«Χτυπήστε τον Καντάφι»

Εκκληση από το «εθνικό κυβερνητικό συµβούλιο» των εξεγερµένων

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΚΙΤΤΥ ΞΕΝΑΚΗ

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Πέμπτη 3 Μαρτίου 2011

Στην αντεπίθεση πέρασε χθες ο Μουαµάρ Καντάφι, εξαπολύοντας από ξηράς και αέρος επιχείρηση για την ανακατάληψη της Μπρέγκα, µιας πόλης στρατηγικής σηµασίας, σηµαντικού σταθµού εξαγωγής πετρελαίου, στο δυτικότερο άκρο της περιοχής πέριξ της Βεγγάζης που έχει περιέλθει στον έλεγχο των εξεγερµένων. Σε ένα πρώτο τουλάχιστον στάδιο, δεν πέτυχε τον στόχο του – κατάφερε όµως να κάνει το νεοσύστατο «προσωρινό εθνικό κυβερνητικό συµβούλιο», που όπως ανακοινώθηκε θα έχει πρόεδρο τον πάλαι ποτέ υπουργό ∆ικαιοσύνης και νυν πολέµιο του Καντάφι Μουσταφά Αµπντέλ Τζαλίλ, να ζητήσει από τη Βεγγάζη όπου εδρεύει την πραγµατοποίηση «στρατηγικών αεροπορικών επιθέσεων», υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, στις θέσεις των αφρικανών µισθοφόρων που χρησιµοποιεί ο λίβυος ηγέτης εναντίον του λαού του.

ΣΕ ΝΕΟ ΠΥΡΙΝΟ ΛΟΓΟ που έβγαλε απευθυνόµενος σε υποστηρικτές του στην Τρίπολη, ο Καντάφι απείλησε τις ξένες δυνάµεις µε «ένα νέο Βιετνάµ», «µια κόλαση και αιµατοχυσία χειρότερη από του Ιράκ» σε περίπτωση που αποφασίσουν να παρέµβουν – δύο αµερικανικά αποβατικά πλοία αµφίβιων επιχειρήσεων έφτασαν χθες στη Μεσόγειο, όµως η ιδέα επιβολής ζώνης απαγόρευσης πτήσεων πάνω από τη Λιβύη εξακολουθεί να βρίσκει διστακτική τη ∆ύση. Παράλληλα, ο συνταγµατάρχης που κυβερνούσε χωρίς αντίπαλο τη Λιβύη από το 1969 έως τις 15 Φεβρουαρίου, έπαιξε το χαρτί του πετρελαίου: απευθυνόµενος «στους φίλους του στην Ευρώπη και τη ∆ύση», διακήρυξε πως «δεν είναι προς το συµφέρον τους να κλονίσουν το λιβυκό καθεστώς»: η Τρίπολη, επεσήµανε, µπορεί να «ανταλλάξει» τους δυτικούς επιχειρηµατικούς εταίρους της µε εταίρους από την Κίνα, την Ινδία, τη Νότια Κορέα, τη Βραζιλία. Ο Καντάφι κατηγόρησε τις «συµµορίες των ανταρτών» ότι τροµοκράτησαν και έδιωξαν από τη χώρα τους εργαζόµενους στις διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες, µε αποτέλεσµα να µειωθεί «στο ελάχιστο» η παραγωγή πετρελαίου. Επέµεινε εντούτοις πως όλες οι πετρελαϊκές εγκαταστάσεις βρίσκονται υπό κυβερνητικό έλεγχο· µόλις προχθές η Κοµισιόν είχε εκφράσει την πεποίθηση πως στην πραγµατικότητα, οι περισσότερες έχουν περιέλθει πλέον στον έλεγχο των εξεγερµένων. Εκείνο που ουδείς αµφισβητεί, είναι πως η κρίση προκαλεί κύµατα πανικού στη διεθνή αγορά πετρελαίου – η επίθεση στη Μπρέγκα έκανε τις τιµές να σπάσουν χθες ρεκόρ 2½ ετών.

Κατά τα λοιπά, η οµιλία του Μουαµάρ Καντάφι, που µεταδόθηκε ζωντανά στην τηλεόραση, ήταν µια από τα ίδια: υπεύθυνη για την αναταραχή είναι η Αλ Κάιντα, οι εξεγερµένοι έχουν καταπιεί µαζί µε το γάλα και τον Nescafe τους παραισθησιογόνα φάρµακα, υπάρχει συνωµοσία για τον έλεγχο της Λιβύης και των πετρελαίων της, ο ίδιος δεν έχει εξουσία από την οποία να παραιτηθεί, στη Λιβύη η δηµοκρατία είναι πραγµατικά άµεση, και όλες αυτές τις ηµέρες έχουν σκοτωθεί το πολύ 150 άνθρωποι.

Η ΛΙΒΥΚΗ Ενωση Ανθρωπίνων ∆ικαιωµάτων έχει άλλη άποψη: σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις της, οι νεκροί της καταστολής από την έναρξη της εξέγερσης ανέρχονται σε 6.000, «εκ των οποίων οι 3.000 στην Τρίπολη και οι 2.000 στη Βεγγάζη». Τουλάχιστον 10 άνθρωποι έχασαν χθες τη ζωή τους στην Μπρέγκα.

Η επίθεση των δυνάµεων του Καντάφι άρχισε την αυγή· µεγάλη δύναµη υποστηρικτών του, η οποία κατ’ άλλους έφτασε από τη Σύρτη και κατ’ άλλους από τα βάθη της ερήµου, επέδραµε πάνω σε SUV εξοπλισµένα µε οπλοπολυβόλα. Το µικρό απόσπασµα που φυλούσε την πόλη αιφνιδιάστηκε και υποχώρησε, οι κυβερνητικές δυνάµεις κατέλαβαν το λιµάνι, το µικρό αεροδρόµιο και τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις. Λίγες ώρες αργότερα, εντούτοις, µε τη συνδροµή µαχητών που έφτασαν από τη γειτονική Ατζάµπιγια (και µε το πέρασµα του χρόνου, από τη Βεγγάζη) οι εξεγερµένοι αντεπιτέθηκαν και µέχρι αργά το απόγευµα, παρά τους τουλάχιστον δύο πυραύλους που έπεσαν από λιβυκό αεροσκάφος σε πλατεία και τον βοµβαρδισµό µιας παραλίας όπου οι αντικυβερνητικές δυνάµεις χρησιµοποιούσαν τους αµµόλοφους ως αναχώµατα, η Μπέργκα επέστρεψε στα χέρια των εξεγερµένων.

Η πόλη Μπρέγκα άλλαξε χέρια δύο φορές κατά τη χθεσινή ηµέρα

Κορυφώνεται το δράµα των προσφύγων

ΟΥΡΑ πολλών χιλιοµέτρων, «ώς εκεί που φτάνει το µάτι», εξακολουθεί να σχηµατίζει στα σύνορα µε την Τυνησία το πλήθος των προσφύγων από τη Λιβύη. Ευρωπαϊκές χώρες διοργανώνουν από χθες αερογέφυρες σωτηρίας, ενώ ο αιγυπτιακός στρατός ανακοίνωσε πως έστειλε τρία πλοία να αποµακρύνουν υπηκόους του – άλλωστε οι περισσότεροι πρόσφυγες είναι Αιγύπτιοι που εργάζονταν στη Λιβύη. Καθηµερινά, όµως, φτάνουν στην περιοχή έως και 15.000

άνθρωποι, αρκετοί κατάγονται από χώρες που δεν έχουν την πολυτέλεια να στήνουν αερογέφυρες, άλλοι είναι εργάτες από την υποσαχάρια Αφρική, οι οποίοι αντιµετωπίζουν ιδιαίτερο κίνδυνο αφού εκλαµβάνονται συχνά ως µισθοφόροι του Καντάφι. Εκκληση να ναυλωθούν εκατοντάδες αεροσκάφη προκειµένου να αποµακρυνθεί ο κόσµος απηύθυνε χθες η Υπατη Αρµοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, έκτακτη επιχείρηση ύψους 28 εκατοµµυρίων ευρώ για τη σίτιση 2,7 εκατοµµυρίων ανθρώπων τόσο στη Λιβύη (σε αρκετές περιοχές της οποίας παρατηρούνται πλέον σοβαρές ελλείψεις σε τρόφιµα) όσο και στην Αίγυπτο και την Τυνησία ανακοίνωσε το Παγκόσµιο Επισιτιστικό Πρόγραµµα.

Κάπου 77.000 πρόσφυγες έχουν ήδη καταφέρει να περάσουν στην Τυνησία, άλλοι τόσοι έχουνκαταφύγει στην Αίγυπτο, αλλά η κατάσταση είναι απείρως χειρότερη στα σύνορα µε την Τυνησία, όπου περίπου 30.000 περίµεναν χθες τη σειρά τους. «Οι περισσότεροι φτάνουν πεζή, έχοντας ταξιδέψει τρία και τέσσερα εικοσιτετράωρα, συχνά έχουν µέρες να φάνε», έλεγε χθες µέλος οργάνωσης αρωγής. Οι τυνήσιοισυνοριοφύλακες κάνουν ό,τιµπορούν, ο κόσµος όµως είναι τόσο πολύς που στην ουδέτερη ζώνη ανάµεσα στα λιβυκά και τα τυνησιακά φυλάκια άνθρωποι συνεχώς λιποθυµούν από την πίεση που δέχονται. Αλλά και αφού περάσουν τα σύνορα, η κατάσταση παραµένει χαοτική.

Ο καταυλισµός που έχει στηθεί µε τη βοήθεια της Υπατης Αρµοστείας επαρκεί µόλις για 10.000 ανθρώπους, ενώ πολλοί πρόσφυγες αναγκάζονται να κοιµούνται στο έδαφος µόνο µε µια κουβέρτα. ∆εν λείπουν οι διαµαρτυρίες από ντόπιους νεαρούς Τυνήσιους, αλλά και οι περιπτώσεις λαθρεµπόρων που ζητούν χρήµατα από τους αιγύπτιους υπηκόους µε την υπόσχεση να τους γυρίσουν πίσω στην πατρίδα τους.


Αδέλφια στα όπλα για την... Coca-Cola

ΜΙΑ ΣΦΟ∆ΡΗ αδελφική σύγκρουση µεταξύ δύο γιων του Μουαµάρ Καντάφι για τον έλεγχο του εργοστασίου της Coca-Cola στη Λιβύη περιγράφουν αµερικανοί διπλωµάτες σε τηλεγραφήµατά τους, που δηµοσιοποιήθηκαν από την ιστοσελίδα Wikileaks. Η διαµάχη των δύο υιών Καντάφι για ένα εργοστάσιο εµφιάλωσης του γνωστού αµερικανικού ποτού έφθασε µέχρι την ένοπλη σύγκρουση, αναφέρεται σε διπλωµατικό έγγραφο του 2006. «Ξέρετε την ταινία “Νονός”; Αυτό ζούµε τους τελευταίους µήνες», είχε πει σε διπλωµάτες επιχειρηµατίας στην Τρίπολη. Το εργοστάσιο εµφιάλωσης είχε παραµείνει κλειστό επί τρεις µήνες καθώς το είχαν καταλάβει στρατεύµατα πιστά στον Μουτασίµ Καντάφι, ο οποίος εκείνη την περίοδο φιλονικούσε µε τον αδελφό του Μοχάµεντ. Και ένας τρίτος γιος, ο Σαάντι, φηµολογείται ότι είχε εµπλακεί στη διαµάχη αυτή, χωρίς όµως να διευκρινίζεται ποιον είχε υποστηρίξει. Τελικά, η αµερικανική διπλωµατική αποστολή στην Τρίπολη έστειλε διαµαρτυρία στην κυβέρνηση της Λιβύης και την ίδια περίοδο ο Μοχάµεντ Καντάφι υπό την πίεση της αδελφής του Αΐσα, η οποία θεωρείται η ειρηνοποιός στην οικογένεια, συµφώνησε να πωληθούν οι µετοχές που ανήκαν στην Ολυµπιακή Επιτροπή της χώρας, της οποίας ήταν επικεφαλής, σε τρίτο µέρος. Λίγο αργότερα, οι οπλισµένοι άνδρες του Μουτασίµ αποχώρησαν από το εργοστάσιο.