Αιχμηρή γλώσσα, πνεύμα σπινθηροβόλο, σκέψη αρχαία που συνδύαζε
το διονυσιακό με το απολλώνιο, εφηβικό πείσμα και όραμα. Ο Παύλος
Μάτεσις δεν ήταν μόνο ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συγγραφείς.
Υπήρξε ταυτόχρονα ένας σπάνιος σχολιαστής, ένας προφήτης.
«Αμφιβάλλω αν ο έλληνας πολίτης θα επιζητήσει και θα επιβάλει την τιμωρία. Ίσως αρκεσθεί να εκτονωθεί με λεβέντικες απεργίες και καταστροφές οχημάτων- που δεν του ανήκουν», έγραφε σε ένα από τα αιχμηρά του άρθρα. Ταυτόχρονα όμως αναφερόταν συχνά στην απουσία των ηγετών, στην φθορά του ήθους και στην κυριαρχία της οικογενειοκρατίας.
Συγκεντρώσαμε μερικά από τα λόγια του από μια σειρά συνεντεύξεων –όσο τα βιβλία του περιμένουν να επιστρέψουμε σε αυτά ή να τα ανακαλύψουμε εξαρχής. Η μνήμη είναι η καλύτερη απάντηση στην απώλεια, εξάλλου.
«Έχουμε να δούμε ηγέτη από την εποχή του Ελευθερίου Βενιζέλου. Αυτή η απουσία παίζει
τρομακτικό ρόλο. Βέβαια ο πολίτης που ψηφίζει δεξιά πρέπει να γνωρίζει ότι η παράταξή του φέρει το άλγος όλων των κακουργημάτων της πολιτικής- δικτατορίες, βασιλείες κ.λπ. Από την άλλη, και ο αριστερός χώρος έχει φέρει απογοήτευση, όπως δείχνει μια ψύχραιμη παρατήρηση των ποσοστών του ΚΚΕ, το οποίο ποτέ δεν μπόρεσε να τα αυξήσει. Σέρνει βέβαια και τα του σοβιετικού καθεστώτος που ξεπεράστηκε». Τα Νέα
«Υπάρχει μια φθορά στο ήθος του Έλληνα πολίτη. Ίσως είναι η κούραση, και η κούραση οδηγεί σε εκτροπή της ορθής λογικής. Είναι μια κόπωση από τις πολλές προσπάθειες και τις πολλές αποτυχίες. Αυτή η φθορά είναι ύπουλη, γιατί περίπου παροτρύνει και εξωθεί ακόμη και όσους κάνουν σωστά τη δουλειά τους ως πολίτες και ως εργαζόμενοι προς μια αίσθηση ματαιοπονίας. Έτσι, πολίτες καλών προαιρέσεων συμπαρασύρονται προς τη φθορά». Τα Νέα
«Στο ΠΑΣΟΚ; Ματαιοπονία και απλοϊκότητες σαν εκθέσεις ιδεών σε σχολεία. Οι πολιτικοί στην Ελλάδα παρενοχλούν τον πολίτη. Αν εξαιρέσεις ελάχιστους, οι υπόλοιποι είναι ασήμαντες προσωπικότητες με σκανδαλώδη έλλειψη παιδείας. Είναι απλώς στοργικοί μπαμπάδες που νοιάζονται να κάνουν τα παιδιά τους υπουργούς και αρχηγούς. Μεγάλη μάστιγα.» LifO
«Όταν τέλειωσα το πρώτο μου μυθιστόρημα, Αύγουστος ήτανε, πήγα με ένα ανοιχτό τζιπ στην Ακρόπολη και ανέβηκα στον Παρθενώνα. Κάθισα εκεί και είπα «βρε μπαγάσα (Παρθενώνα), από εδώ που κάθομαι σε έχει κοιτάξει και ο Αλκιβιάδης». Αμείλικτο κάλλος, σε μια κατασκευή φαινομενικά ρεαλιστική. Αυτό το δώρο έκανα στον εαυτό μου.» LifO
«Η Ελλάδα επιμένει στον μαρασμό της και στις αποτυχημένες απόπειρες να «ανανεωθεί». Φυσικά, άτομα αξιόλογα και δημιουργικά υπάρχουν. Όμως δρουν ερήμην (θα έλεγα: εις πείσμα) της λεγόμενης χώρας μας.» Αντιφωνητής
«Στα πρώην «ανάκτορα» οι ένοικοι δεν είχαν πληρώσει ποτέ το ενοίκιο. Και το κτίριο αυτό, αντί να το μεταποιήσουν σε «Μέγαρο Δημοκρατίας», όφειλαν να το κατεδαφίσουν, και τα ερείπιά του να παραμένουν ερείπια, ως μουσείο φρίκης.» Aντιφωνητής
Το τελευταίο άρθρο για την «αυτοκτονική ψυχοτροπία του Έλληνα»
Τον Απρίλιο του 2011 είχε γράψει άρθρο στο Βήμα με τίτλο «Η λεβέντικη εκτόνωση του Έλληνα»:
«Η Θεά Ανάγκη (ρίζα της το «ανάσσω»), η κατά τους αρχαίους ημών Ειμαρμένη, επιτάσσει στροφή νοοτροπίας και βιοθεωρίας για τον Ελληνα πολίτη.
Τη στροφή προκάλεσε ο ίδιος με την ψήφο του. Οι νομίμως, με τη δική του ψήφο, επιλεγόμενες κυβερνήσεις μαρτυρούν το επίπεδο νοημοσύνης του πολίτη, που σήμερα δικαιούται να πικραίνεται αλλά και υποχρεούται να συμμορφωθεί προς «τας εξ Αλλοδαπής υποδείξεις» (Αριστοτέλης: Ανάγκη- δοτική- ουδέ θεοί μάχονται).
Οι τυφλές παλαιο-επαναστατικές και εκ του πονηρού φούριες της Αριστεράς, σε στυλ Στάλιν 1920, είναι ρομαντική ματαιοπονία με στόχο τη φιλόπτωχο κάλπη του κόμματος. Ομοίως και η μελιχρά τορνευμένη, σε ύφος προπολεμικής λαϊκιάς μοιρολογίστρας, φρασεολογία Τύπου και ραδιο-τηλεοπτικών «ειδημόνων». Απομένει όμως στον πολίτη το δίκαιο δικαίωμα της τιμωρίας των ενεχομένων, αδαών ή ανικάνων, εκ προμελέτης υπευθύνων για τη διασπορά του ελληνικού χρήματος.
Αγανακτισμένοι διαδηλωτές εκδηλώνουν την «εκτίμησή τους» προς το Κοινοβούλιο κατά τη διαδήλωση της περασμένης Τετάρτης. Όταν οι πολίτες βρίσκονται υπό το κράτος όχι μόνο της απόγνωσης αλλά και της οργής το savoir vivre καταργείται...
Οι αμφιβολίες για την εφαρμογή τιμωρίας.
1. Οι δέκατοι έκτοι μισθοί των υπαλλήλων της Βουλής, μαζί με τα «Επιδόματα ανοίγματος και κλεισίματος», συν διάφορα ακόμη μπαχτσίσια επιπέδου Ρourboire.
2. Η πλαδαρή αμφισημία ορισμένων κινήσεων και αποφάσεων της Δικαιοσύνης.
3. Ο πολίτης, ως έχει σήμερα. Η ψυχοσύνθεσή του έχει από τον 2ο π.Χ. αιώνα παρουσιάσει ρωγμές. Αιτία; Κέλτες, Λατίνοι επιδρομείς, υποδούλωση στο Βυζάντιο, υποδούλωση στην Τουρκική Φυλή, από όπου και η καίρια ανήκεστος εθνοφθόρος βλάβη. Ακολουθούν και άλλα δεινά όπως: η δολοφονία του Καποδίστρια (από Ελληνες), η ατιμωτική φυλάκιση του Κολοκοτρώνη (από Ελληνες), η επιβολή αλλοδαπών βασιλέων και η απόπειρά τους να χτίσουν το ανάκτορό τους πάνω στην Ακρόπολη, ακολουθούν το 1897, το 1922.
Κυρίως όμως ο έλληνας πολίτης δεν άντεξε να υποστεί την Απώλεια: το π.Χ. κλέος, τον Φειδία, τον Περικλή, τον Πρωταγόρα, τον Αισχύλο, τον Μέγα Αλέξανδρο, δεν άντεξε την καταβύθιση στον Τάρταρο της ασημαντότητας. Και, από Ελλην, Γραικύλος. (Βέβαια, υπάρχουν οι ενδιάμεσες εξάρσεις, το Σούλι, η Αντίσταση και το ΕΑΜ, ο Αλβανικός Πόλεμος...) Αυτά όλα οδήγησαν τον Ελληνα σε αυτοκτονική ψυχοτροπία, στην αυτο-δολιοφθορά, στην αποξένωση από την ιδέα πως του ανήκουν τα πάτρια και, ως εκ τούτου, δεν υποχρεούται να τα συντηρεί αλλά να τα αφήνει να φθείρονται.
Προ ετών, σε ταξίδι μου στην Αυστρία, παρακολούθησα ένα περιστατικό: σε εξοχικό δρόμο, ένα ιδιωτικό όχημα σταμάτησε, ο οδηγός κατέβηκε με μυστρί και κουβαδάκι με τσιμέντο και έφραξε μια ρωγμή στην άσφαλτο. Ο Βιεννέζος εγνώριζε ότι ο δρόμος, η χώρα, του ανήκει.
Αμφιβάλλω αν ο έλληνας πολίτης θα επιζητήσει και θα επιβάλει την τιμωρία. Ίσως αρκεσθεί να εκτονωθεί με λεβέντικες απεργίες και καταστροφές οχημάτων- που δεν του ανήκουν.»
Σήμερα, στις 4 το απόγευμα θα γίνει η κηδεία του σπουδαίου Έλληνα συγγραφέα στο νεκροταφείο Παπάγου.
«Αμφιβάλλω αν ο έλληνας πολίτης θα επιζητήσει και θα επιβάλει την τιμωρία. Ίσως αρκεσθεί να εκτονωθεί με λεβέντικες απεργίες και καταστροφές οχημάτων- που δεν του ανήκουν», έγραφε σε ένα από τα αιχμηρά του άρθρα. Ταυτόχρονα όμως αναφερόταν συχνά στην απουσία των ηγετών, στην φθορά του ήθους και στην κυριαρχία της οικογενειοκρατίας.
Συγκεντρώσαμε μερικά από τα λόγια του από μια σειρά συνεντεύξεων –όσο τα βιβλία του περιμένουν να επιστρέψουμε σε αυτά ή να τα ανακαλύψουμε εξαρχής. Η μνήμη είναι η καλύτερη απάντηση στην απώλεια, εξάλλου.
«Έχουμε να δούμε ηγέτη από την εποχή του Ελευθερίου Βενιζέλου. Αυτή η απουσία παίζει
τρομακτικό ρόλο. Βέβαια ο πολίτης που ψηφίζει δεξιά πρέπει να γνωρίζει ότι η παράταξή του φέρει το άλγος όλων των κακουργημάτων της πολιτικής- δικτατορίες, βασιλείες κ.λπ. Από την άλλη, και ο αριστερός χώρος έχει φέρει απογοήτευση, όπως δείχνει μια ψύχραιμη παρατήρηση των ποσοστών του ΚΚΕ, το οποίο ποτέ δεν μπόρεσε να τα αυξήσει. Σέρνει βέβαια και τα του σοβιετικού καθεστώτος που ξεπεράστηκε». Τα Νέα
«Υπάρχει μια φθορά στο ήθος του Έλληνα πολίτη. Ίσως είναι η κούραση, και η κούραση οδηγεί σε εκτροπή της ορθής λογικής. Είναι μια κόπωση από τις πολλές προσπάθειες και τις πολλές αποτυχίες. Αυτή η φθορά είναι ύπουλη, γιατί περίπου παροτρύνει και εξωθεί ακόμη και όσους κάνουν σωστά τη δουλειά τους ως πολίτες και ως εργαζόμενοι προς μια αίσθηση ματαιοπονίας. Έτσι, πολίτες καλών προαιρέσεων συμπαρασύρονται προς τη φθορά». Τα Νέα
«Στο ΠΑΣΟΚ; Ματαιοπονία και απλοϊκότητες σαν εκθέσεις ιδεών σε σχολεία. Οι πολιτικοί στην Ελλάδα παρενοχλούν τον πολίτη. Αν εξαιρέσεις ελάχιστους, οι υπόλοιποι είναι ασήμαντες προσωπικότητες με σκανδαλώδη έλλειψη παιδείας. Είναι απλώς στοργικοί μπαμπάδες που νοιάζονται να κάνουν τα παιδιά τους υπουργούς και αρχηγούς. Μεγάλη μάστιγα.» LifO
«Όταν τέλειωσα το πρώτο μου μυθιστόρημα, Αύγουστος ήτανε, πήγα με ένα ανοιχτό τζιπ στην Ακρόπολη και ανέβηκα στον Παρθενώνα. Κάθισα εκεί και είπα «βρε μπαγάσα (Παρθενώνα), από εδώ που κάθομαι σε έχει κοιτάξει και ο Αλκιβιάδης». Αμείλικτο κάλλος, σε μια κατασκευή φαινομενικά ρεαλιστική. Αυτό το δώρο έκανα στον εαυτό μου.» LifO
«Η Ελλάδα επιμένει στον μαρασμό της και στις αποτυχημένες απόπειρες να «ανανεωθεί». Φυσικά, άτομα αξιόλογα και δημιουργικά υπάρχουν. Όμως δρουν ερήμην (θα έλεγα: εις πείσμα) της λεγόμενης χώρας μας.» Αντιφωνητής
«Στα πρώην «ανάκτορα» οι ένοικοι δεν είχαν πληρώσει ποτέ το ενοίκιο. Και το κτίριο αυτό, αντί να το μεταποιήσουν σε «Μέγαρο Δημοκρατίας», όφειλαν να το κατεδαφίσουν, και τα ερείπιά του να παραμένουν ερείπια, ως μουσείο φρίκης.» Aντιφωνητής
Το τελευταίο άρθρο για την «αυτοκτονική ψυχοτροπία του Έλληνα»
Τον Απρίλιο του 2011 είχε γράψει άρθρο στο Βήμα με τίτλο «Η λεβέντικη εκτόνωση του Έλληνα»:
«Η Θεά Ανάγκη (ρίζα της το «ανάσσω»), η κατά τους αρχαίους ημών Ειμαρμένη, επιτάσσει στροφή νοοτροπίας και βιοθεωρίας για τον Ελληνα πολίτη.
Τη στροφή προκάλεσε ο ίδιος με την ψήφο του. Οι νομίμως, με τη δική του ψήφο, επιλεγόμενες κυβερνήσεις μαρτυρούν το επίπεδο νοημοσύνης του πολίτη, που σήμερα δικαιούται να πικραίνεται αλλά και υποχρεούται να συμμορφωθεί προς «τας εξ Αλλοδαπής υποδείξεις» (Αριστοτέλης: Ανάγκη- δοτική- ουδέ θεοί μάχονται).
Οι τυφλές παλαιο-επαναστατικές και εκ του πονηρού φούριες της Αριστεράς, σε στυλ Στάλιν 1920, είναι ρομαντική ματαιοπονία με στόχο τη φιλόπτωχο κάλπη του κόμματος. Ομοίως και η μελιχρά τορνευμένη, σε ύφος προπολεμικής λαϊκιάς μοιρολογίστρας, φρασεολογία Τύπου και ραδιο-τηλεοπτικών «ειδημόνων». Απομένει όμως στον πολίτη το δίκαιο δικαίωμα της τιμωρίας των ενεχομένων, αδαών ή ανικάνων, εκ προμελέτης υπευθύνων για τη διασπορά του ελληνικού χρήματος.
Αγανακτισμένοι διαδηλωτές εκδηλώνουν την «εκτίμησή τους» προς το Κοινοβούλιο κατά τη διαδήλωση της περασμένης Τετάρτης. Όταν οι πολίτες βρίσκονται υπό το κράτος όχι μόνο της απόγνωσης αλλά και της οργής το savoir vivre καταργείται...
Οι αμφιβολίες για την εφαρμογή τιμωρίας.
1. Οι δέκατοι έκτοι μισθοί των υπαλλήλων της Βουλής, μαζί με τα «Επιδόματα ανοίγματος και κλεισίματος», συν διάφορα ακόμη μπαχτσίσια επιπέδου Ρourboire.
2. Η πλαδαρή αμφισημία ορισμένων κινήσεων και αποφάσεων της Δικαιοσύνης.
3. Ο πολίτης, ως έχει σήμερα. Η ψυχοσύνθεσή του έχει από τον 2ο π.Χ. αιώνα παρουσιάσει ρωγμές. Αιτία; Κέλτες, Λατίνοι επιδρομείς, υποδούλωση στο Βυζάντιο, υποδούλωση στην Τουρκική Φυλή, από όπου και η καίρια ανήκεστος εθνοφθόρος βλάβη. Ακολουθούν και άλλα δεινά όπως: η δολοφονία του Καποδίστρια (από Ελληνες), η ατιμωτική φυλάκιση του Κολοκοτρώνη (από Ελληνες), η επιβολή αλλοδαπών βασιλέων και η απόπειρά τους να χτίσουν το ανάκτορό τους πάνω στην Ακρόπολη, ακολουθούν το 1897, το 1922.
Κυρίως όμως ο έλληνας πολίτης δεν άντεξε να υποστεί την Απώλεια: το π.Χ. κλέος, τον Φειδία, τον Περικλή, τον Πρωταγόρα, τον Αισχύλο, τον Μέγα Αλέξανδρο, δεν άντεξε την καταβύθιση στον Τάρταρο της ασημαντότητας. Και, από Ελλην, Γραικύλος. (Βέβαια, υπάρχουν οι ενδιάμεσες εξάρσεις, το Σούλι, η Αντίσταση και το ΕΑΜ, ο Αλβανικός Πόλεμος...) Αυτά όλα οδήγησαν τον Ελληνα σε αυτοκτονική ψυχοτροπία, στην αυτο-δολιοφθορά, στην αποξένωση από την ιδέα πως του ανήκουν τα πάτρια και, ως εκ τούτου, δεν υποχρεούται να τα συντηρεί αλλά να τα αφήνει να φθείρονται.
Προ ετών, σε ταξίδι μου στην Αυστρία, παρακολούθησα ένα περιστατικό: σε εξοχικό δρόμο, ένα ιδιωτικό όχημα σταμάτησε, ο οδηγός κατέβηκε με μυστρί και κουβαδάκι με τσιμέντο και έφραξε μια ρωγμή στην άσφαλτο. Ο Βιεννέζος εγνώριζε ότι ο δρόμος, η χώρα, του ανήκει.
Αμφιβάλλω αν ο έλληνας πολίτης θα επιζητήσει και θα επιβάλει την τιμωρία. Ίσως αρκεσθεί να εκτονωθεί με λεβέντικες απεργίες και καταστροφές οχημάτων- που δεν του ανήκουν.»
Σήμερα, στις 4 το απόγευμα θα γίνει η κηδεία του σπουδαίου Έλληνα συγγραφέα στο νεκροταφείο Παπάγου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου