Ο Έλληνας δάσκαλος ενός Ταλιμπάν

Αναρτήθηκε από τον/την correspondent

Ταλιμπάν στην αραβική παράδοση ανακηρύσσεται εκείνος που για δυο συναπτά χρόνια διδάσκεται το ιερό βιβλίο του Κορανίου. Κι όμως, αυτή η τόσο πολύ χρησιμοποιημένη λέξη στις ημέρες μας, αυτή η έννοια που όλοι την έχουμε συνδέσει μόνο με τα εγκλήματα των φανατικών και φονταμενταλιστών ακραίων στο Αφγανιστάν και το Πακιστάν, είναι εντελώς αθώα. Στην κυριολεξία σημαίνει “ο μαθητής”.

Η εισαγωγή αυτή είναι απαραίτητη για να αρχίσει η γνωριμία μας με τον Γιάννη Μπαβέα. Τον δάσκαλο ενός Ταλιμπάν που βρέθηκε στο κρατητήριο για τρεις μήνες και που δυο φορές την εβδομάδα έκανε μαθήματα ελληνικής γλώσσας.

Ο Γιάννης Μπαβέας είναι ένας πετυχημένος πολιτικός επιστήμονας, με πολύ καλή επιτελική θέση εργασίας. Εδώ και δυο χρόνια, όμως, παράλληλα με τα καθήκοντά του, όπως και πολλοί άλλοι συνάδελφοί του, έχει και τον ρόλο του δασκάλου στο Ανοιχτό Σχολείο Μεταναστών στον Πειραιά.

Με συνέπεια και ζήλο, με απειροελάχιστες απουσίες, κάθε Κυριακή απόγευμα πάει στην τάξη του και διδάσκει ελληνικά σε μετανάστες. Η πλειονότητά τους είναι μουσουλμάνοι. Και ο μαθητής στη γλώσσα των μουσουλμάνων από το Αφγανιστάν, την Ινδία, το Πακιστάν ή το Μπαγκλαντές, όπως προαναφέραμε, λέγεται Ταλιμπάν.

Σε προγενέστερη επίσκεψή μου στο Ανοιχτό Σχολείο Μεταναστών είχα ακούσει για την ιστορία ενός μετανάστη που, ενώ ήταν στα κρατητήρια, παράλληλα έκανε και μαθήματα ελληνικών. Οι συνάδελφοι του Γιάννη μού υπέδειξαν με καμάρι και θαυμασμό εκείνον ως τον «υπεύθυνο» αυτής της εξαιρετικά ανθρωπιστικής πράξης και δείγματος πολιτισμού.

«Ο Baljinder, που κατάγεται από την Ινδία, παρακολουθούσε μαθήματα κάθε εβδομάδα και μάλιστα ήταν από τους καλύτερους μαθητές της τάξης μου. Πάντα προετοιμασμένος, ήσυχος στην τάξη, επιμελής και κύριος. Εργαζόταν σε ένα βενζινάδικο και σε έλεγχο της αστυνομίας τον συλλάβανε επειδή δεν είχε χαρτιά. Με ενημέρωσαν άμεσα από το σχολείο. Μόλις μάθαμε πού τον έχουν, μαζί με την πρόεδρό μας, την κυρία Γαλοπούλου, πήγαμε και τον επισκεφθήκαμε στα κρατητήρια των Μεταγωγών στον Πειραιά.

Δεν σου κρύβω πως σοκαρίστηκα από την κατάσταση. Κανονική αποθήκη ανθρώπων. Και δεν μιλάω μόνο για τις συνθήκες κράτησης. Στην ίδια κατάσταση ζmicron;υν και οι αστυνομικοί. Η διαφορά είναι ότι μετά το οκτάωρο αυτοί πάνε στα σπίτια τους. Όσο παραμένουν στη δουλειά, όμως, είναι και αυτοί υπό απάνθρωπες συνθήκες. Βρώμα και δυσωδία παντού. Αφόρητη κατάσταση για όλους.

Ο Baljinder, τις πρώτες στιγμές που ήταν μέσα, έδειχνε έξω από τα νερά του. Αυτός ο χώρος δεν ήταν γι’ αυτόν. Ούτε σκληραγωγημένος ήταν ούτε και προετοιμασμένος γι’ αυτές τις καταστάσεις. Καθόταν σε μια γωνία στο υποτιθέμενο κελί, που στην πραγματικότητα ήταν μια αποθήκη που βρομούσε απίστευτα, μαζί με άλλους κρατουμένους, μετανάστες και Έλληνες, και νόμιζες πως θα καταρρεύσει. Μόνο για μάθημα, σκέφτηκα αρχικά, δεν θα έχει το μυαλό του αυτές τις στιγμές.

Επειδή όμως, όπως είπα, ήταν από τους καλύτερους μαθητές μου, δεν ήθελα με κανέναν τρόπο να μείνει πίσω. Μαζί με τα πρώτα τρόφιμα που του πήγα, είχα και τα τετράδια και το βιβλίο που διδασκόταν στο σχολείο. Τα δέχτηκε με πολύ μεγάλη χαρά, όπως μεγάλη ήταν και η χαρά μου».

Τον ρωτάω πού αποδίδει αυτός, λόγω και του γεγονότος πως έχει ζήσει στην Αμερική, τη δυσκολία με την οποία δεχόμαστε στην Ελλάδα τους μετανάστες, ενώ υπάρχει μακρά παράδοση μετανάστευσης από τους ίδιους τους Έλληνες.

«Δεχόμαστε δύσκολα”, μου λέει, “τον ξένο επειδή οι δικοί μας μετανάστες είναι αποστερημένοι πλέον και αποκομμένοι από την Ελλάδα, λόγω της μεγάλης περιόδου που βρίσκονται έξω. Οι Έλληνες έχουμε μείνει στην εποχή του Σικάγο. Μιλάμε για πολυπολιτισμικότητα αλλά στη θεωρία. Το λέμε όλο και πιο χαμηλόφωνα για να μην ενοχλούμε τον ‘πατριωτισμό’ κάποιων που έχουν βρει τον τρόπο να καπηλεύονται αυτή την έννοια.

Η πολυπολιτισμικότητα για μένα δεν είναι η γκετοποίηση που συντελείται σήμερα στο κέντρο της Αθήνας, η οποία κάνει ανυπόφορη την κατάσταση, όσο για τους κατοίκους τόσο και για τους ίδιους τους μετανάστες, αλλά η επίδραση του πολιτισμού του άλλου.

Σε αυτό το πλαίσιο και με αυτό τον γνώμονα εδώ και δύο χρονια έχω αφήσει στην άκρη κάθε προσωπική απόλαυση της Κυριακής και έχω αφοσιωθεί στα μαθήματα με τους μετανάστες. Να διδάσκεις γλώσσα σε ανθρώπους θεωρώ πως είναι πολύ μεγάλη προσφορά στον πολιτισμό. Από μόνη της η γλώσσα είναι παράγοντας ένταξης για τον μετανάστη.

Με τον Baljinder στη φυλακή, που, όταν τον συλλάβανε, θύμωσα πολύ και αποφάσισα να του κάνω μαθήματα όσο καιρό κι αν τον κρατούσαν, για τους τρεις μήνες που έμεινε εκεί, μπορώ να πω με βεβαιότητα πλέον πως έμαθα αρκετά από αυτόν σε ένα περιβάλλον, είναι η αλήθεια, που μοιάζει πολύ με ταινίες του Παζολίνι. Όλα κυλούν πολύ αργά. Βασανιστικά. Πολλές φορές μάλιστα έχω αναρωτηθεί ποιος μαθαίνει περισσότερο: οι μετανάστες μαθητές από μένα ή εγώ από αυτούς;

Κάθε φορά που τον έβλεπα στο κρατητήριο διαπίστωνα όλο και περισσότερο τη θέλησή του για μάθηση. Ακόμα και οι αστυνομικοί είχαν εκπλαγεί από την προσπάθειά του. Και βρίσκω την ευκαιρία εδώ να τους ευχαριστήσω κιόλας. Δεν είναι όλοι οι αστυνομικοί μπάτσοι. Τα παιδιά του Μεταγωγών, όπου πήγαινα κάθε εβδομάδα τουλάχιστον, μας φέρθηκαν άψογα. Και σε μένα και στον Baljinder”.

Και κλείνει λέγοντας: “Κουράστηκα, αλλά η δύναμη του μαθητή μου, που έβλεπα να υποφέρει, μου έδωσε δύναμη να συνεχίσω μαζί του τα μαθήματα”.

Για την Αυγή της Κυριακής, 14/06/2009