Μέγα ζήτημα μέσα κι έξω από την Ελλάδα προκάλεσε το κούρεμα με… οσμή «εξυπηρέτησης φίλιων δυνάμεων» σε βάρος νοσοκομείων, πανεπιστημιακών και τεχνολογικών ιδρυμάτων, συνδικαλιστικών ενώσεων και άλλων Νομικών Προσώπων, που με νόμο του 1997 υποχρεούνταν να διατηρούν τα διαθέσιμά τους σε λογαριασμούς στην Τράπεζα της Ελλάδα και η τελευταία, με το PSI, αποφάσισε να τα «κουρέψει»… Και λέμε με οσμή «εξυπηρέτησης φίλιων δυνάμεων» – ουσιαστικά δηλαδή με οσμή σκανδάλου – όχι μόνο επειδή σχετικές φήμες έχουν κυκλοφορήσει ευρύτατα και έχουν καταγραφεί ως καταγγελίες σε ρεπορτάζ και ανακοινώσεις επαγγελματικών ενώσεων. Αλλά και επειδή, όπως προκύπτει από τα δημοσιευμένα στοιχεία, για ένα τουλάχιστον ίδρυμα, το Νοσοκομείο Αγίων Αναργύρων, έχουν κουρευτεί διαθέσιμα που είχαν κατατεθεί στην Τράπεζα της Ελλάδας τον Ιανουάριο του 2012, όταν δηλαδή ελληνικά ομόλογα υπήρχαν μόνο στις δευτερογενείς αγορές και πωλούνταν στο 30% της ονομαστικής αξίας. Που θα πει ότι αν όντως η ΤτΕ είχε αγοράσει ΟΕΔ από τη δευτερογενή αγορά εκείνη την εβδομάδα με τα κεφάλαια του Νοσοκομείου Αγίων Αναργύρων, το ίδρυμα σε καμία περίπτωση δεν θα είχε γράψει τις ζημιές που ανακοινώθηκαν…
Ας τα πάρουμε, όμως, με τη σειρά. Σύμφωνα με το νόμο 2469 του 1997 τα ΝΠΙΔ, όπως και τα Ασφαλιστικά Ταμεία, υποχρεούνται να καταθέτουν τα διαθέσιμα κεφάλαιά τους στην Τράπεζα της Ελλάδας, στο λεγόμενο Κοινό Κεφάλαιο το οποίο επενδύεται σε κινητές αξίες του Δημοσίου, δηλαδή σε έντοκα γραμμάτια και ομόλογα. Με αυτή τη θέσμιση στηρίζονταν επί σειρά ετών ο δημόσιος δανεισμός και παράλληλα τα ιδρύματα είχαν καλές σταθερές αποδόσεις της τάξης του 4% με 5% ετησίως μετά την εισαγωγή της χώρας στο ευρώ.
Με την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, όμως, το λεγόμενο PSI, τα διαθέσιμα κεφάλαια των ιδρυμάτων κουρεύτηκαν κατά 70% μέσο όρο, όσο ήταν δηλαδή περίπου η μείωση της συνολικής παρούσας αξίας του ελληνικού χρέους. Οι διοικήσεις των ΝΠ το έμαθαν λίγες μέρες μετά το PSI, που ολοκληρώθηκε στις 12 Μαρτίου, όταν η Τράπεζα της Ελλάδας τους έστειλε τα σχετικά παραστατικά.
Το θέμα γνωστοποιήθηκε αρχικά από την ιστοσελίδα ygeianews.gr με πληροφορίες των νοσοκομειακών γιατρών, σε ένα άρθρο που εμπεριείχε μια σύγχυση ως προς τους λογαριασμούς των ΝΠΙΔ αλλά και μια ανατριχιαστική καταγγελία: «Άφωνοι έμειναν πολλοί διοικητές νοσοκομείων, πρυτάνεις ΑΕΙ και υπεύθυνοι άλλων οργανισμών του Δημοσίου», έγραψε το ygeianews.gr, «όταν ανακάλυψαν πως έχει εξαφανιστεί το 70% των χρημάτων έντοκων λογαριασμών που διατηρούσαν στην Τράπεζα της Ελλάδος. Οι λογαριασμοί αυτοί δεν είχαν καμία σχέση με ομόλογα – ήταν έντοκοι τραπεζικοί λογαριασμοί στους οποίους “έμπαιναν” επιχορηγήσεις και “έβγαιναν” αναλήψεις για τα έξοδα των οργανισμών. Όπως έγινε γνωστό από τους νοσοκομειακούς γιατρούς την μέρα που “έκλεινε” το PSI και μάλλον λίγο πριν τα μεσάνυχτα, κυβέρνηση και διοικητής της Τράπεζας Ελλάδος αγόρασαν ομόλογα από κατόχους με αυτά τα χρήματα, χωρίς να ρωτήσουν τους καταθέτες των έντοκων λογαριασμών! Οι ομολογιούχοι αυτοί “γλίτωσαν” έτσι το κούρεμα, ενώ ταυτόχρονα ληστεύθηκαν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ από νοσοκομεία, πανεπιστήμια και άλλους οργανισμούς τελείως απαραίτητα για τη στοιχειώδη διατήρηση της λειτουργίας τους».
Η υποψία δηλαδή των νοσοκομειακών γιατρών που αποτύπωσε το ygeianews.gr ήταν ότι η κυβέρνηση και η ΤτΕ αποφάσισαν να απαλλάξουν κάποιες «φίλιες δυνάμεις» ομολογιούχων από τη χασούρα και πήραν τα δικά τους ομόλογα στην ονομαστική αξία και τα «φόρτωσαν» στα ιδρύματα για να γράψουν αυτά τις ζημιές. Επρόκειτο βέβαια για πολύ τραβηγμένο σενάριο – για κραυγαλέα εξωθεσμική και έκνομη πράξη, που αδυνατεί κανείς να πιστέψει ότι μπορεί να έλαβε χώρα με ευθύνη των ηγετικών στελεχών της ΤτΕ. Όμως το ygeianews μπορούσε ίσως να το ισχυριστεί, καθώς υπήρχαν ενδείξεις προς την κατεύθυνση αυτή, ενώ η αδιαφάνεια περί το πώς ακριβώς έγιναν τα πράγματα από την πλευρά της ΤτΕ δεν βοήθησε στη διάλυση των σχετικών υποψιών.
Οι ζημιές των ιδρυμάτων
Μέσα στις επόμενες μέρες αρχίσαμε σταδιακά να βλέπουμε το μέγεθος των απωλειών για τα ιδρύματα. Ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων είχε χάσει, για παράδειγμα, 74 από τα 106 εκατ. ευρώ των διαθεσίμων του, το Τεχνικό Επιμελητήριο περί τα 2 εκατ. ευρώ από το σύνολο των 2.8 εκατ ευρώ, το ΕΜΠ 31 εκατ. ευρώ, το Πανεπιστήμιο της Αθήνας 13 εκατ. ευρώ, το Πάντειο 8 εκατ. ευρώ, το ΤΕΙ της Αθήνας 9,1 εκατ. ευρώ από τα 11 κ.λπ. Από τα διαθέσιμα των νοσοκομείων που έφταναν στα 550 εκατ. ευρώ κουρεύτηκαν τα 100 εκατ.
Έχει ενδιαφέρον το ότι, μεταξύ άλλων, κουρεύτηκε κι ο ερανικός λογαριασμός των μελών της ΕΛΑΣ, με τον οποίο οι αστυνομικοί άρχισαν από το 2000 να συγκεντρώνουν χρήματα από το μισθό τους για να βοηθούν συναδέλφους τους που πάσχουν από σοβαρές ασθένειες. Μάλιστα η Πανελλήνια Ομοσπονδία Αστυνομικών Υπαλλήλων, μαζί με το Σύλλογο Εργαζομένων του Νοσοκομείου Αγίου Ανδρέα της Πάτρας, είναι οι μόνες δύο ενώσεις που έχουν αναγγείλει όχι απλά ότι σκέφτονται αλλά έχουν αποφασίσει να προσφύγουν στη δικαιοσύνη για το κούρεμα, ενώ ειδικώς η ΠΟΑΣΥ έχει θέσει με ανακοίνωσή της το θέμα της φημολογούμενης εξυπηρέτησης «φίλιων δυνάμεων» σε βάρος των νομικών προσώπων αναφέροντας: «Τη στιγμή που οι φήμες και τα δημοσιεύματα οργιάζουν για αγορά ομολόγων την τελευταία στιγμή προκειμένου να απαλλαγούν κάποιοι “ημέτεροι” ομολογιούχοι από τη διαδικασία του κουρέματος, ανακύπτουν σοβαρά ερωτηματικά για το πότε τα χρήματα αυτά έγιναν ομόλογα, ποια ομόλογα αγοράστηκαν και από πού;»
Οι απαντήσεις του Λ. Παπαδήμου
Κάποιες πρώτες –αν και όχι απόλυτα επαρκείς– απαντήσεις έδωσε σε όλα αυτά την Παρασκευή 30 Μαρτίου ο πρωθυπουργός Λουκάς Παπαδήμος, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του προέδρου της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα. Ο Αλέξης Τσίπρας είχε ρωτήσει τον πρωθυπουργό γιατί δεν έγινε η επιλογή της επένδυσης των χρημάτων των ΝΠΙΔ σε βραχυπρόθεσμα έντοκα γραμμάτια –τα οποία δεν «κουρεύτηκαν»– αντί των μακροπρόθεσμων ομόλογα και αν σκοπεύει η κυβέρνηση να αποζημιώσει τα ΝΠΙΔ κατ’ εφαρμογή του νόμου που ορίζει ότι όποια κι αν είναι η διαχείριση των κεφαλαίων των ΝΠΙΔ από την ΤτΕ, πρέπει πάντα να εξασφαλίζεται η εκάστοτε επάρκεια των ταμειακών διαθεσίμων τους για την κάλυψη των τακτικών δαπανών τους.
Ο Λουκάς Παπαδήμος απάντησε ότι τα χρήματα των ΝΠΙΔ που κουρεύτηκαν δεν ανήκαν στους λογαριασμούς ταμειακών διαθεσίμων όπως αναφέρθηκε αρχικά, αλλά στους λογαριασμούς διαθεσίμων κεφαλαίων που επενδύονται παραδοσιακά σε ΟΕΔ και πως δεν είναι δυνατό να δοθούν αποζημιώσεις στα ιδρύματα γιατί πρέπει να υπάρξει η ίδια συμπεριφορά εκ μέρους του ελληνικού δημοσίου σε όλους τους ομολογιούχους. Ο πρωθυπουργός πρόσθεσε ακόμη –απαντώντας εμμέσως στις φήμες που κυκλοφορούσαν τις προηγούμενες μέρες περί «φορτώματος» ομολόγων στα ΝΠΙΔ την τελευταία στιγμή– ότι οι τελευταίες αγορές ομολόγων για ΝΠΙΔ είχαν γίνει το Μάιο του 2011 –δηλαδή τρεις μήνες πριν αλλάξει η στρατηγική της ευρωζώνης και της Ελλάδας και υιοθετηθεί η ιδέα του «κουρέματος» του ελληνικού χρέους τον Ιούλιο του 2011– και ότι έκτοτε καμία αγορά δεν είχε γίνει, αλλά ούτε και να ρευστοποιηθούν πλέον τα ΟΕΔ των ΝΠΙΔ ήταν δυνατό, επειδή είχαν κατρακυλήσει στο 50% της αξίας τους.
Το νοσοκομείο Αγίων Αναργύρων
Οι εξηγήσεις αυτές θα μπορούσαν να κριθούν ικανοποιητικές (ως προς το ερώτημα αν φορτώθηκαν τα ΝΠΙΔ με ομόλογα την τελευταία στιγμή προς όφελος άλλων), αλλά δεν εξηγούν μία περίπτωση: του Νοσοκομείου Αγίων Αναργύρων που, σύμφωνα με έγγραφο που δημοσιεύτηκε στο φύλλο της 23ης Μαρτίου 2012 του «Ριζοσπάστη», μετέφερε 700.000 ευρώ από την Εμπορική Τράπεζα στην ΤτΕ στις 27 Ιανουαρίου 2012, και το Μάρτιο πληροφορήθηκε από την ΤτΕ ότι και αυτό το ποσό είχε κουρευτεί κατά 70%. Ένα βασικό ερώτημα λοιπόν παραμένει: πώς γίνεται να κουρεύτηκαν τα 700.000 ευρώ του Νοσοκομείου Αγίων Αναργύρων κατά 70%, αφού κατατέθηκαν στην ΤτΕ στις 27 Ιανουαρίου 2012, δηλαδή οκτώ ολόκληρους μήνες αφότου η ΤτΕ έπαψε –σύμφωνα με τις δηλώσεις του Λ. Παπαδήμου– να αγοράζει ομόλογα;
www.epohi.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου