Απόδραση απο το Ευρώ: Η αξία του Δημοτικού νομίσματος

Η οικονομική δυσχέρεια στην οποία έχει περιέλθει η χώρα έχει δημιουργήσει πολλαπλούς προβληματισμούς στους πολίτες για την αιτία της κρίσης. Ο βασικός συλλογισμός πολλών εστιάζει στη πολυετή παρασιτική συμπεριφορά δημοσίων λειτουργών καθώς και στο οικονομικό μοντέλο "αδιάκοπου δανεισμού" που ουδέποτε συνοδεύτηκε από οργανωμένη αναπτυξιακή πολιτική. Σωστές παρατηρήσεις και οι δύο, αλλά μια πιο βαθιά ματιά θα αποκαλύψει ότι ο μεγαλύτερος εχθρός της χώρας αυτή τη στιγμή είναι το ίδιο το νόμισμα: το Ευρώ. Πολλοί θα μιλήσουν για ένα πολύτιμο και σταθερό νόμισμα αλλά το ερώτημα είναι: για ποιόν; Δεν αντιλέγει κανείς ότι ένα πολύτιμο και σταθερό νόμισμα είναι επιθυμητό, αρκεί... να το κατέχεις! Και δυστυχώς η ρευστότητα αυτή την στιγμή στην αγορά είναι πολύ περιορισμένη όπως όλοι γνωρίζουμε και βιώνουμε.  Ακούμε πολλές φορές την φαινομενικά οξύμωρη έκφραση είναι "ακριβό" το ευρώ: και όμως ισχύει! Το ευρώ δεν παράγεται ούτε ελέγχεται από το Ελληνικό κράτος. Αντιθέτως το δανειζόμαστε από ιδιώτες. Συνεπώς: "πληρώνουμε" για να πάρουμε ρευστό σαν χώρα από το έτος 2000 με την είσοδο στην Ευρωζώνη και εφεξής. Αυτό από μόνο του κρύβει μια απίστευτη παθογένεια που έχει άμεση σχέση με την σημερινή οικονομική κρίση. Το νόμισμα προέκυψε στην αρχαιότητα από την ανάγκη εύκολων συνδιαλλαγών και εξειδίκευσης. Κάποιους που πούλαγε λεμόνια και ήθελε κρέας έπρεπε να πείσει τον χασάπη να "ανταλλάξει" λεμόνια για κρέας. Φυσικά προέκυπταν δυσκολίες   καθότι ο χασάπης ήθελε μόνο μισό κιλό λεμόνια που δεν αντιστοιχούσαν σε αξία με 1 κιλό κρέας. Η χρήση του νομίσματος διευκόλυνε τις συνδιαλλαγές εφόσον "αντιπροσώπευε" τα προϊόντα και τις υπηρεσίες της κοινωνίας. Αυτή η απλή λογική με την ιδιωτικοποίηση του χρήματος χάθηκε. Διότι το κράτος απεμπολώντας την βασικότατη ιδιότητα έκδοσης χρήματος και "δίνοντας" την ιδιότητα αυτή σε ιδιωτικά τραπεζικά κονσόρτσιουμ, ουσιαστικά οδήγησε σε δύο δραματικές εξελίξεις: Α. Το κράτος (εμείς) να γίνει υποδεέστερη συλλογική οντότητα σε σχέση με τις τράπεζες και Β. Να δώσει την "ιδιοκτησία" της παραγωγής στις τράπεζες. Για να επεξηγηθεί καλύτερα αναλογιστείτε το εξής: αυτή την στιγμή ο πληθωρισμός τρέχει κοντά στο 5% και έτσι κάθε χρόνο το χρήμα απαξιώνεται κατά 5%.  Αντίστοιχα, ένας καταθετικός λογαριασμός δίνει επιτόκιο περίπου 2%. Αυτό θα πει με την απλή λογική ότι τα χρήματα χάνουν την αξία τους κατά 3% ετησίως. Παράλογο θα πουν μερικοί, καθότι πως γίνεται σε μια οικονομία που δεν υπάρχει ρευστό να υπάρχει και πληθωρισμός; Η λογική λέει ότι η έλλειψη ρευστού θα οδηγήσει σε αποπληθωρισμό! Εδώ είναι το δεύτερο σκέλος της παγίδας: ο πληθωρισμός δημιουργείται από τα ολιγοπώλια της αγοράς. Τράπεζες, πετρελαϊκές και σουπερμάρκετ ανεβάζουν τιμές συνέχεια. Ουσιαστικά "δημιουργούν" χρήμα αντί του κράτους εφόσον ένα προϊόν ανατιμημένο έχει μεγαλύτερη αξία και "μεταβιβάζεται" παραπάνω χρήμα από τον πολίτη σε αυτούς με κάθε αγορά! Οι πολίτες αντιθέτως είναι "μαγκωμένοι" με ένα σταθερό, μειωμένο ή και ανύπαρκτο μισθό λόγω αυξημένης ανεργίας και μνημονίου! Αποτέλεσμα: η εργασία μας και η παραγωγή μας να δίνεται σχεδόν δωρεάν.  Αυτό λέγεται και κάπως αλλιώς: σκλαβιά. Η γενιά των 650€ δεν είναι τίποτα άλλο από μια σύγχρονη μορφή σκλαβιάς στην καλύτερη περίπτωση φεουδαρχίας. Όπου οι πολυεθνικές εταιρίες είναι οι τοπικοί άρχοντες και οι εργαζόμενοι οι κολλήγοι. Τι μπορούμε να κάνουμε: Με κρατικό νόμισμα που τυπώνεται και ελέγχεται από τους πολίτες θα μπορούσαμε να τυπώσουμε νόμισμα κατά το δοκούν. Αυτό θα βγάλει την οικονομία από το φαύλο κύκλο της ύφεσης και θα δώσει άμεσα αναπτυξιακή ώθηση παρά την όποια υποτίμηση του νομίσματος. Αυτή η δυνατότητα με την είσοδο στο Ευρώ είχε αφαιρεθεί εφόσον το ευρώ είναι "ιδιωτικό νόμισμα" κατά το πρότυπο του δολαρίου και μόνο μια επαναφορά σε εθνικό νόμισμα αλλάζει κάτι στο τωρινό φαύλο κύκλο οικονομικής ύφεσης και πληθωρισμού. Δημοτικό νόμισμα Επειδή όμως η επιστροφή σε εθνικό νόμισμα είναι αμφίβολη, μια ενδιαφέρουσα σκέψη είναι η χρήση τοπικού δημοτικού νομίσματος.  Ήδη ο στο Βόλο χρησιμοποιείται ένα τοπικό νόμισμα που ονομάζεται ΤΕΜ (Τοπική Εναλλακτική Μονάδα). Η ΤΕΜ δεν έχει τυπωθεί ακόμα και υπάρχει προς το παρόν εικονικά σε μια ηλεκτρονική βάση δεδομένων. Πώς λειτουργεί; Η ΤΕΜ που χρησιμοποιείται στη Μαγνησία ξεκίνησε τον περασμένο Ιούνιο. Το δίκτυο ξεκίνησε περίπου με 50 µέλη και σήµερα φτάνει τα 200. Για να συμμετάσχει κάποιος, απαιτείται φωτοτυπία της αστυνομικής ταυτότητας. Με την εγγραφή, το Δίκτυο του δίνει πίστωση 300 ΤΕΜ (χωρίς την επιβάρυνση τόκου!), τις οποίες µπορεί να ξοδέψει στις υπηρεσίες ή τα προϊόντα που προσφέρουν τα υπόλοιπα µέλη. Ο λογαριασµός του καθενός και οι συναλλαγές καταγράφονται σε ηλεκτρονική βάση δεδομένων με δημόσια προβολή online. Στην ίδια ιστοσελίδα τα µέλη καταχωρούν αγγελίες για προσφορά υπηρεσιών και προϊόντων. Όποιος δεν έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο εξυπηρετείται µε κουπόνια (εντολές πληρωµής). Με λίγα λόγια: έχει ανάγκη κάποιος από ένα μπογιατζή ο οποίος προσφέρει την υπηρεσία του για 200 ΤΕΜ. Σου προσφέρει την υπηρεσία και μεταβιβάζονται 200 ΤΕΜ από τον δικό σου λογαριασμό στον δικό του και κ.ο.κ. Αυτές οι συναλλαγές είναι δημοσίως εμφανής εφόσον παρατηρούνται απο οποιονδήποτε στο online σύστημα από όπου γίνονται. Παρόμοιες ενέργειες έχουν κάνει και άλλες πόλεις ανα τον κόσμο παραδείγματα κάποιων: Α. Οι πόλεις Stroud και Lewes στην Αγγλία Β. Η πόλη του Μονάχου στην Γερμανία Γ. Οι πόλεις Pittsboro, Detroit, New York και η πολιτεία της Μασαχουσέτης στις Η.Π.Α. Τα οφέλη ενός τέτοιου συστήματος 1. Ενισχύουμε τους τοπικούς Έλληνες παραγωγούς, επιχειρηματίες, τεχνίτες και αναζωογονούμε την τοπική αγορά. Μείωση ανεργίας. 2. Μένει το συνάλλαγμα στην Ελλάδα και ενισχύει την τοπική οικονομία. 3. Δεν φορολογείται μιας και πρόκειται για ανταλλαγή υπηρεσιών και προϊόντων. (bartering) 4. Αποφεύγονται όλα τα δεινά του νομίσματος (πιθανή χρεωκοπία, πληθωρισμός, έλλειψη ρευστότητας) και αποκτάται προστασία έξω από το ασταθές νομισματικό σύστημα. 5. Αποκτούμε αυτάρκεια σαν κοινωνίες και αποδεσμευόμαστε από ξένο έλεγχο. 6. Μειώνονται οι εισαγωγές και έτσι ενισχύει η Ελλάδα το θετικό εμπορικό ισοζύγιο. 7. Μειώνονται οι άσκοπες μεταφορές και μετακινήσεις και χρησιμοποιούνται λιγότερο βιομηχανοποιημένα αγαθά κάτι που ενισχύει την οικολογία και την ποιότητα προϊόντων. 8. Επειδή οι συναλλαγές είναι δημόσιες (φαίνονται στην ιστοσελίδα) ασκούμε όλοι έλεγχο στις χρήσεις και παράλληλα απαιτούμε ένα συγκεκριμένο επίπεδο υπηρεσιών προϊόντων από τους συμμετέχοντες. 9. Μπορεί ο δήμος μετά από ένα διάστημα και με κάποιους περιορισμούς να αναλαμβάνει την μετατροπή των ΤΕΜ σε ευρώ σε περιορισμένη αξία ώστε να αποφεύγεται η ρευστοποίηση και παράλληλα να κερδίζει ο δήμος ΤΕΜ που μπορούν να χρησιμοποιηθούν υπέρ του Δήμου για απαραίτητες εργασίες (π.χ. βαφή ενός σχολείου, υδραυλικές επεμβάσεις σε δημόσιο κτίριο κ.ο.κ.) και έτσι αντί να δίδονται οι εργασίες σε εξωτερικά συνεργεία να ενισχύονται τοπικοί επαγγελματίες. Παναγιώτης Αποστολόπουλος Τοπικός σύμβουλος Παλλήνης, Οικονομολόγος