Τα πρώτα 25 νησιά ψάχνουν επενδυτή

ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΝΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΘΕΙ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΛΝΤΟΡΑΝΤΟ

Από τα 598 καταγεγραμμένα νησάκια που ανήκουν στο κράτος, για τα 400 δεν υπάρχουν διεκδικήσεις, ωστόσο, μόλις 50 ή το πολύ 100 θα μπορούσαν να ενταχθούν σε ένα εθνικό σχέδιο αξιοποίησης

Λίστα με 25 νησιά ή βραχονησίδες που ανήκουν στο ελληνικό Δημόσιο και θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν μέσω παραχώρησης σε ιδιώτες για 99 χρόνια δίνει στη δημοσιότητα κατ' αποκλειστικότητα σήμερα το «Εθνος της Κυριακής». Πρόκειται για ένα μόνο μέρος από τα νησιά που βρίσκονται στο κρατικό χαρτοφυλάκιο, και τα οποία θα μπορούσαν -εφόσον αρθούν τα τεράστια εμπόδια- να δοθούν προς εκμετάλλευση ώστε να ενισχυθούν τα έσοδα του κράτους.

Παρά το γεγονός ότι ένα τέτοιο σχέδιο κρύβει μεγάλες δυσκολίες για να υλοποιηθεί, πριν από μερικές ημέρες ο πρωθυπουργός σε συνέντευξή του στη γαλλική εφημερίδα «Le Monde» είχε αναφερθεί σε μια μακροπρόθεσμη προσπάθεια να αποδώσουν έσοδα τα ακίνητα αυτά. «Σε καμιά περίπτωση δεν πρόκειται να ξεπουληθούν, αλλά να μετατραπεί ένα άγονο έδαφος που δεν χρησιμοποιείται σε ένα κεφάλαιο το οποίο θα μπορούσε να αποδώσει έσοδα σε μια σωστή τιμή» είχε πει ο Αντώνης Σαμαράς.

Εκταση 15.500 στρέμματα
Το «Εθνος της Κυριακής» παρουσιάζει σήμερα τα 25 πρώτα νησάκια ή βραχονησίδες από τα 598

συνολικά που έχει στην κατοχή του το ελληνικό Δημόσιο. Τα 25 αυτά ακίνητα έχουν συνολική έκταση άνω των 15.500 στρεμμάτων, όπου θα μπορούσαν να γίνουν διάφορες επενδύσεις.

Ο πρωθυπουργός με τη συνέντευξή του στη «Le Monde» επανέφερε στο προσκήνιο το θέμα της αξιοποίησης των βραχονησίδων.

Αλλα είναι πανέμορφα, με εκπληκτικές παραλίες και κοντά στη στεριά και θα ήταν δυνατή η τουριστική αξιοποίησή τους. Αλλα, όμως, βρίσκονται μακριά από στεριά και είναι κατά κύριο λόγο βραχονησίδες στις οποίες θα μπορούσαν να αναπτυχθούν projects, κυρίως στον τομέα των ιχθυοκαλλιεργειών ή της εκμετάλλευσης της ηλιακής ενέργειας. Μάλιστα, ορισμένα από αυτά θα μπορούσαν να ενταχθούν στο συνολικό σχέδιο «Ηλιος» για την παραγωγή φθηνής ηλιακής ενέργειας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι από τα 598 καταγεγραμμένα νησάκια που ανήκουν στο κράτος και υπάρχουν τίτλοι ιδιοκτησίας, τα 400 είναι πλήρως ελεύθερα ενώ για τα υπόλοιπα υπάρχουν διεκδικήσεις από ιδιώτες ή από μοναστήρια.

Η Σπιναλόγκα είναι ένα από τα νησιά το οποίο προσφέρεται για τουριστική εκμετάλλευση.

Ωστόσο, και από τα 400, σύμφωνα με τα στοιχεία από τα μητρώα των Κτηματικών Υπηρεσιών, μόλις 50 ή το πολύ 100 νησάκια θα μπορούσαν να ενταχθούν σε ένα εθνικό σχέδιο αξιοποίησης με σύμπραξη Δημοσίου με ιδιώτες.

Τόσο η λίστα με τα 25 πρώτα νησάκια που παρουσιάζουμε σήμερα, όσο και τα υπόλοιπα αξιοποιήσιμα ακίνητα, δεν έχουν περάσει ακόμη στο Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ). Το Ταμείο μπορεί κάθε φορά να ζητά από τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες την κυριότητα κάθε νησιού ώστε να προχωρά σε διαγωνισμούς για την παραχώρησή τους.

Ενοικίαση της επιφάνειας για 99 χρόνια
Η αναφορά του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαράστην πρόθεση της κυβέρνησης να αξιοποιήσει τις βραχονησίδες προκάλεσε σάλο στην Αθήνα, με την κυβέρνηση να σπεύδει να διευκρινίσει ότι μιλά για ακατοίκητα νησάκια ή βραχονησίδες τα οποία αφενός δεν εμπλέκονται σε θέματα εθνικής σημασίας και αφετέρου θα μπορούσε να γίνει εμπορική εκμετάλλευσή τους για τουριστική αξιοποίηση, ιχθυοκαλλιέργειες, ηλιακά και αιολικά πάρκα, μονάδες αφαλάτωσης.

Και φυσικά, η κυβέρνηση δεν αναφέρεται σε πώληση των νησιών σε ιδιώτες αλλά σε χρήση του θεσμού επιφανείας, δηλαδή στην ενοικίαση για 99 χρόνια των εκτάσεων έναντι σημαντικού ετήσιου τιμήματος που θα πήγαινε για την αποπληρωμή του ελληνικού χρέους. Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά τη δήλωση του πρωθυπουργού στον «Monde», ο ΣΥΡΙΖΑ μίλησε για «ξεπούλημα» και οι Ανεξάρτητοι Ελληνες κατέθεσαν ερώτηση στη Βουλή ζητώντας να μάθουν ποια νησιά είναι προς πώληση, θέτοντας θέμα εθνικής ασφάλειας.

Βέβαια η κυβέρνηση ξεκαθάρισε πως σε η αξιοποίηση σε καμία περίπτωση δεν αφορά βραχονησίδες για τις οποίες τίθεται θέμα Εθνικής Ασφάλειας. Μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει κάποια προεργασία παρά μόνο καταγραφή, ενώ είναι αξιοσημείωτο ότι επί πολλά χρόνια γίνονται ανάλογες προσπάθειες αξιοποίησης οι οποίες, όμως, προσκρούουν στις σφοδρές αντιδράσεις τοπικών κοινωνιών και όχι μόνο. Την περίοδο 1990-1992 επιχειρήθηκε η διάθεση κάποιων άγονων νησιών με μακροχρόνια μίσθωση για τουριστικές δραστηριότητες, ωστόσο υπήρξαν πολιτικές αντιδράσεις και το σχέδιο «πάγωσε».

Τρια αγκάθια για την αξιοποίηση
Tα «φιλέτα» και οι κόκκινες γραμμές

Ενα σχέδιο αξιοποίησης των άγονων και ακατοίκητων νησιών δεν είναι εύκολη υπόθεση, ακόμη κι αν ορισμένα από αυτά είναι «ώριμα», δεν υπάρχουν δηλαδή διεκδικήσεις ή άλλα θέματα.

Τα βασικά προβλήματα για την εκμετάλλευση των δημόσιων νησιών είναι κυρίως:

Το μέγεθος του νησιού και η μορφολογία του
Θα πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα να γίνουν έργα χωρίς τεράστιο κόστος. Διότι αν πρόκειται μόνο για... βράχια, είναι δύσκολο να μπορέσει κάποιος επενδυτής να προχωρήσει στο project που επιθυμεί. Από τα 598 τέτοια νησιά, πολλά δεν πληρούν τις σχετικές προδιαγραφές ως προς τη μορφολογία ή την έκταση που επιθυμούν οι επενδυτές.

Οι χρήσεις γης
Εδώ πρέπει να υπάρξει η σθεναρή βούληση της πολιτείας για τη δημιουργία ισχυρού θεσμικού και νομικού πλαισίου ως προς το τι μπορεί κάποιος να κτίσει στα νησάκια και πώς να τα εκμεταλλευτεί. Θα πρέπει να αρθούν οι χρονοβόρες διαδικασίες εκδόσεως αδειών, να λυθούν νομικά και τεχνικά θέματα όπως καταπατήσεις, αμφισβητήσεις, οριοθετήσεις ζωνών ανάπτυξης. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο κατάλογος των προς αξιοποίηση βραχονησίδων και νησιών μικραίνει επειδή πολλά από αυτά είναι ενταγμένα στο πρόγραμμα Natura. Τέλος, θα πρέπει να λυθεί το πρόβλημα της αιγιαλίτιδας ζώνης, η οποία είναι δημόσια και προστατεύεται από το Σύνταγμα.

Απόσταση από την ακτή
Είναι μείζον θέμα που βάζουν οι επενδυτές. Οσο πιο κοντά βρίσκονται, τόσο ευκολότερες είναι οι μεταφορές υλικών και αγαθών από το λιμάνι και μικραίνει το κόστος για να κτίσει κάποιος. Επίσης, λύνονται ευκολότερα θέματα όπως η σύνδεση με τα δίκτυα, δηλαδή ρεύμα, νερό, λύματα. Πολλά από τα 598 νησάκια είναι στη... μέση του πουθενά, ορισμένα, ωστόσο, βρίσκονται μια «ανάσα» από την ακτή, αναφέρουν γνώστες της αγοράς.

Για τους λόγους αυτούς, μόλις 50-100 νησιά αξίζουν ιδιαίτερη προσοχή από τους επενδυτές. Ωστόσο, όπως τονίζουν ειδικοί, μια αξιοποίηση θα μπορούσε να γίνει με ομαδοποίηση νησιών. Υπάρχουν δηλαδή συμπλέγματα βραχονησίδων κοντά στην ακτή, 300-500 μέτρα, τα οποία θα μπορούσαν να δοθούν για τουριστική εκμετάλλευση και προσέλκυση τουριστών υψηλής ποιότητας. Τέτοιες περιπτώσεις είναι οι Εχινάδες νήσοι στο Ιόνιο, κοντά στην Ιθάκη, σύμπλεγμα στο Λασίθι, απέναντι από την Ελούντα με κυρίαρχο νησί τη Σπιναλόγκα, και επίσης τα νησάκια Ψείρα, Γράντες, Αγιοι Πάντες, Διονυσάδες. Επίσης, το σύμπλεγμα των νήσων Νέων Στύρων στην Εύβοια για το οποίο το 2002 προκηρύχθηκε διαγωνισμός για μακροχρόνια μίσθωση με στόχο την ανάπτυξη σύγχρονων τουριστικών και αθλητικών εγκαταστάσεων που θα βελτίωναν το τουριστικό προϊόν εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων. Ο διαγωνισμός τελικά απέβη άγονος.

«Δεν είναι όλα Ιμια»
Oσον αφορά τα προς αξιοποίηση νησιά θα πρέπει να σημειωθει ότι η κυβέρνηση απαντώντας στην κριτική της Αντιπολίτευσης η οποία μίλησε για «ξεπούλημα» και κινδύνους της εθνικής ασφάλειας, ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται για ξεπούλημα, αλλά για μακροχρόνια ενοικίαση ενώ τόνισε ότι ότι αναφέρεται μόνο σε άγονες βραχονησίδες για τις οποίες δεν τίθεται ζήτημα εθνικής ασφάλειας. «Δεν είναι όλα τα νησάκια και οι βραχονησίδες... Ιμια. Το σχέδιο αξιοποίησης σε καμιά περίπτωση δεν αναφέρεται σε νησιά στα οποία εμπλέκεται το υπουργείο Εθνικής Αμυνας και βρίσκονται σε ''ευαίσθητες'' περιοχές στο Αιγαίο» τονίζει αρμόδιος κρατικός αξιωματούχος.

Βέβαια το γεγονός ότι εδώ και πολλά χρόνια στις ιστοσελίδες μεγάλων μεσιτικών γραφείων υπάρχουν τουλάχιστον 12 ιδιωτικά νησιά που έχουν βγει στο σφυρί αλλά δεν υπάρχει ενδιαφέρον, δείχνει τις δυσκολίες που υπάρχουν. Τελευταία πώληση έγινε πριν από μερικούς μήνες, όταν η οικογένεια Σταμούλη που ζει στην Αυστραλία πούλησε το νησάκι Οξιά στο Ιόνιο έναντι 5 εκατ. ευρώ.

Σε ομάδες
Οπως τονίζουν ειδικοί, η αξιοποίηση θα μπορούσε να γίνει και με ομαδοποίηση νησιών. Υπάρχουν δηλαδή συμπλέγματα βραχονησίδων κοντά στην ακτή, 300-500 μέτρα, τα οποία θα μπορούσαν να δοθούν για τουριστική εκμετάλλευση και προσέλκυση τουριστών υψηλής ποιότητας

Βασίλης Σ. Κανέλλης
vkanel@pegasus.gr

Συβοτά (3 νησιά)
Μαύρο Ορος και Αγιος Νικόλαος. Το πρώτο έχει έκταση 742 στρέμματα και το δεύτερο 540 στρέμματα. Βρίσκονται μέσα στον κόλπο που σχηματίζεται στα Σύβοτα και είναι σε κοντινή απόσταση από την ακτή, οπότε μπορούν να παραχωρηθούν για την ανάπτυξη τουριστικών εγκαταστάσεων.

Μπέλα Βράκα: Εχει έκταση 154 στρέμματα και είναι το μικρότερο από τα τρία νησιά απέναντι από το χωριό Σύβοτα. Η περιοχή θεωρείται η «Καραϊβική της Ελλάδας» λόγω της μοναδικής ομορφιάς της. Μια αμμώδης λωρίδα, πολύ ρηχή, συνδέει τη στεριά με το νησάκι, δημιουργεί μια εκπληκτική παραλία και η προοπτική τουριστικής αξιοποίησης θα ήταν εξαιρετική.

Αλόννησος (4 νησιά)
Βραχονησίδες Μανώλας, 96 στρέμματα, Μίκρο, 83 στρέμματα, Στρογγυλό, 15 στρέμματα, Σκαντήλι. Στην περιοχή υπάρχουν δεκάδες ακατοίκητες βραχονησίδες που εντάσσονται στην Α' και Β' Ζώνη του Θαλάσσιου Πάρκου Σποράδων. Κι εδώ θα μπορούσε να υπάρξει τουριστική αξιοποίηση, ειδικά για το Στρογγυλό που βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τη νησίδα Δασιά, κοντά στη Σκόπελο.

Κύθηρα (1 νησί)
Το νησί Αβγό έχει έκταση 40 στρεμμάτων και βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το Καψάλι. Εχει επισκέψιμο σπήλαιο, υπέροχο τοπίο και η πρόσβαση είναι εύκολη.

Ανδρος (2 νησιά)
Δύο νησιά στον δήμο Ανδρου, το Λαγονήσι, 11 στρέμματα, και το Μεγάλο Νησί, 20 στρέμματα. Στη θαλάσσια περιοχή υπάρχουν δεκάδες άλλα νησάκια όπως το Πρασονήσι, η Κοπητήτα, τα Γαυριονήσια (8 νησάκια κοντά στο Γαύριο).

ΜΗΛΟΣ 
Νησίδα Αγιος Γεώργιος, 120 στρέμματα. Βρίσκεται μεταξύ της Μήλου και της Κιμώλου.

ΣΥΡΟΣ
Νήσος Σχοινονήσι, 42 στρέμματα, Ασπρονήσι, 110 στρέμματα, Ψαθονήσι, 6 στρέμματα. Ακατοίκητα νησάκια σε μικρή απόσταση από την εκπληκτική παραλία Αγκαθωπές.

ΠΟΡΟΣ
Νησί Πλατεία, μικρό νησάκι 25 στρεμμάτων.

ΣΠΕΤΣΕΣ
Φαλκονέρα, 6.700 στρέμ. Απέχει 42 μίλια από το Ακρωτήριο Μαλέας και θεωρείται σημαντικό νησί για τη ναυσιπλοΐα.

ΠΕΙΡΑΙΑΣ
Νήσος Φλέβες, 1.400 στρέμματα, έχει χρησιμοποιηθεί ως πεδίο βολής του Πολεμικού Ναυτικού και γίνονται συχνά ασκήσεις οι οποίες προκαλούν «αναταραχή» και στη Βουλιαγμένη.

ΑΡΤΑ
Πέρα Νησί, 270 στρέμματα, βρίσκεται στον Αμβρακικό.

ΛΕΥΚΑΔΑ
Νησάκι Αγιος Νικόλαος, νησάκι Αλεξάνδρου 15 και 12 στρέμματα αντίστοιχα.

ΣΗΤΕΙΑ
Νησίδα Ελάσα, 1.700 στρέμματα, νησί Γράντες Ηρα, 3.000 στρέμματα. Βρίσκονται σε ένα σύμπλεγμα νησιών απέναντι από την Ελούντα.

ΤΗΝΟΣ 
Δρακονήσι, 20 στρέμματα, Νησίδα Απόκοφτος, 14 στρέμ.

ΕΥΒΟΙΑ 
Νήσοι Νέων Στύρων, 2.763 στρέμματα. Είναι το μεγαλύτερο νησί στο νησιωτικό σύμπλεγμα κοντά στο μικρό λιμάνι της Αγίας Μαρίνας.