Του Κώστα Ράπτη
Η Τουρκία δεν είναι «μοντέλο», είναι μια «φούσκα» προορισμένη να σκάσει εντός του 2012: αν κάποιος είχε τοποθετηθεί στο Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης κατά το ξέσπασμα της Αραβικής Άνοιξης πέρσι, θα είχε χάσει μέχρι σήμερα τα μισά λεφτά του. Και αν επιλέξει να τα κρατήσει στην Τουρκία θα χάσει και τα άλλα μισά.
Ο πρόεδρος της Macrostrategy LLC, David P. Goldman, ο οποίος αρθρογραφεί ως “Spengler” στους Asia Times, δεν φείδεται επικρίσεων απέναντι στην κυβέρνηση Erdogan, για την οποία υπενθυμίζει ότι έχει οδηγήσει στις φυλακές 97 δημοσιογράφους (περισσότερους απ’ ό,τι η Κίνα), ενώ στην αναγόρευση του Τούρκου πρωθυπουργού ως «Προσώπου της Χρονιάς» για το 2011 από τους αναγνώστες του περιοδικού Time απαντά δηκτικά υπενθυμίζοντας ότι το ίδιο είχε συμβεί το 1938 με τον Hitler και το 1939 με τον Stalin.
Κυρίως όμως επιμένει ότι το τουρκικό «οικονομικό θαύμα» προορίζεται να αποτύχει, παύοντας να αποτελεί έναν θύλακα σταθερότητας, εν μέσω της κοινωνικής κατάρρευσης που κατά τη γνώμη του χαρακτηρίζει τον Μουσουλμανικό κόσμο, από τα σύνορα της Αλγερίας μέχρι την κινεζική επαρχία του Xinjiang.
Κατά τον Goldman, η πηγή των προβλημάτων της τουρκικής οικονομίας οφείλεται σε μια παράδοξη πολιτική απόφαση του Erdogan, οφειλόμενη σε θρησκευτικούς λόγους: στην επιμονή του δηλ. για μηδενικά «πραγματικά επιτόκια» (στο ύψος του πληθωρισμού), ώστε «ο τουρκικός λαός να κερδίζει από την εργασία του» και όχι από την (απαγορευόμενη από το Κοράνι) τοκογλυφία.
Το χαμηλό κόστος δανεισμού, επέφερε αλματώδη πιστωτική επέκταση, της τάξης του 40% σε ετήσια βάση. Το αποτέλεσμα ήταν η διαρκής υποτίμηση της τουρκικής λίρας καθ’ όλη τη διάρκεια του 2011, γεγονός που υποχρέωσε την Τουρκική Κεντρική Τράπεζα σε απότομη αύξηση των επιτοκίων τον περασμένο Οκτώβριο.
Ωστόσο ήταν ήδη αργά: η υποχώρηση του νομίσματος (και του Χρηματιστηρίου) συνεχίσθηκε, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο. Η αύξηση των επιτοκίων δυσχέρανε την εξυπηρέτηση των προηγούμενων δανείων από τις τουρκικές επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, τροφοδοτώντας περαιτέρω πιστωτική επέκταση – αντίθετα από τους στόχους.
Παράλληλα, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (που αγγίζει το 10%) συνεχίζει να διευρύνεται από το 2009 και εξής, τροφοδοτούμενο από την βραχυχρόνιο διατραπεζικό δανεισμό – καθιστώντας την τουρκική οικονομία ευάλωτη στον παραμικρό εξωτερικό κλυδωνισμό. Οι τουρκικές εισαγωγές είναι περίπου διπλάσιες από τις τουρκικές εξαγωγές, και αυτές οι τελευταίες προορίζονται να υποχωρήσουν περαιτέρω, δεδομένου ότι οι μισές κατευθύνονται στην αγορά της δοκιμαζόμενη ευρωζώνης.
Το συμπέρασμα του Goldman είναι ότι μια «αιφνίδια αναπροσαρμογή του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών συνοδευόμενη από μεγάλης κλίμακας χρεοκοπίες τουρκικών επιχειρήσεων σε συνδυασμό με υψηλή ανεργία θα καταστήσουν το 2012 δύσκολη χρονιά για την τουρκική οικονομία και ακόμη δυσκολότερη για την τουρκική πολιτική ζωή».
Η Τουρκία δεν είναι «μοντέλο», είναι μια «φούσκα» προορισμένη να σκάσει εντός του 2012: αν κάποιος είχε τοποθετηθεί στο Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης κατά το ξέσπασμα της Αραβικής Άνοιξης πέρσι, θα είχε χάσει μέχρι σήμερα τα μισά λεφτά του. Και αν επιλέξει να τα κρατήσει στην Τουρκία θα χάσει και τα άλλα μισά.
Ο πρόεδρος της Macrostrategy LLC, David P. Goldman, ο οποίος αρθρογραφεί ως “Spengler” στους Asia Times, δεν φείδεται επικρίσεων απέναντι στην κυβέρνηση Erdogan, για την οποία υπενθυμίζει ότι έχει οδηγήσει στις φυλακές 97 δημοσιογράφους (περισσότερους απ’ ό,τι η Κίνα), ενώ στην αναγόρευση του Τούρκου πρωθυπουργού ως «Προσώπου της Χρονιάς» για το 2011 από τους αναγνώστες του περιοδικού Time απαντά δηκτικά υπενθυμίζοντας ότι το ίδιο είχε συμβεί το 1938 με τον Hitler και το 1939 με τον Stalin.
Κυρίως όμως επιμένει ότι το τουρκικό «οικονομικό θαύμα» προορίζεται να αποτύχει, παύοντας να αποτελεί έναν θύλακα σταθερότητας, εν μέσω της κοινωνικής κατάρρευσης που κατά τη γνώμη του χαρακτηρίζει τον Μουσουλμανικό κόσμο, από τα σύνορα της Αλγερίας μέχρι την κινεζική επαρχία του Xinjiang.
Κατά τον Goldman, η πηγή των προβλημάτων της τουρκικής οικονομίας οφείλεται σε μια παράδοξη πολιτική απόφαση του Erdogan, οφειλόμενη σε θρησκευτικούς λόγους: στην επιμονή του δηλ. για μηδενικά «πραγματικά επιτόκια» (στο ύψος του πληθωρισμού), ώστε «ο τουρκικός λαός να κερδίζει από την εργασία του» και όχι από την (απαγορευόμενη από το Κοράνι) τοκογλυφία.
Το χαμηλό κόστος δανεισμού, επέφερε αλματώδη πιστωτική επέκταση, της τάξης του 40% σε ετήσια βάση. Το αποτέλεσμα ήταν η διαρκής υποτίμηση της τουρκικής λίρας καθ’ όλη τη διάρκεια του 2011, γεγονός που υποχρέωσε την Τουρκική Κεντρική Τράπεζα σε απότομη αύξηση των επιτοκίων τον περασμένο Οκτώβριο.
Ωστόσο ήταν ήδη αργά: η υποχώρηση του νομίσματος (και του Χρηματιστηρίου) συνεχίσθηκε, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο. Η αύξηση των επιτοκίων δυσχέρανε την εξυπηρέτηση των προηγούμενων δανείων από τις τουρκικές επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, τροφοδοτώντας περαιτέρω πιστωτική επέκταση – αντίθετα από τους στόχους.
Παράλληλα, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (που αγγίζει το 10%) συνεχίζει να διευρύνεται από το 2009 και εξής, τροφοδοτούμενο από την βραχυχρόνιο διατραπεζικό δανεισμό – καθιστώντας την τουρκική οικονομία ευάλωτη στον παραμικρό εξωτερικό κλυδωνισμό. Οι τουρκικές εισαγωγές είναι περίπου διπλάσιες από τις τουρκικές εξαγωγές, και αυτές οι τελευταίες προορίζονται να υποχωρήσουν περαιτέρω, δεδομένου ότι οι μισές κατευθύνονται στην αγορά της δοκιμαζόμενη ευρωζώνης.
Το συμπέρασμα του Goldman είναι ότι μια «αιφνίδια αναπροσαρμογή του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών συνοδευόμενη από μεγάλης κλίμακας χρεοκοπίες τουρκικών επιχειρήσεων σε συνδυασμό με υψηλή ανεργία θα καταστήσουν το 2012 δύσκολη χρονιά για την τουρκική οικονομία και ακόμη δυσκολότερη για την τουρκική πολιτική ζωή».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου