Η πραγματική εξέλιξη των μισθών στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια

Του Αναστάσιου Σκούρα  Η εξέλιξη των μισθών Οι αμοιβές των μισθωτών και εργατών αποτελούν τη βάση κάθε οργανωμένης κοινωνίας. Επηρεάζουν ποικιλοτρόπως τη λειτουργία της και αποτελούν ένα από τους βασικότερους ρυθμιστές της. Τεχνικά, αποτελούν την εισοδηματική βάση του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού, το βασικό κόστος των επιχειρήσεων, τη φορολογική βάση του κράτους, το κύριο μέσο κατανάλωσης και χρήσης προϊόντων, εμπορευμάτων και υπηρεσιών κτλ. Γενικά αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες κάθε οικονομικού κυκλώματος. Ουσιαστικά όμως, ο πραγματικός μισθός αποτελεί τη βάση ανίχνευσης του βαθμού ευημερίας μίας κοινωνίας. Κατά αυτή την έννοια, το μέσο ετήσιο εισόδημα αποτελεί και τον κύριο τρόπο προσδιορισμού μίας χώρας, ως αναπτυγμένης, αναπτυσσόμενης ή υποανάπτυκτης. Πόσο όμως έχει επηρεαστεί ο πραγματική αγοραστική δύναμη ενός εργαζομένου από την τρέχουσα κρίση; Αν βέβαια ο όρος κρίση είναι ο κατάλληλος χαρακτηρισμός για αυτό που ζούμε, και όχι κάποιος άλλος όρος όπως για παράδειγμα «νέα εποχή». Για να μπορέσουμε να καταλήξουμε στο πόσο έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια ο πραγματικός μισθός, θα πρέπει να αναλύσουμε κομμάτι- κομμάτι τους διάφορους όρους που επικρατούν στην αγορά, καθώς, άλλος είναι ο μεικτός μισθός, άλλος είναι ο καθαρός μισθός, άλλο το καθαρό εισόδημα και άλλος ο πραγματικός μισθός, δηλαδή η καθαρή αγοραστική δύναμη ενός εργαζομένου. Μείωση στο μεικτό μισθό Οι μισθοί της ΕΓΣΣΕ υπολείπονται κατά μέσο όρο περίπου κατά 30% των υπολοίπων Συλλογικών συμβάσεων. Το ποσοστό αυτό αποτελεί καθαρά εκτίμηση, καθώς οι μισθοί διαφοροποιούνται σημαντικά, όχι μόνο από κλάδο σε κλάδο, αλλά και από ειδικότητα σε ειδικότητα μέσα στην ίδια σύμβαση. Επειδή λοιπόν πριν μερικά χρόνια, σχεδόν όλες οι ειδικότητες εργαζομένων καλύπτονταν από Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας (κλαδικές, ομοιοεπαγγελματικές, ή Διαιτιτικές Αποφάσεις), ο μέσος εργαζόμενος αμειβόταν τουλάχιστον 30% περισσότερο από τα όρια της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας. Επιπλέον, το 2012 επήλθε η μείωση των ορίων της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. κατά 22%. Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι πλέον οι περισσότερες συλλογικές συμβάσεις δεν είναι πλέον σε ισχύ και όσες είναι δεν κηρύσσονται υποχρεωτικές (άρα ισχύουν μόνο για τα μέλη), οι εργαζόμενοι έχουν μείωση στον ονομαστικό μεικτό μισθό τους πάνω από 50%! Περαιτέρω μείωση στο καθαρό μισθό Το ερώτημα είναι: Τι γίνεται με τον καθαρό μισθό, καθώς και αυτός έχει επηρεαστεί από τη ραγδαία αύξηση των φόρων μέσω της μείωσης των αφορολογήτων ορίων. Ο καθαρός μισθός λοιπόν λόγω της αύξησης του Φόρου Μισθωτών Υπηρεσιών έχει περιοριστεί περαιτέρω περίπου 5%-10%. Αθροιστικό αποτέλεσμα είναι, ο καθαρός μισθός να υπολείπεται του καθαρού μισθού προ κρίσης περίπου 60%. Περαιτέρω μείωση στο καθαρό εισόδημα Ποιο είναι όμως το καθαρό εισόδημα; Ότι απομένει δηλαδή μετά την αφαίρεση λοιπών φορολογικών βαρών που τυπικά δεν θεωρούνται ως άμεσος Φόρος Μισθωτών Υπηρεσιών, αλλά στην ουσία επιβαρύνουν το μισθό εφόσον δεν υπάρχει άλλη πηγή εισοδήματος. Καθώς αυξάνεται λοιπόν μεταξύ άλλων η έμμεση φορολογία και η φορολογία της περιουσίας, το καθαρό εισόδημα μειώνεται ακόμα περισσότερο. Ένας εργαζόμενος για παράδειγμα που έχει ετήσιο εισόδημα 10.000€ και δεν έχει άλλη πηγή εισοδήματος, εάν πληρώσει φόρο για την κατοικία του 500€, στην οποία ιδιοκατοικεί και δεν του αποφέρει κάποιο ενοίκιο, στην ουσία έχει απολέσει ακόμα 5% του εισοδήματός του. Περαιτέρω μείωση στο πραγματικό μισθό Για να υπολογιστεί ο πραγματικός μισθός, ή αλλιώς το πραγματικό εισόδημα ή καθαρή αγοραστική δύναμη ενός εργαζομένου θα πρέπει να γίνει σύγκριση του τελικού καθαρού εισοδήματος με το γενικό επίπεδο τιμών. Σύμφωνα λοιπόν με τον μέσο ετήσιο δείκτη του Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, το 2009 υπήρχε πληθωρισμός 1,2%, το 2010 4,7% και το 2011 3,3% (πηγή: Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία). Αθροιστικά, 1,012 Χ 1,047 Χ 1,033 = 1,103 δηλαδή περίπου 10% πληθωρισμός στα 3 αυτά έτη. Άρα οι εργαζόμενοι τα τελευταία 3 χρόνια έχουν χάσει επιπλέον 10% στην αγοραστική τους δύναμη. Γίνεται αντιληπτό πως ο μέσος εργαζόμενος βρίσκεται πλέον σε πολύ δύσκολη οικονομική θέση και με τα ποσοστά της ανεργίας να καλπάζουν, έχει χάσει σχεδόν κάθε διαπραγματευτική ικανότητα που κατείχε μέχρι σήμερα. Η κατάσταση στην πραγματικότητα είναι ακόμα πιο δύσκολη, καθώς πλέον σε κάθε οικογένεια συνήθως εργάζεται μόνο ένα άτομο. Κατά συνέπεια το οικογενειακό εισόδημα είναι ελάχιστο και στην ουσία ανεπαρκές να καλύψει ακόμα και τις βασικές ανάγκες της οικογένειας. Στη σελίδα: http://ergatika.gr/programmata/inflation/   Μπορείτε να βρείτε πρόγραμμα με το οποίο μπορείτε να προσαρμόσετε αξίες του παρελθόντος σε παρούσες αξίες για να κάνετε τις απαραίτητες συγκρίσεις. Επίσης στη σελίδα: http://ergatika.gr/sse/egsse/ypalliloi/   Μπορείτε να βρείτε παλαιότερους μισθούς της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. Τελικό συμπέρασμα είναι ότι η «νέα εποχή» που ζούμε έχει αναγκάσει μεγάλο μέρος του πληθυσμού να ζει στα όρια της επιβίωσης και να τίθεται υπό αμφισβήτηση το αν στην πραγματικότητα θα έπρεπε να χαρακτηριζόμαστε ως «ανεπτυγμένη» χώρα. Βεβαίως, ο Έλληνας, όπως έχει αποδείξει πολλές φορές στο παρελθόν έχει ψυχή και θέληση που υπερβαίνουν αυτή των πολιτών άλλων χωρών. Οι Έλληνες μία ζωή είμαστε άνθρωποι «της τελευταίας στιγμής». Έτσι διαβάζουμε πάντα τις τελευταίες ημέρες των εξετάσεων, όταν υπάρχουν προθεσμίες για μία ενέργεια σχεδόν όλοι την κάνουμε την τελευταία ημέρα κτλ. Όμως πάντα με ένα μαγικό τρόπο καταφέρνουμε να επιβιώνουμε και τελικά να ξεπερνάμε κάθε εμπόδιο. Ας ελπίσουμε ότι και αυτή τη φορά αντίστοιχα θα τα καταφέρουμε, έστω και την τελευταία στιγμή. ergatika.gr