«Είναι ακόμα δυσκολότερο για τον μέσο πίθηκο να πιστέψει ότι κατάγεται από τον άνθρωπο».
Henry Louis Mencken
Το παραπάνω απόφθεγμα είναι δύο πράγματα: επίκαιρο και επιστημονικά ανακριβές. Επίκαιρο γιατί παρότι βαδίζουμε στον 21ο αιώνα το ανθρώπινο είδος και συγκεκριμένα μέρος της ελληνικής ποικιλίας Greca perifanus, συνεχίζει και απορρίπτει τη Δαρβινική εξέλιξη.
Επιστημονικά ανακριβές γιατί ο άνθρωπος δεν κατάγεται από τον πίθηκο. Ούτε το ανάποδο. Ο άνθρωπος και οι πίθηκοι, όπως είναι ο γορίλας ή ο χιμπατζής, μοιράζονται έναν κοινό πρόγονο. Είναι δηλαδή «ξαδερφάκια». Ανήκουν στην ίδια οικογένεια, αυτή των Hominidae. Απαντάμε έτσι αμέσως στην πρώτη κλασσική ερώτηση των αρνητών της Εξέλιξης: «Μα αφού ο άνθρωπος κατάγεται από τον πίθηκο, γιατί υπάρχουν ακόμα πίθηκοι;». Υπάρχουν λοιπόν ακόμα πίθηκοι γιατί το συγκεκριμένο κλαδί της ζωής έσπασε κάποια στιγμή στα δύο: το ένα κλαδάκι (ομάδα ζώων) εξελίχθηκε σε πιθήκους, και το άλλο σε ανθρώπους.
Γιατί όμως γράφονται αυτά; Ακολουθεί η αφορμή:
«Είμαι βέβαιος ότι με την τάση που έχει (Σ.τ.Σ.: Η κα Ρεπούση) θα προχωρήσει και σε άλλα. Είπε πρώτον για τα θρησκευτικά, δεύτερον για τα αρχαία ελληνικά, τρίτον για τον "συνωστισμό". Λέει ακόμη να επανέλθει το μάθημα της Βιολογίας στο λύκειο. Ξέρετε γιατί; Διότι την ενδιαφέρει η Δαρβίνειος θεωρία. Ε, θα συγκρουστούμε.»
Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, κ. Άνθιμος, Σεπτέμβριος 2013
Το παραπάνω απόσπασμα υπήρξε αναγκαία άλλα όχι ικανή συνθήκη για να γραφτεί αυτό το άρθρο. Μπορεί κάποιος να πει ότι ήταν απλά μια ακραία άποψη. Ικανή συνθήκη ήταν τα ιδιαιτέρως ανησυχητικά μηνύματα συμπαράστασης που ακολούθησαν, ως σχόλια, και στο Βήμα αλλά και σε κάθε άλλη ηλεκτρονική σελίδα που αναδημοσίευσε το κείμενο.
Ας προσπαθήσουμε λοιπόν για μια ακόμη φορά να υπερασπιστούμε όχι μια θεωρία, αλλά μια ιδέα που έμελλε να γίνει επιστημονικό δεδομένο και τελικά να αλλάξει όλο τον δυτικό τρόπο σκέψης.
Ένα πρώτο επιχείρημα, το αντικρούσαμε στην αρχή του κειμένου. Πάμε τώρα να δούμε ποια άλλα όπλα έχουν στη φαρέτρα τους οι ορκ(γ)ισμένοι εχθροί του Άγγλου φυσιοδίφη, καθώς και κατά πόσο μπορούμε ένα προς ένα, να τα «απενεργοποιήσουμε».
Ένα λοιπόν all time classic είναι αυτό των «χαμένων κρίκων». Πάει κάπως έτσι: «Μου λες ότι ο άνθρωπος κατάγεται από τον πίθηκο (λάθος, αλλά το εξηγήσαμε), πού είναι λοιπόν οι χαμένοι κρίκοι μεταξύ αυτών των δύο ειδών;»
Οι επιστήμονες λοιπόν τι ισχυρίζονται; Αυτό που αρχικά λένε είναι ότι περίπου 2,4 εκατομμύρια χρόνια πριν, εμφανίστηκε στη Γη το γένος Homo (το γένος στο οποίο ανήκει ο άνθρωπος). Ως άμεσους προγόνους του Homo, δίνουν το γένος Australopithecus. Πού είναι λοιπόν οι ενδιάμεσοι κρίκοι; Έχουμε βρει; Βεβαίως! Πάρα πολλούς! Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε το απολίθωμα Λούσι (Australopithecus afarensis). Επίσης έχουμε το «παιδί της Ταούγκ», απολιθώματα από τη λεγόμενη «πρώτη οικογένεια» (ανακάλυψη AL 333) και ο κατάλογος μπορεί να συνεχίσει. Τα ανθρωποειδή αυτά είναι ιδανικοί «χαμένοι κρίκοι» γιατί μορφολογικά είναι ακριβώς ενδιάμεσα μεταξύ του γένους Homo και του γένους Australopithecus. Αν προσέξατε όμως η Λούσι έχει ταξινομηθεί ως Australopithecus. Και εδώ ακριβώς είναι η απάντηση στο επίμονο ερώτημα των αρνητών της Εξέλιξης. Οι επιστήμονες όταν βρουν ένα απολίθωμα, όσο και ιδανικός «ενδιάμεσος κρίκος» να είναι, πρέπει να το εντάξουν αναγκαστικά σε κάποια οικογένεια. Καθαρά για πρακτικούς λόγους. Άρα στη περίπτωσή μας, τη Λούσι, παρ' όλο που είναι ο τέλειος «ενδιάμεσος κρίκος» έπρεπε να την εντάξουν είτε στο γένος Homo είτε στο γένος Australopithecus. Μην περιμένετε να δείτε το καρτελάκι κάτω από τον σκελετό, στο μουσείο, να γράφει «Απολίθωμα Λούσι: χαμένος κρίκος».
Υποθετικό σενάριο: Εκνευρισμένος παλαιοντολόγος αποφάσιζε να ταξινομήσει το απολίθωμα Λούσι, ως Endiamesus cricus, και να δημιουργήσει έτσι ένα νέο γένος ανθρωπίδων.
Ερώτημα: Θεωρείτε ότι δεν θα έβγαιναν πάλι κάποιοι να ρώταγαν με περισπούδαστο ύφος: «ναι, αλλά πού είναι ο χαμένος κρίκος μεταξύ του Endiamesus και του Homo;»
Να πούμε εδώ ότι η Εξέλιξη δεν περιμένει τα απολιθώματα για να τεκμηριωθεί. Κλάδοι της επιστήμης όπως η γενετική, η γεωλογία, η βοτανική, η ζωολογία, η βιογεωγραφία, η συγκριτική ανατομία, η μοριακή βιολογία, η αναπτυξιακή βιολογία, η γενετική των πληθυσμών και φυσικά η αλληλούχιση του DNA, όλες έχουν καταλήξει από διαφορετικούς δρόμους, στο ίδιο πρακτικά δέντρο της ζωής. Σε ένα δηλαδή συμπέρασμα: η Εξέλιξη είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο.
Κλείνοντας, λόγω του περιορισμένου χώρου, ας αναφερθούμε σε ένα τελευταίο επιχείρημα-ερώτημα των αρνητών του Δαρβίνου: «Πού είναι η Εξέλιξη; Γιατί δεν παρατηρούμε ήδη να αλλάζουν και να εξελίσσονται;»
Εδώ, για να τεκμηριώσουμε το γεγονός ότι ο μηχανισμός της Εξέλιξης υπάρχει και δουλεύει μια χαρά, θα χρησιμοποιήσουμε ένα παράδειγμα εξέλιξης μέσω τεχνητής επιλογής ώστε να είναι και οικείο σε όλους.
Εδώ και 3.000 περίπου χρόνια ο άνθρωπος κατάφερε να εξημερώσει πληθυσμούς άγριων λύκων (Canis lupus). Με το πέρασμα των αιώνων και ειδικά τα τελευταία 200 χρόνια αναλαμβάνοντας τον ρόλο της φυσικής επιλογής «έπλασε» το DNA των λύκων επιλέγοντας χαρακτηριστικά που τον ενδιέφεραν π.χ. ωραίο χρώμα, ικανότητα στο κυνήγι, φιλική συμπεριφορά κτλ. Έτσι φτάσαμε σήμερα να έχουμε πληθώρα από ράτσες σκύλων. Όλοι όμως οι σκύλοι προέρχονται από τον άγριο λύκο. Αναλογιστείτε δηλαδή ότι μέσα σε λίγους μόνο αιώνες, ο άνθρωπος κατάφερε και πήρε έναν άγριο μαύρο λύκο και μέσα από επιλεκτικές διασταυρώσεις δημιούργησε το άσπρο, μικροκαμωμένο και χαριτωμένο(;) κανίς! Τέτοια είναι η δυναμική και πλαστικότητα του DNA. Ας φανταστούμε τώρα τι τεράστιες αλλαγές μπορεί να επιφέρει η φυσική επιλογή που δρα σε όλα τα είδη, σε βάθος εκατομμυρίων χρόνων.
Για το τέλος, δεν χρειάζεται άλλο «μπλα, μπλα». Μόνο μια φωτογραφία. Η συγκεκριμένη αξίζει πράγματι χίλιες λέξεις. Μια φωτογραφία έξι εμβρύων, σε τρία διαδοχικά στάδια ανάπτυξης μέσα στην κοιλιά των μανάδων τους. Αφιερωμένο σε σένα, αναγνώστη, που ίσως να μην έχεις πειστεί ακόμα. Δεν χρειάζεται να διαβάσεις το κείμενο. Δες την. Παρατήρησε την πρώτη σειρά. Προσπάθησε να μη διαβάσεις τα γράμματα στο τέλος όμως. Κοίτα μόνο την πρώτη σειρά. Δεν μοιάζουν πάρα πολύ;
Δεν θα μπορούσε να τα κυοφορεί η ίδια μητέρα; Θα μπορούσαν να είναι και αδέρφια. Είναι αδέρφια! Μακρινά! Όλοι είμαστε μακρινά αδέρφια. Γιατί η Εξέλιξη απεχθάνεται τις ιεραρχίες που τόσο λατρεύουν κάποιοι εκπρόσωποι δογμάτων. Δεν υπάρχει ανώτερο και κατώτερο για την Εξέλιξη. Όλα είναι εξίσου διαφορετικά. Όλα είναι εξίσου επιτυχημένα.
*Ο Αλέξανδρος Μωρέλας είναι πτυχιούχος τμήματος Βιολογίας του πανεπιστημίου Πατρών και μέλος της Ρητορικής Εταιρείας Ελλάδας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου