Το ευρώ βαδίζει προς το τέλος του. Του Μίκαελ Φαμπρίσιους

Στα τέλη της περασμένης εβδομάδας κατέστη σαφές πως οι Ευρωπαίοι πολιτικοί υπερέβησαν τα όρια των πραγματικών τους αρμοδιοτήτων. Η κοινή ανακοίνωση του προέδρου της Γαλλίας Ολάντ(Hollande) και της καγκελαρίου της Γερμανίας Μέρκελ (Merkel) «να κάνουν τα πάντα για να προστατεύσουν το ευρώ» δεν ήταν παρά μια πράξη απελπισίας. Στην τρίτη κιόλας φράση της δήλωσης έγινε σαφές πόσο πολύ διαφέρουν οι απόψεις των διαφόρων κρατών για την κρίση της ευρωζώνης, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας και της Γερμανίας. «Οι πάντες», διαβάζουμε στηνανακοίνωση, θα πρέπει «να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους». Αυτό μοιάζει με συνθηκολόγηση: ο καθένας ας βρει τρόπο να βγει από τον χαμό όπως μπορεί.

Αύξηση των κεντρόφυγων δυνάμεων

Η διπλωματία γύρω από το «κοινό ευρώ» πνέει τα λοίσθια. Συναίνεση υπάρχει μόνο στην επιφάνεια. Υπογείως αναπτύσσονται μαζικές κεντρόφυγες δυνάμεις, που διαρκώς δυναμώνουν.

Την μια μέρα ο επικεφαλής της «ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας» (ΕΚΤ) Ντράγκι (Draghi) υπόσχεται αύξηση της βοήθειας στα χρεοκοπημένα κράτη-μέλη, και την άλλη ο Γερμανός υπουργός οικονομικών Σόιμπλε (Schäuble) αποκλείει αυτήν την προοπτική. Η Ελλάδα ζητάει χρονική επιμήκυνση την ώρα που κάθε μέρα πληθαίνουν οι αναφορές για την ανικανότητα της κυβέρνησης της Αθήνας και οι Γερμανοί πολιτικοί ζητούν ανοικτά την αποβολή της Ελλάδας από την ευρωζώνη. Αντί να κοιτάει τα προβλήματα της χώρας του, ο Ισπανός υπουργός των ευρωπαϊκών υποθέσεων προτιμάει να απαιτεί περισσότερα λεφτά από την Γερμανία. Και σε κάθε περίπτωση δεν υπάρχει συναίνεση ούτε καν για το πώς θα σωθεί η ευρωζώνης: πώς θα αποκτώνται εμμέσως ή αμέσως ομόλογα, πώς θα κεφαλαιοποιηθούν οι τράπεζες, τι θα γίνει με τα προγράμματα λιτότητας.

Το ευρώ αργοπεθαίνει στο νότο

Η γερμανική κυβέρνηση βρίσκεται στην μειοψηφούσα πλευρά μόνο στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ. Αν κάποιος συνυπολογίσει και τα ανατολικοευρωπαϊκά κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) η κατάσταση αλλάζει άρδην. Το χάσμα μεταξύ βορρά και νότου αυξάνει ολοένα. Είναι απλά θέμα χρόνου να γίνει τόσο εξόφθαλμο που θα το δουν οι πάντες και θα παραδεχθούν πως το πράγμα δεν πάει άλλο.

Στα ένδεκα χρόνια ύπαρξης του κοινού νομίσματος, ο νότος της ΕΕ όχι μόνο δεν συνέκλινε με τον βορρά, αλλά απέκλινε κι άλλο. Υπό αυτές τις συνθήκες, ένα κοινό νόμισμα δεν έχει νόημα.