Σάββατο 3 Μαρτίου 2012

Η δική μας γκετοποίηση και το τρίπτυχο της ντροπής


Με αφορμή την κουβέντα σχετικά με την παρέμβαση της Άννας Βαγενά στη Βουλή, αναδημοσιεύουμε τα κείμενα του Γιάννη Χάρη στα οποία μας παρέπεμψε ο laskaratos.

Οι πρωτότυπες δημοσιεύσεις βρίσκονται εδώ και εδώ
του Γιάννη Η. Χάρη
Στην καινούρια πλατεία του Μεταξουργείου, στην πλατεία Αυδή, ανέστιοι και ξένοι, ανεπιθύμητοι ακόμα και σε άπλετο φως --ή μήπως ακριβώς γι' αυτό; (φωτ. Ι. Καμπούρης)
Την γκετοποίηση την επισφραγίζει και την παγιώνει η έλλειψη πολιτικής μιας συντεταγμένης πολιτείας· προηγουμένως την έχει αν μη τι άλλο ευλογήσει η νοοτροπία και η στάση η δική μας
«Ντρέπομαι σαν πολίτης αυτής της πόλης και αυτού του τόπου που αγαπώ απεριόριστα, όταν συναντάω τουρίστες που μένουν στα ξενοδοχεία της περιοχής και τους βλέπω να περπατούν στη γειτονιά μου», γράφει η Άννα Βαγενά για το Μεταξουργείο, εκεί όπου μένει και έχει και το θέατρό της, κοντά 10 χρόνια τώρα.
Και γιατί ντρέπεται τους τουρίστες η κ. Βαγενά; Για την κατάσταση της περιοχής, με το πρόβλημα των αστέγων και των τοξικομανών, «οι οποίοι στη διάρκεια της ημέρας περιφέρονται στους γύρω δρόμους, στους οποίους αφοδεύουν και κάνουν χρήση ναρκωτικών. Έτσι όλη η ευρύτερη περιοχή μέχρι την Ομόνοια είναι ένα τεράστιο αφοδευτήριο, με τραγικές, όπως καταλαβαίνετε, συνέπειες για την ποιότητα της ζωής μας και την υγεία μας». Άσε πια και την επέκταση του εμπορίου των Κινέζων κτλ. κτλ.
Αλλά, δυστυχώς, τα προβλήματα δεν σταματούν εδώ, τονίζει σε πρόσφατη, ανοιχτή επιστολή προς τον δήμαρχο Αθηναίων η γνωστή ηθοποιός, γιατί, μόλις πέσει η νύχτα, οι γύρω δρόμοι (που κατονομάζονται) γεμίζουν από αγόρια διαφόρων εθνικοτήτων τα οποία προσφέρονται για αντρική πορνεία.
Πρέπει εδώ να τονίσω πως όχι μόνο δεν αμφισβητώ αλλά γνωρίζω καλά την κοινωνική ευαισθησία
της Άννας Βαγενά. Αυτό όμως είναι ένας παραπάνω λόγος για την αμηχανία και τη δυσφορία που μου γεννά η επιστολή της, και λέω αμηχανία και δυσφορία, μόνο, επειδή ακριβώς σκοντάφτω στην υπογραφή ενός προσώπου που έχει συνδέσει το όνομά του ειδικά με τους αγώνες της αριστεράς.
Διαφορετικά, η πρόχειρη κοινωνιολογία, αν όχι η σκέτη μεμψιμοιρία, ελάχιστα μοιάζει να απέχει από τις συνήθεις αντιδράσεις κατοίκων και τοπικών φορέων υποβαθμισμένων περιοχών, αντιδράσεις που αν δεν κρύβουν σίγουρα υποθάλπουν ιδεολογίες επικίνδυνες, και πάντως συντονίζονται μαζί τους.
Η κ. Βαγενά εγκαινίασε το προσωπικό της θέατρο στο Μεταξουργείο το 1999, εδώ και 10 περίπου χρόνια δηλαδή. Πριν από 10 λοιπόν χρόνια, προφανώς και αρκετά παραπάνω, όταν θα έψαχνε ώσπου να βρει τον κατάλληλο χώρο, πάμφτηνα, φαντάζομαι, ή οπωσδήποτε πολύ πιο φτηνά από άλλες κεντρικές περιοχές, αφού τότε η Κουμουνδούρου και το Μεταξουργείο ήταν αν όχι και υποβαθμισμένες –που ήταν!– πάντως λαϊκές γειτονιές, πριν από 10-15 χρόνια λοιπόν τα πράγματα ήταν ίδια, αν εξαιρέσει κανείς την πιο πρόσφατη εμφάνιση των Κινέζων, άντε και κάποιους επιπλέον τοξικομανείς, από αυτούς που κατηφόρισαν λίγο πιο κάτω απ’ την Ομόνοια μετά τη σκούπα της Ολυμπιάδας. Ίδια ήταν τα πράγματα, μπορεί και λίγο χειρότερα.
Πριν από καμιά δεκαριά χρόνια στην Κουμουνδούρου λ.χ. ήταν εκείνη η τραγική μα και υπέροχη μαζί κατασκήνωση των Κούρδων, με την αυτοοργάνωσή τους, τις αυτοσχέδιες υπαίθριες αγορές τους, τα μαγειρεία τους, τα υπαίθρια κουρεία τους. Φολκλόρ; Η αλήθεια πάντως, και η μόνη χειροπιαστή πραγματικότητα, στο περιθώριο της [μη] φροντίδας της πολιτείας. Που κάποια μέρα, με μια επιχείρηση αστραπή, τους εξαφάνισε όλους και τους φυλάκισε ουσιαστικά σε καταυλισμούς της ντροπής στην Πεντέλη, στο Λαύριο και αλλού (αφού τους κατάκλεψε –κυριολεκτικά– τον πλούσιο εξοπλισμό τους σε σκηνές, σλίπιν μπαγκ, κουβέρτες, ρουχισμό κ.ά. που τους είχε προμηθεύσει μια ξαφνική έκρηξη αλληλεγγύης των κατοίκων της πρωτεύουσας).
Η πολιτεία είχε επιτέλους ακούσει τη φωνή των κατοίκων της Κουμουνδούρου που διαμαρτύρονταν για την «υποβάθμιση» της περιοχής (και τους «ανάπλασε» έπειτα και την πλατεία, τερατούργημα αρχιτεκτονικά, μα δε βαριέσαι). Η ίδια πάντα δηλαδή θλιβερή, μικρόψυχη, μα και κουτοπόνηρη ιστορία, αυτών που απαιτούν να φύγουν από μέσα απ’ τα πόδια τους οι τσιγγάνοι, οι ξένοι, οι φυλακές και ό,τι άλλο έκανε κάποτε εξόχως συμφέρουσα την αγορά τους στις συγκεκριμένες περιοχές, με τη φτηνή στέγη και τη φτηνή γη.
Για ένα κομμάτι ψωμί αγόραζες μέχρι πρόσφατα σπίτια και καταστήματα στην ευρύτερη περιοχή. Και άρχισε η περιοχή να γεμίζει θέατρα, νά, όπως της Βαγενά και του Κηλαηδόνη, του Βαλαβανίδη, το Θέατρο της Άνοιξης του Μαργαρίτη, ή το καλλιτεχνικό σχήμα Άλεκτον με τις διάφορες, συχνά απαιτητικές εκδηλώσεις του, στέκια όλα «ποιοτικά», όπως λέμε, που άρα προσέλκυσαν τον ανάλογο κόσμο στην άγνωστη ώς τότε περιοχή, άρχισαν αναστηλώσεις και αναπαλαιώσεις, αναδείχτηκαν εξαιρετικά νεοκλασικά, έγινε η πλατεία Αυδή, είχε ήδη κουβαλήσει την Αστοιβή του, από την Πάτμο στην Τζιά και τελικά στο Μεταξουργείο, ο ακριβός μας, φευγάτος τώρα, Πλάτωνας, άνοιξαν έπειτα κι άλλα μπαράκια και εστιατόρια, από κοντά και πιο μουράτα κέντρα, που στέγασαν από την Αλεξίου ώς το Σαββόπουλο, ο θεός να βάλει το χέρι του μη γίνει η περιοχή σαν του Ψυρρή ή το Γκάζι, όμως η κ. Βαγενά ντρέπεται για την κατάντια της περιοχής.
Στην οποία προφανώς πήγε και έψαξε και αγόρασε χώρο και έστησε και λειτούργησε θέατρο, πάντα με κλειστά μάτια.
Όμως η αφόδευση πλάι σε θέατρα είναι, φαίνεται, δύο φορές αφόδευση. Άσε που πλάι στα εστιατόρια-καλλιτεχνικά στέκια ανοίγουν κι ένα σωρό κινέζικα, από αυτά όπου θα τρως και θα εκρήγνυνται μέσα σου τα σπρινγκ ρολς σαν τα ατμοσίδερά τους.
Ώστε δεν υπάρχουν δηλαδή, ώστε δε συμβαίνουν τα όσα καταγγέλλει η κ. Βαγενά; Σίγουρα ναι. Απλώς δεν είναι τωρινά. Και προπαντός δεν είναι μόνο αυτά.
Ίσως όμως η αναμόρφωση της περιοχής επιβάλλει περισσότερο από ποτέ να φύγουν οι καταραμένοι, οι λεροί. Κι ας πά’ να γκετοποιηθούν αλλού.
Γιατί την γκετοποίηση την επισφραγίζει και την παγιώνει η έλλειψη πολιτικής μιας συντεταγμένης πολιτείας· προηγουμένως την έχει αν μη τι άλλο ευλογήσει ο αστόχαστος –τόσο μόνο θα πω τώρα– λόγος ο δικός μας, η νοοτροπία και η στάση η δική μας.
Παράδειγμα, με κάτι που επίσης δεν θα το είδε 15 χρόνια πριν η Άννα Βαγενά. Όταν η πλατεία Κουμουνδούρου, πολύ πριν κι από τον ερχομό των μεταναστών, ήταν μια από τις πιο ανθηρές πιάτσες αντρικού έρωτα, επιτρέψτε μου, όχι σώνει και καλά πορνείας, κ. Βαγενά. Κι αν δεν το είχε διαπιστώσει η ίδια επιτόπου, δεν το ’δε άραγε ούτε στις μεταμεσονύκτιες ρουφιανοεκπομπές της κλειδαρότρυπας, με τις κρυφές τους κάμερες; Έπειτα από τις τηλεοπτικές εκκλήσεις σωτηρίας, η πιάτσα ξηλώθηκε, κι έτσι απόμεινε το σκληρό κυρίως κουκούτσι, ελάχιστες πια φιγούρες στο σκοτάδι, αυτό που τώρα ορθά χαρακτηρίζεται «αντρική πορνεία». Αυτό που έγινε δηλαδή μέσα από τη διόγκωση του φαινομένου και το στιγματισμό του, αντίθετα προς την παραδεδεγμένη γυναικεία πορνεία, που πάντοτε υπήρχε και υπάρχει στην περιοχή, χωρίς ωστόσο να στιγματιστεί ή να μνημονευτεί καν από την κ. Βαγενά.
Ο οδοστρωτήρας της ανάπλασης
Και δηλαδή οι μετανάστες που μαζεύονται και τα λένε στα παγκάκια λ.χ. της πλατείας Αυδή πόρνοι είναι; Κι εκείνος ο ευφρόσυνος, σχεδόν τελετουργικός χορός, ίδιος με ποντιακό, που ’χαν στήσει κάτι Κούρδοι κάποιο χειμωνιάτικο βράδυ, και τους χαζεύαμε από μέσα απ’ τη ζεστασιά του ωραίου Γιάνταη με την Κοραλία και το Βαγγέλη, ερωτικό κάλεσμα ήταν; Συχνά το ρίχνουν στο χορό, ακούγοντας μουσική από κινητό, μας είπε ο Γιάνταης. Βγήκε και πήγε κοντά τους ο Βαγγέλης: ούτε κινητό δεν είχαν εκείνο το βράδυ, χόρευαν στο ρυθμό που τους κρατούσαν συμπατριώτες τους βαρώντας παλαμάκια. Ασταμάτητα. Κι έλαμπε το μούτρο τους, καθώς μας κοιτούσαν που τους κοιτούσαμε, και δεν μπορεί, θα καταλάβαιναν πως τους κοιτούσαμε με κάτι σαν θαυμασμό, και σαν να παίρναν δύναμη έτσι και συνέχιζαν. Ή μήπως μας νόμιζαν για υποψήφιους πελάτες; Οι έκφυλοι!
Που αύριο σίγουρα θα φύγουν, με επιχειρήσεις αρετή και σκούπα, μαζί με όσους περιστασιακούς θαμώνες φοβίζουν την κ. Βαγενά. Μαζί όμως θα φύγουν, φεύγουν ήδη, και οι μόνιμοι κάτοικοι των από πριν υποβαθμισμένων και γκετοποιημένων περιοχών, νά, όπως οι γειτονιές με τα χαμηλά τουρκόσπιτα στο Γκάζι. Πού θα πάνε; Δε μας απασχολεί. Μέριμνα της πολιτείας, μεταφυσικής πια έννοιας. Προέχει η δική μας, καθαρή και αμόλυντη γκετοποίηση, βαφτισμένη καλογερικώ τω τρόπω σε «ανάπλαση». Έτσι όπως έγινε στου Ψυρρή, όπου κάθε τετραγωνικό μιας παλιάς παράγκας μετατράπηκε σε φιλέτο που το φυλάνε πια νονοί της νύχτας, παρκαδόροι και λοιποί. Και έπειτα το Γκάζι. Και δίπλα η Ιερά Οδός. Ακολουθεί ο Κεραμεικός και το Μεταξουργείο.
Αλλά η δική μας γκετοποίηση είναι 4Χ4 και γκουρμέ πιασοκωλέ μετά πούρου. Και με ολίγη από κουλτούρα.

Τρίπτυχο ντροπής

του Γιάννη Η. Χάρη
Περίφραξη με σύρμα στο καλόγουστο κατά τα άλλα θέατρο της Άννας Βαγενά: προφανώς έχει κανείς δικαίωμα να προστατέψει την περιουσία του· αλλά με όποιον τρόπο θέλει; και όταν η περιουσία του είναι σε δημόσιο χώρο; Θα μας απαλλάξει άραγε ο Δήμος, η Πολεοδομία, ποιος, από τέτοιες ανατριχιαστικές συνδηλώσεις-φαντασιώσεις στρατοπέδου;
Τρίπτυχο ντροπής, καταισχύνης. Και οπωσδήποτε οργής. Πολύ περισσότερο που το τρίπτυχο είναι ενδεικτικό και μόνο, και καμία σχέση δεν έχει με τη ζοφερή αριθμητική της καθημερινής και επονείδιστης πραγματικότητας. Γιατί πολύπτυχο είναι, όχι τρίπτυχο.
Ο λόγος για τις συχνότατες πια επιθέσεις σε μετανάστες, επιθέσεις που γίνονται σε δημόσιους χώρους, σε δρόμους και σε πλατείες, στο φως της μέρας πολλές φορές, ή πάλι στα σπίτια τους μέσα, στα μαγαζιά τους, επιθέσεις που οι περισσότερες δεν απασχολούν ούτε μονόστηλο στις εφημερίδες, ακόμα και τις προοδευτικές, δεν αξιώνονται ούτε μια λέξη στα λαλίστατα τηλεπαράθυρα, ακόμα και των σοβαρών κατά τεκμήριο καναλιών.
Από τα πολλά σχετικά περιστατικά που αναδεικνύονται κυρίως στον κόσμο του διαδικτύου επέλεξα να σταθώ ενδεικτικά σε τρία, τρεις επιθέσεις, δυναμική η μία, χριστιανική η άλλη, ανθρωπιστική η τρίτη, που αυτήν ειδικά δεν έτυχε να τη δω να μνημονεύεται πουθενά.
1. Το άβατο του Αγίου Παντελεήμονα
Πεντέμισι το πρωί της 11/5, ομάδα 10-15 ατόμων επιτίθεται με ξύλα, πέτρες και καρέκλες απ’ τα καφενεία της πλατείας σε δύο 20χρονους Αφγανούς, που περιμένουν στην Αχαρνών το αφεντικό τους, για να πάνε στη δουλειά. Τα θύματα της «Εθνικής περιφρούρησης της πλατείας» νοσηλεύονται στον Ευαγγελισμό με πολλαπλά τραύματα, ο ένας σε σοβαρή κατάσταση.
Κατατρομοκράτηση και απειλές, το λιγότερο, είναι καθημερινό φαινόμενο στο καινούριο «άβατο», που, σε αντίθεση με το «άβατο των Εξαρχείων», κανέναν ηθικό πανικό δεν προξενεί, καμία συγκίνηση, κανέναν καταγγελτικό λόγο από τους γνωστούς τηλεεισαγγελείς. Άλλωστε τα Εξάρχεια ήταν άβατο για τις αστυνομικές δυνάμεις, τώρα συμπαραστάτες σιωπηλούς, στην καλύτερη περίπτωση, των Χρυσαυγιτών Φρουρών του Αγίου Παντελεήμονα.
Οι οποίοι Φρουροί τελευταία στήνουν ενέδρα τα βράδια στην Αλκιβιάδου, πίσω απ’ την εκκλησία, και καλωσορίζουν τον μετανάστη περαστικό με σπρέι στα μάτια και με ρόπαλα, ξαλαφρώνοντάς τον κι από το μεροκάματο ή το κινητό του, για την ενίσχυση των εθνικών τους αγώνων.
Παρεμπιπτόντως: γενέθλια ενός έτους γιόρτασε η κλεισμένη με λουκέτα παιδική χαρά, με λουκέτα που τα βγάζει ο δήμος, βάζουν όμως αμέσως άλλα οι Φρουροί. «Ούτως ή άλλως, η παιδική χαρά θα παραμείνει για πάντα κλειστή. Θα την περιφρουρούμε για να μην ανοίξει», δηλώνουν σθεναρά εκπρόσωποι της «επιτροπής κατοίκων», στερώντας την παιδική χαρά κι απ’ τα παιδιά τους, αρκεί να μην ξαναγυρίσουν τ’ Αφγανόπουλα ή οι ανέστιοι μετανάστες.
2. Η Γυμνασιάρχις του Θεού
Στο 6ο Γυμνάσιο Γαλατσίου, 21 Μαρτίου, η γυμνασιάρχισσα που είναι «της Εκκλησίας» συμμετέχει στο γιορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Ρατσισμού, δίνοντας εντολή να τοιχοκολληθεί σ’ όλες τις αίθουσες ένα κείμενο με προέλευση την ενορία Αγίου Νικολάου Πευκακίων.
Το (πολυτονισμένο) κείμενο έχει τίτλο: «Αν διαβής παράνομα τα ελληνικά σύνορα!!», καταγράφει την τιμωρία που βρίσκει όποιος περνάει παράνομα τα σύνορα διαφόρων χωρών (π.χ. «εάν διασχίσεις τα Αφγανικά σύνορα παράνομα, έχεις αρπάξει ένα πυροβολισμό…»!), σε αντίθεση με την «εγκληματική», εξυπονοείται, ανοχή της ελληνικής πολιτείας: «Εάν περάσεις τα Ελληνικά σύνορα παράνομα, εξασφαλίζεις: εργασία, άδεια οδήγησης, [...] ευημερία, [...] πιστωτικές κάρτες, [...] την κάλυψη Ελληνικών Κομμάτων. Τώρα σε λίγο θα μπορείς να φτιάξεις Πολιτική Παράταξη».
Τέτοιος ο λόγος του Θεού, και ενώ επί μήνες παρέμενε άσβηστο στο προαύλιο ένα σύνθημα γραμμένο με τεράστια γράμματα: «Γαμιούνται οι Αλβανοί και οι αναρχικοί».
3. Υπάρχουν και ηλεκτροφόρες ακίδες
Για την Άννα Βαγενά, με την πλούσια ιστορία στο θέατρο και την Αριστερά, είχα γράψεικαι πριν από δύο περίπου χρόνια, όταν δήλωνε πως ντρέπεται που η γειτονιά της στο Μεταξουργείο γέμισε μετανάστες που αφοδεύουν μες στο δρόμο. Σημείωνα το ήδη τότε οφθαλμοφανέστατο, πως η υποβαθμισμένη ανέκαθεν περιοχή, ιδίως την εποχή που έστηνε εκείνη το θέατρό της, είχε αρχίσει από καιρό να αναπλάθεται, με υποδειγματικές αναπαλαιώσεις, με καινούρια θέατρα, κέντρα κτλ., με κίνδυνο ίσα ίσα να μετατραπεί σε ισοπεδωτική διασκεδασούπολη, όπως του Ψυρρή λ.χ., παρά να πνιγεί μες στο σκατό που έβλεπε παντού, αυτό και μόνο, η κ. Βαγενά.
Στο μεταξύ η κ. Βαγενά, που είχε ενώσει τότε τη φωνή της με την πιο αντιδραστική του δημάρχου Αθηναίων Νικήτα Κακλαμάνη, κατέβηκε υποψήφια στις τελευταίες εκλογές με το ΠΑΣΟΚ. Στις εκλογές αυτές, με τον θρίαμβο του ΠΑΣΟΚ, που έβγαλε βουλευτές ακόμα και ονόματα βήτα, γάμα και κάτω κατηγορίας, η κ. Βαγενά, με την πλούσια, ξαναλέω, ιστορία στο θέατρο και την Αριστερά, δεν κατόρθωσε να εκλεγεί. Τίποτα όμως δεν της είπε αυτό.
Τώρα, αν περάσετε έξω από το όντως καλαίσθητο θέατρό της, στον περιποιημένο πεζόδρομο, με άλλο θέατρο κόσμημα ακριβώς απέναντί της, δεν θα δείτε, φυσικά, σκατά και πεταμένες σύριγγες. Αλλά τα δυο παγκάκια που είχε φτιάξει δεξιά κι αριστερά απ’ την είσοδο του θεάτρου, μαζί με μια μαρμάρινη κρήνη, που τα είχε φτιάξει, όπως έλεγε σε κάποια εκπομπή, για να σταματάει και να δροσίζεται ο περαστικός και πήγαν και της στρώθηκαν οι βρομεροί λαθραίοι, αυτά τώρα τα παγκάκια (που, δικά της ξεδικά της, βρίσκονται σε δημόσιο πάντως χώρο) τα περιέφραξε με κοτετσόσυρμα.
Μα κοτετσόσυρμα, κυρία Βαγενά; Αφού υπάρχουν αυτές οι ακίδες που βάζουν για να μην κάθονται τα περιστέρια. Και θα υπάρχουν, υποθέτω, και ακίδες ηλεκτροφόρες.
πηγές:
- περισσότερα για την επίθεση στον Άγιο Παντελεήμονα, βλ. στο Κυριακάτικο Σχολείο Μεταναστών
- περισσότερα για τη γυμνασιάρχισσα στο Γαλάτσι, βλ. στους Schooligans
- περισσότερα για τις στρατοπεδικές φαντασιώσεις της κ. Άννας Βαγενά, βλ. έξω απ’ το θέατρό της
ΥΓ. Εκ των υστέρων ανακάλυψα αναφορά στο κοτετσόσυρμα της κ. Βαγενά, από την πάντοτε καίρια Μαριάννα Τζιαντζή, στηνΚαθημερινή, 24.10.08: ώστε μετράει χρόνια η περικλεής κατασκευή που μας προσβάλλει όλους, και καμία επέμβαση δεν υπήρξε…
Ο laskaratos, θέλοντας προφανώς να είναι δίκαιος και αντικειμενικός, μας έδωσε και το λινκ προς την απάντηση του greekalert στα κείμενα του Γιάννη Χάρη. Προσωπικά δεν με ενδιαφέρει η απάντησή τους και γι’ αυτό δεν παραθέτω το λινκ. Όποιος θέλει, μπορεί να το ψάξει μόνος του στο κάτω κάτω…

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου