποτελούν τόπους "που εμπνέουν στα παιδιά την ηθική αγνότητα, την αγάπη για τήν θρησκεία και τήν πατρίδα". Ετσι έγραφε τότε ο δικαστής Δημήτρης Γαβαλάς. Τώρα που με τήν οικονομική κρίση η δημόσια εκπαίδευση θα ξαναγίνει ελκυστική, να μην στείλουμε τα παιδιά μας στο στόμα τού λύκου.