Ευρωπαϊκό Δικαστήριο: Καταδίκη στην Ιταλία για τον προεμφυτευτικό έλεγχο

Η απαγόρευσή του παραβιάζει το δικαίωμα στον σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο καταδίκασε την Ιταλία για τη νομοθεσία της που απαγορεύει τον έλεγχο των εμβρύων για γενετικές ασθένειες, επισημαίνοντας ότι οι γονείς αναγκάζονται να προχωρήσουν σε άμβλωση αν διαγνωστούν διαταραχές στη διάρκεια της κύησης.

Το δικαστήριο εξέτασε την περίπτωση ενός ζεύγους στο οποίο απαγορεύτηκε να χρησιμοποιήσει εξωσωματική γονιμοποίηση προκειμένου να βεβαιωθούν ότι το παιδί τους δεν θα έπασχε από κυστική ίνωση.

Επειτα από πιέσεις του Βατικανού και κομμάτων που υποστηρίζουν την Καθολική Εκκλησία, το ιταλικό κοινοβούλιο ενέκρινε το 2004 ένα νομοσχέδιο που επιτρέπει τη χρήση εξωσωματικής σε περιπτώσεις στειρότητας, απαγορεύει όμως τον προεμφυτευτικό έλεγχο των εμβρύων.

Το δικαστήριο χαρακτηρίζει «αντιφατικό» το γεγονός ότι η νομοθεσία απαγορεύει τον έλεγχο των εμβρύων, ενώ επιτρέπει την άμβλωση στην περίπτωση που εντοπιστούν προβλήματα στο έμβρυο.

Οι δύο γονείς που προσέφυγαν στο ΕΔΑΔ απέκτησαν το 2006 μια κόρη που έπασχε από κυστική ίνωση, οπότε συνειδητοποίησαν ότι είναι και οι δύο φορείς του γονιδίου της ασθένειας. Η μητέρα έμεινε ξανά έγκυος το 2010, προχώρησε όμως σε άμβλωση όταν η νόσος διαγνώστηκε στο έμβρυο.

Το ζεύγος ζήτησε αργότερα να αποκτήσει παιδί με εξωσωματική γονιμοποίηση, προκειμένου να ελεγχθεί το έμβρυο πριν από την εμφύτευσή του στη μήτρα.

Το δικαστήριο αναγνώρισε ότι η ιταλική νομοθεσία προσπαθεί «να αποφύγει τον κίνδυνο καταχρήσεων στην ευγονική», κατέληξε όμως ότι η νομοθεσία παραβιάζει το «δικαίωμα στον σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής».

Η ιταλική νομοθεσία για την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή είναι από τις αυστηρότερες στην Ευρώπη. Απαγορεύει όχι μόνο τον προεμφυτευτικό γενετικό έλεγχο αλλά και τη δωρεά σπέρματος και ωαρίων και την παρένθετη μητρότητα.

Το 2009, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ιταλίας απέρριψε μια από τις πλέον αμφιλεγόμενες διατάξεις της νομοθεσίας, η οποία προέβλεπε ότι σε κάθε κύκλο εξωσωματικής οι γιατροί μπορούν να δημιουργούν μόνο μέχρι τρία έμβρυα, τα οποία πρέπει να εμφυτεύονται όλα στη μήτρα.

Οπως επισήμανε το ΕΔΑΔ, από τις 32 χώρες-μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης που εξετάστηκαν, μόνο η Ιταλία, η Αυστρία και η Ελβετία απαγορεύουν τον προεμφυτευτικό έλεγχο.