Και οι αστέρες κλέβουν; Νομιμότατα. Με τη διευκόλυνση του κράτους

Πριν από πολλές δεκαετίες ένας δημοφιλέστατος τραγουδιστής τραγούδησε έναν καταπληκτικό στίχο: «Με τραγούδια για τη φτώχεια και την ξενιτειά /ρετιρέ παίρνω στην Κηφισιά»!

Δεν ξέρω αν, τότε που το πρωτοτραγούδησε, είχε καταλάβει τη διάσταση που είχε. Αλλά αποτύπωνε -και σήμερα την αποτυπώνει πολύ περισσότερο- μια πραγματικότητα που δεν την παίρνουν υπόψη τους όσοι ακούνε και βλέπουν τα λαμπερά αστέρια του τραγουδιού, του κινηματογράφου, του θεάτρου κλπ.

Η πραγματικότητα αυτή λέει ότι οι καλλιτέχνες δεν ταυτίζονται απαραιτήτως με το έργο τους.Μπορεί να τραγουδάνε για τη φτώχεια, αλλά να είναι πλούσιοι. Μπορεί να βρίζουν το κακό πολιτικό σύστημα (υπουργούς, δημάρχους κλπ) αλλά να διατηρούν στενές σχέσεις μαζί του. Να ζητάνε τη βοήθειά τους όταν έχουν προβλήματα με την Εφορία, να εισπράττουν πλουσιοπάροχες αμοιβές από

φεστιβάλ που στήνονται με κρατικό χρήμα κλπ.

Μα, θα μου πει ο καλόπιστος αναγνώστης, τώρα τα θυμήθηκες όλα αυτά; Επι δεκαετίες αυτή είναι η κατάσταση. Πολύ σωστά. Κάθε φορά που ακούω ή διαβάζω εντυπωσιακές αποκαλύψεις για φοροδιαφυγή (πότε των γιατρών του Κολωνακίου, πότε των τραγουδιστών κλπ) κουμπώνομαι. Όχι γιατί δεν είναι αληθινές, τις περισσότερες φορές είναι. Ούτε γιατί κάθε φορά εξυπηρετούν κάποια σκοπιμότητα. Πάντα υπάρχουν σκοπιμότητες. Κουμπώνομαι γιατί βαρέθηκα να μαθαίνω ότι κάποιοι φοροδιαφεύγουν και ποτέ αν τιμωρήθηκαν γι’ αυτό.

Θα προτιμούσα, αντί να διοχετεύουν ότι ο τάδε τραγουδιστής δήλωσε ένα αστείο εισόδημα, να ανακοινώνουν ταυτόχρονα και τι απέφερε ο έλεγχος που του έκαναν.

Δηλαδή, πόσα κλήθηκε να πληρώσει, αν δεν βρέθηκε εντάξει στις υποχρεώσεις του.

Και για τους καλλιτέχνες (όπως και για άλλους επαγγελματίες) υπάρχει η εξής διευκόλυνση: ο νόμος τους δίνει το δικαίωμα να εισπράττουν τις αμοιβές τους μέσω εταιρειών παντός είδους. Αφήνουμε κατά μέρος τις περίφημες off shore, ακόμα και τις ανώνυμες, όπου γίνονται διάφορα. Περιοριζόμαστε στις πιο απλές μορφές, όπως μια προσωπική εταιρεία.

Όποιος τη φτιάξει και πληρώνεται μέσω αυτής φορολογείται με συντελεστή 20%, ενώ ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής είναι 45%.

Για να το κάνουμε πιο λιανά. Ένας υψηλόμισθος μισθωτός, που δηλώνει (ας πούμε) 200 χιλιάδες ετήσιο εισόδημα), θα πληρώσει φόρο σχεδόν τα μισά. Ενώ ένας καλλιτέχνης, που πληρώνεται μέσω της εταιρείας του, θα πληρώσει μόλις 40 χιλιάδες.

Όμως, αυτό είναι απολύτως νόμιμο. Μπορεί να φαίνεται προκλητικό ένας καλλιτέχνης να δηλώνει ατομικό εισόδημα μερικές χιλιάδες ευρώ, αλλά τηνnευθύνη να ελέγξει την ειλικρίνειά του έχει η φορολογική αρχή. Να βρεί,nδηλαδή, αν και πώς το ατομικό εισόδημα συνδέεται με το εταιρικό και να αποκαλύψει αν υπάρχει φοροδιαφυγή.

Αυτή είναι η βασική ουσία του θέματος. Αν ο ίδιος ο νόμος σου δίνει τη
δυνατότητα να γλιτώσεις φόρους ή και να κρύψεις εισοδήματα, δεν θα το κάνεις; Πόσοι δεν θα το κάνουν;

Εν πάση περιπτώσει δεν ψάχνουμε για αγίους.

Βεβαίως το θέμα έχει και άλλη διάσταση. Υπάρχουν πρόσωπα, σε όλους τους κοινωνικούς και επαγγελματικούς χώρους, που η συμπεριφορά τους έχει ιδιαίτερη βαρύτητα. Είναι αυτονόητο ότιαν ένας καλλιτέχνης, που κατακεραυνώνει το «σύστημα», συλληφθεί για φοροδιαφυγή, θα γίνει δυο φορές ρεντίκολο. Δικαίως. Διότι, εκτός από φοροφυγάς (όπως όλοι οι άλλοι), είναι και υποκριτής, για να μην πούμε κάτι χειρότερο.

Είμαι εναντίον του διασυρμού κάθε ανθρώπου. Και οι λεγόμενοι «επώνυμοι» είναι, συνήθως, περισσότερο ευάλωτοι. Ο λαϊκισμός και η ισοπέδωση μπορεί να τους πλήξουν περισσότερο. Όμως, από την άλλη, έχουν μεγαλύτερη ευθύνη.

Όχι νομική. Απέναντι στο νόμο όλοι είναι (πρέπει να είναι) ίσοι. Όμως, όσοι φιλοδοξούν να διαμορφώνουν την κοινή γνώμη με το έργο τους πρέπει να προσέχουν διπλά τα λόγια και τη συμπεριφορά τους.
Για να είναι απολύτως κατανοητό: αν ένας (ή μία) καλλιτέχνης, που μιλάει για «χούντα» και κατακεραυνώνει τους πολιτικούς και την τρόικα, αποδειχθεί ότι φοροδιέφευγε, με τι μούτρα θα ξαναμιλήσει;

Εν κατακλείδι. Το υπουργείο Οικονομικών να σταματήσει τις κινήσεις
εντυπωσιασμού. Να μην αφήσει να διαρρεύσουν ξανά οι φορολογικές δηλώσεις ούτε μεγαλογιατρών ούτε μεγαλοδικηγόρων ούτε τραγουδιστών. Αλλά να ανακοινώσει, με αδιαμφισβήτητα στοιχεία,  ποιοι απ’ αυτούς πιάστηκαν να φοροδιαφεύγουν και ποιες κυρώσεις τους επιβλήθηκαν.

Ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν, κύριε Στουρνάρα. Για να φτάσουμε κάποτε στην ουσία και να ξεφύγουμε από το κουτσομπολιό.