Μπρος γκρεμός και πίσω... ρέμα χαρακτήριζε κορυφαίος χρηματιστηριακός παράγοντας την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί σχετικά με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Η μετάθεση της σχετικής ανακοίνωσης για μετά τις εκλογές μπορεί αρχικά να προκάλεσε εύλογα ερωτήματα και ανησυχία στην αγορά, αλλά θεωρήθηκε σοφή και σκόπιμη κίνηση, καθώς απεγκλώβιζε ένα τόσο ουσιώδες πρόβλημα από την προεκλογική διαμάχη.
Καλά ενημερωμένη πηγή υποστηρίζει πως η τελική απόφαση ελήφθη από τον ίδιο τον Παπαδήμο (έπειτα από ενημέρωση του Γ. Προβόπουλου και επικοινωνία με τους Β. Ράπανο και Ι. Κωστόπουλο). Σημειωτέον πως μέχρι την τελευταία στιγμή ο ίδιος ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για καταληκτική ημερομηνία στις 20 Απριλίου, με την αγορά (και το Χ.Α.) να έχει προεξοφλήσει αναλόγως τις εξελίξεις. Όμως η παρέμβαση της τρόικας από τη μία, η ρευστότητα του πολιτικού σκηνικού από την άλλη και η επιδείνωση της κρίσης στις ευρωπαϊκές αγορές έβαλαν «πάγο» στην όποια σκέψη για ανακοινώσεις πριν από τις εκλογές.
Συν τω χρόνω ανακοινώθηκαν τα οικονομικά αποτελέσματα των τραπεζών, η προειδοποίηση της Moody’s, οι εκλογές στη Γαλλία και η κατάρρευση της ολλανδικής κυβέρνησης για να αλλάξει πάλι το σκηνικό. Πλέον υποστηρικτές της... παράτασης εμφανίζονταν στα μέσα της εβδομάδας ιδιαίτερα επιφυλακτικοί, καθώς η τροπή
που έχει λάβει η κατάσταση δεν προοιωνίζεται γρήγορη αποθέρμανση.
Η εικόνα των αποτελεσμάτων χρήσης 2011 μπορεί να ήταν από λίγο έως πολύ αναμενόμενη για τις τράπεζες, ωστόσο δεν παύει να είναι η χειρότερη των τελευταίων χρόνων.
Ενδεικτικά η Εθνική παρουσίασε ζημιές 12,34 δισ. ευρώ, από τα οποία 11,74 οφείλονται στη συμμετοχή του ομίλου στο περίφημο PSI. H Moody’s στην τελευταία έκθεσή της λέει τα πράγματα με το όνομά τους, σημειώνοντας πως το ελληνικό τραπεζικό σύστημα χωρίς τα κεφάλαια του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας είναι χρεοκοπημένο. Ο ξένος οίκος δεν λέει βέβαια κάτι καινούργιο ή αλήθειες που δεν γνωρίζουν καλύτερα οι ίδιοι οι τραπεζίτες ή, κυρίως, η πραγματική οικονομία.
Το πρώτο «μπλόκο»
Αρχική πρόθεση του Λ. Παπαδήμου ήταν το... νερό να μπει στο αυλάκι γύρω στα μέσα Απριλίου, όμως τα μηνύματα που λάμβαναν οι τραπεζίτες από το εξωτερικό δεν βοηθούσαν, καθώς διαπιστωνόταν απροθυμία διεθνών ομίλων να καλύψουν (πρακτικά πρόκειται περί καταβολής εγγυήσεων) τις αναπόφευκτες αυξήσεις κεφαλαίου.
Από την άλλη η τρόικα, που δεν θα ήθελε με τίποτε να δει τις ελληνικές τράπεζες να κρατικοποιούνται, άρχισε να βάζει εμπόδια στην απελευθέρωση κεφαλαίων προς την Αθήνα. Στο ερώτημα αν αυτά ήταν εγγυημένα η απάντηση είναι: Ναι, πρόκειται γι’ αυτά που υποτίθεται πως είχαν διασφαλιστεί μετά το PSI, με την υπογραφή της νέας δανειακής σύμβασης σύμφωνα και με τις διαβεβαιώσεις Βενιζέλου - Σαχινίδη.
Και κάπως έτσι η ελληνική πλευρά βρέθηκε προ (πραγματικής και ιδιαίτερα δυσάρεστης) εκπλήξεως όταν αμέσως μετά το Πάσχα οι Βρυξέλλες μπλόκαραν τα πρώτα 6,3 εκατ. ευρώ, που θα δίνονταν προκειμένου να αποπληρώσει το Ελληνικό Δημόσιο μεγάλο μέρος των εκπρόθεσμων υποχρεώσεών του σε ιδιώτες, επιχειρήσεις και φορείς.
Στο υπουργείο Οικονομικών διαπίστωσαν αίφνης πως η εξασφαλισμένη και εγκεκριμένη βοήθεια (περί δανεισμού πρόκειται, για να μην ξεχνιόμαστε...) χρησιμοποιούνταν από την τρόικα ως μοχλός πίεσης (εκβιασμού, για να το λέμε με το όνομά του) στην Αθήνα και το εγχώριο πολιτικό σύστημα. Το μήνυμα... «λεφτά μετά τις εκλογές» (και προφανώς ανάλογα με το αποτέλεσμα και τις βουλές των δανειστών) φέρεται να προκάλεσε σοκ και στους τραπεζικούς, επενδυτικούς κύκλους.
Μέθοδοι... «συνετισμού»
Επί της ουσίας η αρχική μετάθεση της ανακεφαλαιοποίησης (προκειμένου να μην αποτελέσουν «κόκκινο πανί» για τους ψηφοφόρους και τα αντιμνημονιακά κόμματα) υπάρχει κίνδυνος να οδηγήσει σε... εκτροχιασμό, εάν οι εξελίξεις δεν είναι αυτές που θα αρέσουν στην τρόικα.
Και αν υπάρχει η ελάχιστη αμφιβολία για τις πραγματικές διαθέσεις των δανειστών και των μεθόδων συνετισμού που μετέρχονται, η περίπτωση της Γαλλίας είναι ενδεικτική. Έμπρακτη αποδοκιμασία και υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της χώρας «υποσχέθηκαν» οι δανειστές στο Παρίσι στην περίπτωση που εκλεγεί ο μη αρεστός σε αυτούς Ολάντ!
Σε ένα τόσο ρευστό περιβάλλον αρκετοί είναι πλέον αυτοί που αμφιβάλλουν για το αν και κατά πόσον θα τηρηθούν τα «υπεσχημένα», καθώς τα κεφάλαια που χρειάζεται το εγχώριο τραπεζικό σύστημα δεν είναι λίγα. Και μάλιστα σε μία φάση των αγορών που η ισπανική αγορά ομολόγων προοιωνίζεται ένα είδος «προγράμματος διάσωσης» και για τη χώρα της Ιβηρικής. Παράλληλα η γαλλική οικονομία έχει στοχοποιηθεί (σταθερά πάνω από το 3% η απόδοση του 10ετούς τίτλου), ενώ η Ρώμη παραμένει πάντα στο στόχαστρο των αγορών.
Έτσι η προειδοποίηση του διοικητή της ΤτΕ πως ελλοχεύει ο κίνδυνος εξόδου από το ευρώ φαίνεται πως δεν στερείται βάσης, καθώς διερμηνεύει τις διαθέσεις πολλών κύκλων εκτός Ελλάδας, τις οποίες πολλές φορές έχουμε περιγράψει με λεπτομέρειες. Απλώς να συμπληρώσουμε ότι, σύμφωνα με καλά ενημερωμένη πηγή, πολλά θα εξαρτηθούν από τα αποτελέσματα της εαρινής συνάντησης του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Πού μας οδηγούν οι ξένοι
Ο καθοριστικός ρόλος της εαρινής αυτής συνάντησης του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας γίνεται προφανής και από τις δηλώσεις της επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, η οποία σε πρόσφατη ομιλία της κάλεσε όσους καθορίζουν την πολιτική να αρπάξουν την ευκαιρία. Ζήτησε δε να επαναληφθεί η «στιγμή του Λονδίνου» (του Φεβρουαρίου του 2009), όταν οι ηγέτες των G20 ανακοίνωσαν ένα συντονισμένο σχέδιο διάσωσης της παγκόσμιας οικονομίας.
Το σχέδιο αυτό ήταν η αφορμή για την ανοδική κίνηση που άρχισε σε όλα τα διεθνή χρηματιστήρια, αποδεικνύοντας τη μεγάλη ισχύ που έχουν αποκτήσει άτυποι υπερεθνικοί οργανισμοί. Πάντα σύμφωνα με την ίδια πηγή, οι προτάσεις που θα καταθέσει το Ταμείο είναι μάλλον γνωστές και εκτιμάται πως περιλαμβάνουν:
♦ Περαιτέρω αύξηση των οικονομικών πόρων του ΔΝΤ.
♦ Καθυστέρηση στην εφαρμογή αυστηρότερης δημοσιονομικής πολιτικής σε κάποιες χώρες (πιθανότατα σε χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας).
♦ Χαλαρότερη νομισματική πολιτική στις ανεπτυγμένες οικονομίες.
♦ Αναδιάρθρωση του οικονομικού συστήματος - χωρίς όμως ακόμη να είναι εμφανής η κατεύθυνση προς τα πού θα κινηθεί.
♦ Νέες τροποποιήσεις και αλλαγές στην αγορά εργασίας (ο διεθνής ανταγωνισμός έχει πλέον εστιαστεί στη μείωση των μισθών και συντάξεων και στη δραματική μείωση του κοινωνικού κράτους).
Σε αυτό το περιβάλλον θα πρέπει λοιπόν να... χωρέσει και η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών με τρεις παραμέτρους αδιαπραγμάτευτες από την πλευρά των δανειστών.
1 Κεφαλαιακή ενίσχυση, αλλά όχι κρατικοποίηση των ελληνικών τραπεζών.
2 Όροι συμμετοχής των παλαιών μετόχων στις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου που θα ευνοούν σε κάποιον βαθμό την πλειονότητα των ισχυρότερων και μικρού μέρους των μικροεπενδυτών.
3 «Τροϊκανοποιήση» του εγχώριου συστήματος.
Πρακτικά δεν μένουν περιθώρια παρερμηνειών στους εμπλεκόμενους. Το μέχρι πρότινος πανίσχυρο εγχώριο τραπεζικό κατεστημένο θα πρέπει ή να αποδεχθεί τους όρους παιχνιδιού που θέτουν οι δανειστές ή να τεθεί εκτός... παιδιάς.
Όσοι θελήσουν να συμμετάσχουν στις δουλειές της επόμενης ημέρας θα πρέπει να βάλουν το χέρι βαθιά στην τσέπη (για να διατηρήσουν υποπολλαπλάσια μερίδια), να συμπράξουν σε σχήματα ξένων (ή να λειτουργήσουν σαν υπεργολάβοι τους) και να αποδεχθούν την προοπτική απώλειας σημαντικού μέρους των χαρτοφυλακίων επιχειρήσεων, ακινήτων, λοιπών περιουσιακών στοιχείων κ.λπ. που έχουν υπό τον έλεγχό τους μέσω της δανειοδότησης μέχρι και σήμερα.
Θα πρέπει να προσεχθεί πως έχουν προηγηθεί οι ενδελεχείς έρευνες της BlackRock στα δανειακά χαρτοφυλάκια των τραπεζών (πλήρης... ακτινογράφηση των επιχειρήσεων μέσω καίριων οικονομιών δεδομένων), ενώ η χρηματοδότηση του εγχώριου συστήματος εξαρτάται κυριολεκτικά και ουσιαστικά από τις βουλές και τους σχεδιασμούς των δανειστών. Και όλα αυτά πλέον υπό τη νομική σκέπη της νέας δανειακής σύμβασης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου