Η «λαφυραγωγία» που δεν απέδωσε τα αναμενόμενα, η «χρηματολογία» που άνοιξε το δρόμο της ιστορίας των εθνικών δανείων, τα χαράτσια στους ευκατάστατους και η «εξόρμηση» (για την είσπραξή τους) της ομάδας με τη συμμετοχή του »Γέρου του Μοριά».
«Η κινδυνεύουσα πατρίς προσκαλεί τους ευκαταστάστους να την βοηθήσουν εις τον ιερόν αγώνα τον υπέρ της φυσικής, ηθικής και πολιτικής υπάρξεώς της»: Με αυτά τα λόγια η Πελοποννησιακή Γερουσία εξαπέλυε την πρώτη καταναγκαστική φορολογική λαίλαπα πριν από εκατόν ενενήντα χρόνια (1822)! Οι «ευκατάστατοι» που αναφέρονταν στο σχετικό θέσπισμα καταγράφονταν ονομαστικά, καθώς και το ποσόν της εισφοράς που καλούνταν να καταβάλουν! Είχε προηγηθεί, τον Ιανουάριο 1822, η προσπάθεια της «Προσωρινής Διοικήσεως» να εξασφαλίσει εσωτερικό δάνειο επιβάλλοντας αναγκαστική εισφορά ενός γροσιού κατ’ άτομο. Αλλά η είσπραξη αποδείχθηκε από δυσχερής έως αδύνατη. Οπότε αποφασίστηκε να κληθούν να σηκώσουν το βάρος οι έχοντες και κατέχοντες. Εκείνη η «ακούσια εισφορά» ονομάστηκε επισήμως «χρηματολογία» και θεωρήθηκε «εσωτερικόν δάνειον», μόνον που τα δανεικά ήταν και αγύριστα!...
Γέλια και χλευασμοί
Είχε προηγηθεί προσπάθεια να εξασφαλιστούν έσοδα από τη «λαφυραγωγία». Στις συνθήκες που διαμορφώνονταν τα πρώτα χρόνια της Επανάστασης μπορούσαν να έχουν εξασφαλιστεί σπουδαία έσοδα από τη συστηματική λαφυραγωγία επί των Τούρκων. Έπρεπε ωστόσο μέρος των λαφύρων να πωληθεί προς όφελος του Δημοσίου. Ο Δημήτριος Υψηλάντης προσπάθησε να θέσει ως κανόνα ότι μέρος των λαφύρων θα διατίθενταν υπέρ του κοινού ταμείου. Εισέπραξε όμως γέλια και χλευασμούς.
- Πίνακας των Π. Ζωγράφου – Ι. Μακρυγιάννη, με θέμα «Πόλεμος της Τριπολιτζάς και των πέριξ αυτής χωρίων».
Μετά την άλωση της Τριπολιτσάς, στην οποία δεν του επιτράπηκε να παραστεί, τα μόνα είδη που έφτασαν στα χέρια του για να διατεθούν υπέρ της πατρίδας ήταν δέκα χάλκινα κουταλάκια που του έδωσε ο αγωνιστής Κεφάλας! Αλλά κι από τους θησαυρούς που φυλάσσονταν στην Ακροκόρινθο μόνο μικρό μέρος διατέθηκε για τον κοινό σκοπό. Εν τω μεταξύ, όπως σημειώνει ο Ανδρέας Ανδρέαδης, «οι λαφυραγωγούμενοι Τούρκοι ταχέως εξέλιπον».
- Η σφραγίδα της Πελοποννησιακής Γερουσίας.
Οπότε ως μόνη λύση εμφανιζόταν η αναγκαστική φορολογία. Αλλά πώς ήταν δυνατόν κάτω από τις συνθήκες όπου ζούσε η Ελλάδα το 1822, τον δεύτερο χρόνο της Επανάστασης, να εισπραχθούν οι εισφορές, έστω και αν γνώριζαν εκείνους από τους οποίους έπρεπε να εισπράξουν τα διάφορα ποσά; Λόγω του κρίσιμου των περιστάσεων κλήθηκε να συνυπογράψει τη σχετική απόφαση και ο «γενναιότατος στρατηγός κύριος Θεόδωρος Κολοκοτρώνης», όπως αυτολεξεί αναφέρει το σχετικό θέσπισμα. Στη συνέχεια σχηματίστηκε μια πενταμελής επιτροπή, στην οποία, εκτός από τον Θ. Κολοκοτρώνη συμμετείχαν και οι γερουσιαστές Ανδρέας Καλαμογδάρτης, Ηλίας Καράπαυλος, Χριστόδουλος Άχολος και Παναγιώτης Σοφιανόπουλος. Οι πέντε αφού εφοδιάστηκαν με ένα πληρεξούσιο και ικανή στρατιωτική δύναμη, άρχισαν να γυρνούν τις επαρχίες της Πελοποννήσου για να εισπράξουν τον αναγκαστικό φόρο. Έπρεπε δε, σύμφωνα με το πληρεξούσιο, «να βιάσουν τόσον τους καταγεγραμμένους εις τον κατάλογον, διά να λάβουν τας προσδιωρισμένας ποσότητας, όσον και όσους άλλους γνωρίσουν ευκαταστάτους εκτός του καταλόγου εις πάσαν επαρχίαν διά να λάβουν όσα χρήματα κρίνουν εύλογον αναλόγως των καταστάσεων».
H σφραγίδα της προσωρινής Διοίκησης της Ελλάδος.
Και για να διασκεδάσουν τις εντυπώσεις, ώστε να μπορούν να αποσπάσουν τα χρήματα, οι πέντε εντεταλμένοι της νεοσύστατης ελληνικής διοίκησης μοίραζαν τα πρώτα ελληνικά ομόλογα, τα οποία τότε δεν είχαν βεβαίως αντίκρισμα.
Έπρεπε δηλαδή η αντιπροσωπεία αυτή να δίνει απόδειξη «ισχύουσαν έναντι της ακολούθως δοθησομένης τακτικής ομολογίας παρά της διοικήσεως προς τους δανειστάς, προς τους οποίους η Γερουσία και ο στρατηγός υπόσχονται εκ μέρους τους έθνους μετά την αποκατάστασίν του να πληρώσουν τα ληφθησόμενα δάνεια»! Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν όμως και τα ονόματα των υπόχρεων σε εκείνη την περίεργη περίπτωση «εσωτερικού δανεισμού», καθώς και τα ποσά που καλούνταν να καταβάλουν.
Η υπογραφή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.
Επιλέγουμε μερικά από τα ονοματεπώνυμα στα οποία αντιστοιχούσαν τα μεγαλύτερα ποσά: Δεληγιανναίοι από Καρύταινα (120.000 γρόσια), Γ. και Ι. Σισίνης από Γαστούνη (60.000 γρόσια), Λ. Κοπανίτσας από Μυστρά (50.000 γρόσια), Ι. Παπαδόπουλος από Καλάβρυτα (60.000 γρόσια), Παν. και Αναγν. Τροχάνης από Πραστό (75.000 γρόσια).
Ακολουθούσε ένας μακρύς κατάλογος με ονόματα, τόπους και ποσά. Σύμφωνα δε με τα σωζόμενα στοιχεία και παρά το γεγονός ότι η Πελοπόννησος είχε ερημωθεί και μεγάλο μέρος των ακινήτων είχε καταστραφεί, οι πλούσιοι της Πελοποννήσου –θέλοντας και μη– ανταποκρίθηκαν στις επιταγές της Πελοποννησιακής Γερουσίας. Συγκεντρώθηκε δε το σημαντικότατο για εκείνη την εποχή ποσό του 1.066.000 γροσιών.
Αλλά η δίνη της Επανάστασης έμελλε να συνεχιστεί επί μακρόν, όπως και τα αναγκαστικά και βίαια δάνεια στο εσωτερικό, τα οποία λόγω των περιστάσεων ήταν αδύνατον να επιστραφούν. Ήδη, τον Ιούνιο 1823 –με Νόμο πλέον– επανέρχεται η Διοίκηση επιβάλλοντας ουσιαστικά χαράτσι στους Έλληνες. Τότε τα ποσά δεν κατανεμήθηκαν σε πρόσωπα αλλά σε περιοχές. Έπρεπε να πληρώσουν η Πελοπόννησος 500.000 γρόσια, η Κρήτη 100.000 γρόσια κ.λπ. Λίγο αργότερα αποφασίσθηκε οι εισφορές να συγκεντρώνονται σε χρήμα και είδος για τις ανάγκες των στρατευμάτων του Καραϊσκάκη.
Σφακτά και γρόσια
Μόνο γι’ αυτή την περίσταση συλλέχθηκαν 16.000 σφαχτά και 60.000 γρόσια. Άλλοτε μάζευαν ζώα, άλλοτε κριθάρι και διάφορα άλλα είδη. Αλλά το ιδιόρρυθμο εκείνο δημοσιονομικό σύστημα δεν ήταν δυνατόν να χρηματοδοτήσει τις μακρόχρονες στρατιωτικές επιχειρήσεις. Οπότε γινόταν καθημερινά και πιο επιτακτική η ανάγκη για τη σύναψη δανείων από το εξωτερικό. Εξάλλου, η εξασφάλισή τους φαινόταν όλο και πιο πιθανή, με την ευτυχή τροπή που έπαιρνε ο ελληνικός αγώνας, ανοίγοντας την όρεξη των Ευρωπαίων δανειστών αλλά και αυτεπάγγελτων μεσιτών, που κατέρχονταν αυτόκλητοι στη μικρή, ασχημάτιστη και αγωνιζόμενη ακόμη Ελλάδα. Έτσι, άνοιξε η ιστορία των εθνικών δανείων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου