Γιατί είναι δύσκολο να υπάρξει σοσιαλδημοκρατία στην Ελλάδα;

by  Aristos Doxiadis

Το παρακάτω κειμενάκι είναι η απάντηση μου  στην ερώτηση του Athens Voice :  Είναι φανερό ότι η μεγάλη έλλειψη στο ελληνικό πολιτικό σύστημα είναι η ύπαρξη ενός ευρωπαϊκού σοσιαλδημοκρατικού κόμματος. Γιατί πιστεύετε ότι υπάρχει τόση δυσκολία στη σύνθεση αυτή και ποια πρόσωπα και χώρους θεωρείτε ότι πρέπει να περιλαμβάνει;   Η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία έχει τρία στοιχεία που δεν υπάρχουν στην Ελλάδα: Πρώτο, η κοινωνική της βάση είναι μια μεγάλη εργατοϋπαλληλική τάξη που εργάζεται σε παραγωγικές, ανταγωνιστικές επιχειρήσεις. Δεύτερο, το κοινωνικό συμβόλαιο ορίζει οτι το κοινωνικό κράτος μεγαλώνει όσο το επιτρέπει η παραγωγική βάση του ιδιωτικού τομέα, αλλά όχι πέρα από αυτό. Τρίτο, οι κοινωνικές υπηρεσίες παρέχονται περίπου ισότιμα σε όλους, και τα επιδόματα κατά προτεραιότητα σε όσους έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Στην Ελλάδα των εμπορικών ελλειμάτων και της χαμηλής αποταμίευσης, των απαγορεύσεων και των εμποδίων στις ανταγωνιστικές μονάδες, και των πελατειακών ταμείων, τίποτε από αυτά δεν ισχύει. Το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα ξεκινάει χωρίς οργανωμένα συμφέροντα που θα το στηρίξουν. Πρέπει να μιλήσει για τους ανοργάνωτους, δηλαδή τους άνεργους, τους μισθωτούς των επιχειρήσεων που παλεύουν μέσα στον ανταγωνισμό, τους φτωχούς ηλικιωμένους, και τα σημερινά παιδιά -- δηλαδή πρέπει να μιλήσει με όρους γενικού συμφέροντος απέναντι σε εγκατεστημένα ειδικά συμφέροντα. Πρέπει να μιλήσει όχι για την οικονομία που είχαμε, αλλά για αυτήν που πρέπει να χτίσουμε. Κατά τούτο, έχει ακριβώς το ίδιο μειονέκτημα, και το ίδιο πρόταγμα, που θα είχε και ένα φιλελεύθερο κόμμα που επιδιώκει να μαζικοποιηθεί. Οι μεταρρυθμίσεις που επείγουν τα επόμενα χρόνια είναι περίπου ίδιες, είτε από τη σοσιαλδημοκρατική είτε από τη φιλελεύθερη σκοπιά. Οι δρόμοι μπορεί να αποκλίνουν αργότερα, όταν η παραγωγική βάση θα έχει ανασυγκροτηθεί, και η φοροδοτική ικανότητα των επιχειρήσεων έχει μεγαλώσει. Σήμερα χρειάζεται συμπόρευση. Καταλαβαίνω οτι για συμβολικούς λόγους μερικοί σοβαροί κεντροαριστεροί δεν θέλουν να είναι στο ίδιο κόμμα με φιλελεύθερους. Διαφωνώ. Θα έπρεπε να μιλάμε για ριζοσπαστικό κέντρο σήμερα, όχι για σοσιαλδημοκρατία. Οσο για πρόσωπα, το έλλειμα δεν βρίσκεται στις "προσωπικότητες" -- πολιτικούς και διανοούμενους. Βρίσκεται σε αυτούς που θα εκπροσωπήσουν τις κοινωνικές δυνάμεις της νέας οικονομίας και εκείνες της υπεύθυνης διαχείρισης των δημόσιων αγαθών. Ισως θα βρεθούν στα σωματεία εργαζομένων των ανταγωνιστικών κλάδων, ίσως στην τοπική αυτοδιοίκηση, ίσως σε ενωσεις μικρών εξωστρεφών επιχειρηματιών, ίσως σε οργανώσεις της γειτονιάς. Θα είναι τριαντάρηδες. Εγώ δεν τους ξέρω.