Όχι και τόσο…Μέγας ο Αλέξανδρος σύμφωνα με τους Πέρσες

Μια διαφορετική οπτική του Μεγάλου Αλεξάνδρου, από αυτή του θρυλικού στρατηλάτη και κατακτητή που έχει επικρατήσει στα βιβλία  ιστορίας της Δύσης, επιχειρεί να προβάλλει η περσική πλευρά στους επισκέπτες των τόπων από όπου πέρασε ο Αλέξανδρος.

Έτσι, στα ερείπια της Περσέπολης, της αρχαίας πρωτεύουσας της Περσικής Αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών, οι επισκέπτες έχουν την «ευκαιρία» να μάθουν πως χτίστηκε από το Δαρείο το Μέγα, ήκμασε από τον υιό του τον Ξέρξη και καταστράφηκε από τον Αλέξανδρο.

Διαβάζοντας κανείς τα δυτικά βιβλία ιστορίας, μπορεί να υποθέσει πως οι Πέρσες υπήρξαν για να τους κατακτήσει Αλέξανδρος, καθώς είχαν ήδη ηττηθεί δύο φορές από τους Έλληνες στη διάρκεια των εισβολών του Δαρείου το 490 π.Χ και στη συνέχεια του Ξέρξη το 480 π.Χ στην Ελλάδα, στις οποίες η κατοπινή επίθεση του Αλέξανδρου ήταν απλά η απάντηση.

Ωστόσο, υπό τη περσική σκοπιά, ο Αλέξανδρος απέχει παρασάγγας από το «Μέγας», καθώς αυτός ευθύνεται για την ολοσχερή καταστροφή της Περσέπολης μετά από μία νύχτα υπέρμετρης οινοποσίας και παρακινημένος από εταίρα της εποχής, υπό το πρόσχημα της εκδίκησης για την πυρπόληση της Ακρόπολης από τον Ξέρξη.

Οι Πέρσες του καταλογίζουν επίσης πως αυτός υποδαύλισε τις εκτεταμένες καταστροφές πολιτιστικών και θρησκευτικών χώρων, όπως τα εμβλήματα του Ζωροαστρισμού, της αρχαίας ιρανικής θρησκείας, σε όλη την αυτοκρατορία.
Η επιρροή της ελληνικής γλώσσας και κουλτούρας βοήθησε στη δημιουργία της νοοτροπίας στη Δύση ότι η επέλαση του Αλέξανδρου ήταν η πρώτη από τις πολλές σταυροφορίες που ακολούθησαν για να φέρουν το δυτικό πολιτισμό στη «βάρβαρη» Ανατολή.

Η Περσία ήταν  ένα εξαιρετικά σημαντικό και «ακριβό» έπαθλο, το οποίο, σύμφωνα με την περσική εκδοχή, οι Έλληνες θαύμαζαν και για αυτό το λόγο, σε αντιπαραβολή των βαρβάρων που κατέκτησαν τη Ρώμη, ο Αλέξανδρος εντυπωσιασμένος από ό,τι συνάντησε εκεί, θέλησε να φορέσει το περσικό μανδύα του Βασιλέα των Βασιλέων.

Ο θαυμασμός αυτός όμως των Ελλήνων για τους Πέρσες χρονολογείται ήδη από την εποχή του Αθηναίου στρατηγού Ξενοφώντα ο οποίος έγραψε έναν παιάνα για το Μεγάλο Κύρο, την» Κύρου Παιδεία» στον οποίο περιγράφεται πως η επιβολή των αντρών σε μια μεγάλη αυτοκρατορία μπορεί να επιτευχθεί με την δύναμη του χαρακτήρα και της προσωπικότητάς τους.

Αξιοσημείωτη  περίπτωση ήταν βέβαια ο Θεμιστοκλής που πολέμησε εναντίον του στρατού του Δαρείου στο Μαραθώνα και στη συνέχεια χάρισε την Αθηναϊκή νίκη στη ναυμαχία της Σαλαμίνας κατά του Ξέρξη, για να καταλήξει να ζει ως έπαρχος δουλεύοντας για το Περσικό Δικαστήριο για το υπόλοιπο της ζωής του, αψηφώντας την Αθηναϊκή πολιτική.

Οι Πέρσες κατάλαβαν  με τον καιρό πως θα μπορούσαν να επιτύχουν τους στόχους τους μέσα από τη στρατηγική του «διαίρει και βασίλευε», καλλιεργώντας έριδες μεταξύ των ελληνικών πόλεων της εποχής, όπως στον Πελοποννησιακό πόλεμο όπου χρηματοδότησαν τη Σπάρτη ώστε να νικήσει την Αθήνα υπό την καθοδήγηση του Κύρου του νεότερου.

Ο τελευταίος είχε αναπτύξει τόσο καλές σχέσεις με τους Έλληνες συνομιλητές του ώστε κατά τη διάρκεια της προσφοράς του για το θρόνο να κατορθώσει να στρατολογήσει με ευκολία 10.000 Έλληνες μισθοφόρους, με θετική λογικά έκβαση αν δεν πέθαινε στη προσπάθεια.

Μεταξύ εκείνων που τον ακολούθησαν ήταν και ο στρατιώτης, ιστορικός και φιλόσοφος Ξενοφώντας, ο οποίος του έπλεκε το εγκώμιο λέγοντας για τον Κύρο«Από όλους του Πέρσες που έζησαν μετά τον Μεγάλο Κύρο, ήταν ο πιο ικανός βασιλιάς και αυτός στον οποίον άξιζε περισσότερο η αυτοκρατορία».

Ο Αλέξανδρος ήταν βέβαια εξοικειωμένος με αυτές τις ιστορίες και η Περσική Αυτοκρατορία για αυτόν ήταν περισσότερο ένας προσωπικός στόχος-επίτευγμα παρά κάτι που έπρεπε να κατακτηθεί.

Παρά το γεγονός ότι ο Αλέξανδρος χαρακτηρίζεται από τους Πέρσες ως καταστροφέας και ως απερίσκεπτος και κάπως ματαιόδοξος νέος, τα στοιχεία δείχνουν ότι διατήρησε έναν υγιή σεβασμό για τους ίδιους τους Πέρσες.

Ο ίδιος ο Αλέξανδρος φαίνεται να μετάνιωσε για την καταστροφή που προκάλεσε η επιδρομή του και μάλιστα περνώντας από τον τάφο του Κύρου του Μεγάλου βόρεια της Περσέπολης, διέταξε αμέσως να γίνουν οι απαραίτητες επισκευές για την αποκατάσταση των καταστροφών που υπέστη. 

Πηγή: BBC

Επιμέλεια: Γρηγόρης Καυκιάς