Μπορεί να κυβερνήσει η «σκέτη» Αριστερά;

 

Τούτες τις μέρες όπου η πολιτική ατζέντα της καθημερινότητας υποχωρεί, ο εκδότης του Βήματος προχώρησε σε μια σημαντική παρέμβαση για την πολιτική, τακτική αλλά και στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ. Το σημείωμα δημοσιεύτηκε στις 22 Δεκέμβρη, με τίτλο «Η Σκέτη Αριστερά» (http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=490100)

Το ση­μεί­ω­μα έχει διπλό εν­δια­φέ­ρον. Αφε­νός για την ση­μα­σία της επι­λο­γής και του στό­χου του άρ­θρου, που είναι να δεί­ξει ότι ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δεν μπο­ρεί και δεν πρέ­πει να επι­διώ­ξει μια «κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς» και αφε­τέ­ρου για την, τε­τρα­κο­σί­ων πε­ρί­που λέ­ξε­ων, ιστο­ρι­κή αφή­γη­ση και τα συ­να­κό­λου­θα συ­μπε­ρά­σμα­τα, από την πε­ρί­ο­δο 1958 – 1961.
Η επι­λο­γή της αιχ­μής είναι πολύ εύ­στο­χη. Πράγ­μα­τι όλα τα δι­λήμ­μα­τα και οι αντι­φά­σεις για την τα­ξι­κή και πο­λι­τι­κή πάλη, για το πο­λι­τι­κό σύ­στη­μα καθώς και για την Αρι­στε­ρά σή­με­ρα στην Ελ­λά­δα, συ­μπυ­κνώ­νο­νται στο εάν και πόσο θα με­γα­λώ­σει το κοι­νω­νι­κό τμήμα που θα προ­κρί­νει ως εναλ­λα­κτι­κή την «κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς». Ως  ιστο­ρι­κό εν­δε­χό­με­νο είναι πλέον ορατό εδώ και επτά μήνες. Το τι ση­μαί­νει αυτό, ποιο είναι το πε­ριε­χό­με­νο μιας «κυ­βέρ­νη­σης της Αρι­στε­ράς» και ποιοι οι όροι και οι προ­ϋ­πο­θέ­σεις αλλά και οι συ­νέ­πειες μιας τέ­τοιας εξέ­λι­ξης, απο­τε­λεί το πραγ­μα­τι­κό πεδίο της πο­λι­τι­κής και ιδε­ο­λο­γι­κής αντι­πα­ρά­θε­σης. Το πεδίο στο οποίο απο­κα­λύ­πτο­νται οι όροι της τα­ξι­κής σύ­γκρου­σης και τα πραγ­μα­τι­κά ση­μεία ρήξης και ανα­τρο­πής.
Από την σκο­πιά των συμ­φε­ρό­ντων που προ­σπα­θεί να εκ­φρά­σει η συ­γκε­κρι­μέ­νη εκ­φώ­νη­ση η απά­ντη­ση δί­νε­ται στην βάση ενός συ­μπε­ρά­σμα­τος απλής αριθ­μη­τι­κής: τα πο­σο­στά του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δεν δί­νουν αυ­το­δυ­να­μία και άρα θα πρέ­πει να συ­νερ­γα­στεί. Η ιστο­ρι­κή αφή­γη­ση – εξ­πρές επι­χει­ρεί να δεί­ξει ακόμη κάτι, πιο βαθύ. Ότι δεν είναι δυ­να­τή ιστο­ρι­κά μια τέ­τοια ανα­τρο­πή, μια «κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς», υπο­κρύ­πτο­ντας ου­σια­στι­κά πως η ξε­κά­θα­ρη απά­ντη­ση είναι το (ανα­πα­λαιω­μέ­νο) θα­τσε­ρι­κό «ΤΙΝΑ» (There Is No Alternative– δεν υπάρ­χει εναλ­λα­κτι­κή).
Ωστό­σο δεν είναι ανα­γκαίο να πάει κα­νείς τόσο πίσω δια­κιν­δυ­νεύ­ο­ντας μια, του­λά­χι­στον χο­ντρο­κομ­μέ­νη, ελέω μα­ζι­κού ακρο­α­τη­ρί­ου, από­πει­ρα ιστο­ρι­κής προ­σέγ­γι­σης. Αρ­κούν μόλις επτά μήνες. Το δί­λημ­μα τέ­θη­κε τότε, αμέ­σως μετά τις εκλο­γές του Μάη με σα­φή­νεια προς τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, πως κυ­βέρ­νη­ση δεν μπο­ρού­σε να σχη­μα­τι­στεί χωρίς την συμ­με­το­χή του (καί­τοι άμεσα φά­νη­κε το ψέμα με τη γνω­στή ιστο­ρία του non paper Καμ­μέ­νου) αλλά αντί­θε­τα λόγοι εθνι­κής και κοι­νω­νι­κής σω­τη­ρί­ας το επέ­βα­λαν. Η στάση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ τότε σή­μα­νε τις νέες εκλο­γές του Ιούνη και τον οδή­γη­σε μόλις ένα βήμα πριν την κυ­βέρ­νη­ση, επε­κτεί­νο­ντας το πο­σο­στό του. Σή­με­ρα το δί­λημ­μα επα­νέρ­χε­ται: μια κυ­βέρ­νη­ση με την συμ­με­το­χή της Αρι­στε­ράς ναι, είναι δυ­να­τό να συμ­βεί, αλλά μια κυ­βέρ­νη­ση της «σκέ­της» Αρι­στε­ράς είναι αδύ­να­το!
Η ιστο­ρι­κή ανα­φο­ρά εξυ­πη­ρε­τεί την ανά­δει­ξη του συ­μπε­ρά­σμα­τος: Η ΕΔΑ αν και έδει­ξε ωρι­μό­τη­τα ως αξιω­μα­τι­κή αντι­πο­λί­τευ­ση εν τού­τοις άρ­γη­σε να επι­λέ­ξει τον δρόμο της ανα­δυό­με­νης κε­ντρο­α­ρι­στε­ράς της επο­χής, και υπό τη κακή επιρ­ροή της «πο­λι­τι­κής μέθης» από την ιστο­ρι­κή της επι­τυ­χία, έχασε το τρένο του κυ­βερ­νη­τι­σμού!
Ωστό­σο από την πλευ­ρά της αρι­στε­ράς δεν είναι δυ­να­τό να συ­νο­μο­λο­γη­θούν, ακόμη και σε τε­λι­κή ανά­λυ­ση, τέ­τοια συ­μπε­ρά­σμα­τα και μά­λι­στα για μια από τις πιο ση­μα­ντι­κές ιστο­ρι­κές στιγ­μές της. Εκεί­νη η ιστο­ρι­κή πε­ρί­ο­δος, που δεν αφορά μόνο στην τριε­τία ’58 – ’61 αλλά επε­κτεί­νε­ται του­λά­χι­στον ως το ’67, απο­τε­λεί ένα από τα πλέον χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά πα­ρα­δείγ­μα­τα ότι το «δε­δο­μέ­νο» πλαί­σιο εναλ­λα­γής κυ­βερ­νή­σε­ων δια της εκλο­γι­κής έκ­φρα­σης της ελεύ­θε­ρης βού­λη­σης του λαού, δεν είναι κα­θό­λου δε­δο­μέ­νο.
Η πε­ρί­ο­δος εκεί­νη χα­ρα­κτη­ρί­στη­κε από την βία και την νο­θεία σε όλα τα επί­πε­δα της πο­λι­τι­κής ζωής και των πολ­λα­πλών εκλο­γι­κών ανα­με­τρή­σε­ων, ση­μα­το­δο­τή­θη­κε από τη έξαλ­λη δράση του πα­ρα­κρά­τους, τη δο­λο­φο­νία του Γρη­γό­ρη Λα­μπρά­κη, τη διαρ­κή άνοδο του κι­νή­μα­τος παρά τις πο­λι­τι­κές ήττες της αρι­στε­ράς, με απο­κο­ρύ­φω­μα τα Ιου­λια­νά, και εν τέλει την πλήρη εκτρο­πή από την κοι­νο­βου­λευ­τι­κή δη­μο­κρα­τία με το απρι­λια­νό πρα­ξι­κό­πη­μα.
Οι αστοί απέ­να­ντι στην αυ­ξα­νό­με­νη δυ­να­μι­κή του κοι­νω­νι­κού κι­νή­μα­τος προς τ’ αρι­στε­ρά αντι­με­τώ­πι­σαν τις ιστο­ρι­κές προ­κλή­σεις με τα­ξι­κή μο­νο­μέ­ρεια και ευ­θυ­κρι­σία. Ο πρώ­τος στό­χος ήταν το τσά­κι­σμα της πο­λι­τι­κής εκ­προ­σώ­πη­σης της κοι­νω­νι­κής αντί­δρα­σης και δυ­να­μι­κής. Το τσά­κι­σμα της Αρι­στε­ράς! Ακόμη και η δη­μιουρ­γία νέων πο­λι­τι­κών σχη­μα­τι­σμών, όπως η Ένωση Κέ­ντρου δεν ήταν επαρ­κής για να ανα­κό­ψει την κοι­νω­νι­κή διά­θε­ση και δυ­να­μι­κή πα­ρό­τι προ­ε­τοί­μα­σε τους όρους για την μελ­λο­ντι­κή «κε­ντρο­α­ρι­στε­ρά».
Σή­με­ρα βιώ­νου­με την διαρ­κή διο­λί­σθη­ση του «δη­μο­κρα­τι­κού» πλαι­σί­ου με ολο­έ­να εντει­νό­με­νες εκ­φρά­σεις αυ­ταρ­χι­κής επι­βο­λής, διαρ­κή «πρα­ξι­κο­πή­μα­τα με κοι­νο­βου­λευ­τι­κό μαν­δύα», από την ίδια την συ­νταγ­μα­τι­κό­τη­τα των μνη­μο­νί­ων και την κοι­νο­βου­λευ­τι­κή δια­δι­κα­σία, έως την λει­τουρ­γία της αστυ­νο­μί­ας και της   δι­καιο­σύ­νης. Η κυ­βέρ­νη­ση και τα ΜΜΕ βά­λουν κατά του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ με την «θε­ω­ρία των δύο άκρων» ενώ επί της ου­σί­ας και συχνά χωρίς προ­σχή­μα­τα απο­τε­λούν την έκ­φρα­ση του ενός από τα δύο! Ο Σα­μα­ράς και το συ­ντασ­σό­με­νο πίσω του οι­κο­νο­μι­κό και πο­λι­τι­κό σύ­στη­μα επι­διώ­κει ασφα­λώς μια εξέ­λι­ξη με «ευ­ρω­παϊ­κά» χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά χωρίς ωστό­σο να χάνει απ’ τα μάτια του τον πιο σο­βα­ρό στόχο, την κα­τα­στρο­φή της πο­λι­τι­κής εκ­προ­σώ­πη­σης της κοι­νω­νι­κής αντί­στα­σης και δυ­να­μι­κής, το τσά­κι­σμα του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Την ώρα που πιέ­ζει τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ ως «άκρο» ορ­γα­νώ­νει την νίκη της δε­ξιάς ηγε­μο­νί­ας στην κοι­νω­νία με όχημα το κρά­τος και αιχμή και πο­λιορ­κη­τι­κό κριό την ίδια την Χρυσή Αυγή.
Αυτή η εξέ­λι­ξη δεν είναι μο­νό­δρο­μος μας υπεν­θυ­μί­ζει ο εκ­δό­της του Βή­μα­τος. Υπάρ­χει και η «δη­μο­κρα­τι­κή», η κε­ντρο­α­ρι­στε­ρή διευ­θέ­τη­ση της κρί­σης! Απο­κρύ­πτο­ντας με­τα­ξύ άλλων και μια ακόμη μεί­ζο­να δια­φο­ρά που παί­ζει κε­ντρι­κό ρόλο στις δυ­να­τό­τη­τες της όποιας δήθεν κε­ντρο­α­ρι­στε­ρής εναλ­λα­κτι­κής. Την δια­φο­ρά στην οι­κο­νο­μι­κή βάση. Το 1958 και για πάνω από δυό δε­κα­ε­τί­ες μετά, ο κα­πι­τα­λι­σμός προ­σέ­φε­ρε, στα πλαί­σια του με­τα­πο­λε­μι­κού ανα­πτυ­ξια­κού «μπουμ», πλού­σιες δυ­να­τό­τη­τες και επι­λο­γές στις οποί­ες βα­σί­στη­κε και η πρώτη πε­ρί­ο­δος της κυ­βέρ­νη­σης του Αν­δρέα Πα­παν­δρέ­ου. Σή­με­ρα βρι­σκό­μα­στε μέσα στην δίνη της πιο βα­θιάς κα­πι­τα­λι­στι­κής κρί­σης, διε­θνώς, στην Ευ­ρώ­πη αλλά και της ντό­πιας άρ­χου­σας τάξης, με την κοι­νω­νι­κή πλειο­ψη­φία να αντι­λαμ­βά­νε­ται τους όρους της «δί­και­ης ανα­δια­νο­μής του πλού­του» μέσα από το πρί­σμα της αγω­νί­ας για την επι­βί­ω­ση και τις πο­λι­τι­κές επι­λο­γές να εμ­φα­νί­ζο­νται ως σκλη­ρά δι­λήμ­μα­τα.
Μια κε­ντρο­α­ρι­στε­ρή κυ­βέρ­νη­ση σή­με­ρα δεν θα μπο­ρού­σε να διεκ­δι­κή­σει πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρα απ΄ όσα διεκ­δι­κεί η ΔΗΜΑΡ ή έστω το ΑΚΕΛ στην Κύπρο. Πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο μια οποια­δή­πο­τε κυ­βέρ­νη­ση «εθνι­κής και κοι­νω­νι­κής σω­τη­ρί­ας», οι­κου­με­νι­κής εμπνεύ­σε­ως, με συμ­με­το­χή ή ακόμη και με  «κορμό» τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Θα σή­μαι­νε απλά την εξου­δε­τέ­ρω­ση του επι­κίν­δυ­νου φαι­νο­μέ­νου του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, από τους αντι­πά­λους του. Τους ντό­πιους κα­πι­τα­λι­στές, πέρα από τις διαι­ρέ­σεις τους εντός της κρί­σης, τους δα­νει­στές και τα διά­φο­ρα ιμπε­ρια­λι­στι­κά κέ­ντρα, ευ­ρω­παϊ­κά και διε­θνή.
Η απει­λή απέ­να­ντι στο οι­κο­νο­μι­κό και πο­λι­τι­κό σύ­στη­μα που βυ­θί­ζε­ται στην κρίση, ντό­πιο και διε­θνές, αφορά στην κοι­νω­νι­κή δυ­να­μι­κή που ανα­πτύσ­σε­ται στην Ελ­λά­δα – κρί­σι­μο κρίκο της ευ­ρω­παϊ­κής και διε­θνούς κρί­σης,  κυ­ρί­ως από την ώρα που απέ­κτη­σε πο­λι­τι­κή έκ­φρα­ση. Η απει­λή συ­μπυ­κνώ­νε­ται στον στόχο για «κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς». «Σκέ­της», για να χρη­σι­μο­ποι­ή­σω το επί­θε­το του εκ­δό­τη του Βή­μα­τος.
Γιατί η «σκέτη» Αρι­στε­ρά και η εν­δε­χό­με­νη κυ­βέρ­νη­σή της ση­μαί­νει πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρα πράγ­μα­τα από οποια­δή­πο­τε άλλη κυ­βερ­νη­τι­κή προ­ο­πτι­κή με την συμ­με­το­χή του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Γι αυτό και δεν απο­τε­λεί πρό­τα­ση απλής αριθ­μη­τι­κής πρό­σθε­σης των πο­σο­στών του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, του ΚΚΕ και της ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ αλλά εναλ­λα­κτι­κή πρό­τα­ση διεκ­δί­κη­σης της ιστο­ρι­κής ευ­και­ρί­ας και της κοι­νω­νι­κής δυ­να­μι­κής για την ηγε­μο­νία των ιδεών της αρι­στε­ράς σε όλες τις σφαί­ρες, από την οι­κο­νο­μία μέχρι την ου­σια­στι­κή δη­μο­κρα­τία.
Ση­μαί­νει όλα αυτά που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο αντι­λή­φθη­κε η κοι­νω­νία ως πρό­τα­ση και φυ­σιο­γνω­μία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, με την επι­μο­νή για την ενό­τη­τα και την συ­μπα­ρά­τα­ξη της αρι­στε­ράς, με τον στόχο για κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς, με την στάση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ τον Μάιο, με την άμεση μο­νο­με­ρή ανα­τρο­πή του μνη­μο­νί­ου ένα­ντι οποιασ­δή­πο­τε εκ­δο­χής «επα­να­δια­πραγ­μά­τευ­σης», με την απαί­τη­ση για δια­γρα­φή του χρέ­ους και την αθέ­τη­ση πλη­ρω­μών προς τους δα­νει­στές, με την βαριά φο­ρο­λό­γη­ση του κε­φα­λαί­ου, με την εθνι­κο­ποί­η­ση των τρα­πε­ζών και των ΔΕΚΟ, με την επα­να­φο­ρά βα­σι­κών μι­σθών και συ­ντά­ξε­ων καθώς και των κοι­νω­νι­κών δα­πα­νών (Υγεία, Παι­δεία κ.λ.π.) στην προ του μνη­μο­νί­ου πε­ρί­ο­δο, με την διεύ­ρυν­ση της δη­μο­κρα­τί­ας μέσω θε­σμών ερ­γα­τι­κού και κοι­νω­νι­κού ελέγ­χου, με την διαρ­κή στο­χο­ποί­η­σή του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ από τους αντι­πά­λους του ότι αυτός απο­τε­λεί το υπό­βα­θρο και το στή­ριγ­μα των κοι­νω­νι­κών αντι­στά­σε­ων και εκ­φρά­σε­ων και ότι αυτός απο­τε­λεί την απά­ντη­ση στο ανα­δυό­με­νο νε­ο­να­ζι­στι­κό φαι­νό­με­νο. Η κοι­νω­νία που άρ­χι­σε να πι­στεύ­ει ότι με τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ είναι ρε­α­λι­στι­κός ο δρό­μος της ρήξης και της ανα­τρο­πής, συ­γκε­ντρώ­νο­ντας την δύ­να­μη της κοι­νω­νι­κής πλειο­ψη­φί­ας με κέ­ντρο τον κόσμο της ερ­γα­σί­ας αλλά και το με­γά­λο φάσμα των ιδεών της αρι­στε­ράς, από τους κομ­μου­νι­στές μέχρι τους ανυ­πο­χώ­ρη­τα δη­μο­κρά­τες. Με την προ­ϋ­πό­θε­ση ότι σπάει το κάδρο, ότι δεν με­ταλ­λάσ­σε­ται, ότι δεν υπο­χω­ρεί στα σκλη­ρά δι­λήμ­μα­τα της κρί­σης. Δη­λα­δή ότι προ­σφέ­ρει πραγ­μα­τι­κή εναλ­λα­κτι­κή ηγε­σία σε μια κοι­νω­νία που δη­λώ­νει δια­θέ­σι­μη να δώσει την μάχη.
Πέρα λοι­πόν από τα αυ­το­νό­η­τα, όπως το κα­θή­κον της – συχνά χωρίς τα­ξι­κό και πο­λι­τι­κό πρό­ση­μο – αλ­λη­λεγ­γύ­ης και απέ­να­ντι στην διο­λί­σθη­ση και την προ­σαρ­μο­γή της κε­ντρι­κής γραμ­μής του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ όλο το τε­λευ­ταίο διά­στη­μα, όπως αυτή εκ­φρά­ζε­ται από τον δη­μό­σιο λόγο και τα ΜΜΕ, κάτω από τις δήθεν ρε­α­λι­στι­κές, συ­στη­μι­κές πιέ­σεις και τα δι­λήμ­μα­τα, είναι ανα­γκαίο να επα­να­προσ­διο­ρί­σει την γραμ­μή και το συ­νο­λι­κό του στίγ­μα με τη νέα χρο­νιά! Με  την χρή­σι­μη εμπει­ρία της Πα­νελ­λα­δι­κής Συν­διά­σκε­ψης, με την συμ­βο­λή της Αρι­στε­ρής Πλατ­φόρ­μας αλλά και κάθε αρι­στε­ρής, ρι­ζο­σπα­στι­κής φωνής, με χρή­σι­μο ερ­γα­λείο τα νε­ο­ε­κλε­γέ­ντα όρ­γα­νά του, ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ να ξε­κι­νή­σει το 2013 με μια πο­λι­τι­κή κί­νη­ση προς τα εμπρός, με ανα­νέ­ω­ση της ρι­ζο­σπα­στι­κό­τη­τας του σε όλα τα επί­πε­δα, με την ανά­κτη­ση της πρω­το­βου­λί­ας και τον έλεγ­χο της πο­λι­τι­κής ατζέ­ντας αλλά και της κι­νη­μα­τι­κής, όπως συ­νέ­βαι­νε μέχρι τις εκλο­γές του Ιούνη. Να ξα­να­βά­λει στο κέ­ντρο τον στόχο και ότι αυτός ση­μαί­νει, της «κυ­βέρ­νη­σης της (σκέ­της) Αρι­στε­ράς»!

Γιώργος Σαπουνάς |