Υπουργός μεταλλαγμένων επί ελληνικής προεδρίας

Ανοίγει την πόρτα στα μεταλλαγμένα στην Ελλάδα και σε ολόκληρη την Ευρώπη η πρόταση που κυκλοφόρησε(1) ο Υπουργός Περιβάλλοντος, κ. Γιάννης Μανιάτης, σχετικά με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό για το κρίσιμο θέμα των εθνικών απαγορεύσεων καλλιέργειας μεταλλαγμένων σε ευρωπαϊκό έδαφος. Τρεις περιβαλλοντικές οργανώσεις(2) καλούν τον Υπουργό να αποσύρει την πρόταση αμέσως και να αξιοποιήσει τη δυναμική που επικρατεί αυτή τη στιγμή στην Ευρωπαϊκή Ένωση ενάντια στα μεταλλαγμένα για να θέσει πραγματικό εμπόδιο στις εταιρείες αγροβιοτεχνολογίας που θέλουν να εισβάλουν στην Ευρώπη αντί να τις διευκολύνει.

Η Ελληνική πρόταση η οποία πρόκειται να συζητηθεί στο Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος την Δευτέρα 3 Μαρτίου, όχι μόνο δεν ενισχύει τα κράτη-μέλη που θέλουν να απαγορεύσουν την απελευθέρωση μεταλλαγμένων στο περιβάλλον αλλά εξυπηρετεί τις εταιρείες που τα προωθούν! To κείμενο που κυκλοφόρησε προβλέπει ότι για να προχωρήσει κάποιο κράτος-μέλος σε απαγόρευση καλλιέργειας μεταλλαγμένου οργανισμού, ουσιαστικά πρέπει να πάρει έγκριση/σύμφωνη γνώμη από την εταιρεία βιοτεχνολογίας που προωθεί τον μεταλλαγμένο οργανισμό(3)! Σε περίπτωση που η εταιρεία βιοτεχνολογίας δεν εγκρίνει/συμφωνήσει(!), τότε αυτό οφείλει να ξεκινήσει μια διαδικασία εθνικής ή τοπικής απαγόρευσης η οποία ουσιαστικά είναι αδιέξοδη. Συγκεκριμένα, η Ελληνική πρόταση προβλέπει ότι οποιαδήποτε απόπειρα απαγόρευσης θα μπορεί να γίνει «υπό την προϋπόθεση ότι (τα περιοριστικά ή απαγορευτικά μέτρα) δεν αντικρούουν την αξιολόγηση περιβαλλοντικών κινδύνων και κινδύνων υγείας που έχει πραγματοποιήσει η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA)»(4). Αξίζει αν σημειωθεί πως –μέχρι σήμερα- η EFSA δεν έχει γνωμοδοτήσει ποτέ αρνητικά για κάποιο μεταλλαγμένο οργανισμό. Με άλλα λόγια, η προσπάθεια εθνικής απαγόρευσης μεταλλαγμένων, πρακτικά, θα είναι από δύσκολη έως αδύνατη!
Η πιθανότητα εθνικών απαγορεύσεων καλλιέργειας μεταλλαγμένων έχει συζητηθεί στην ΕΕ και στο παρελθόν, με αρκετά κράτη-μέλη να βλέπουν θετικά ένα τέτοιο ενδεχόμενο αφού η ισχύουσα διαδικασία είναι εξαιρετικά προβληματική και αποδεικνύεται ανεπαρκής. Με δεδομένη την αγωνία πολλών κρατών-μελών να προστατεύσουν τα εδάφη τους από τα μεταλλαγμένα, η Ελληνική Προεδρία έρχεται να παρουσιάσει μια άκρως επικίνδυνη πρόταση ως “Μάννα εξ Ουρανού”. Η τελευταία φορά που συζητήθηκε το σενάριο των εθνικών απαγορεύσεων ήταν το 2012 όπου, επί Δανικής Προεδρίας, είχε κατατεθεί αντίστοιχη πρόταση. Τότε πολλά κράτη-μέλη είχαν αρχικά παρασυρθεί ελπίζοντας πως η πρόταση θα τους έδινε την ελευθερία επιλογής την οποία αναζητούσαν. Όμως, οι συζητήσεις τελικά έφτασαν σε τέλμα. Μετά από 2 χρόνια, η Ελληνική Προεδρία εμφανίζει και πάλι μια παραλλαγή της απαράδεκτης Δανικής πρότασης με σοβαρό κίνδυνο να παρασυρθούν για άλλη μια φορά τα κράτη-μέλη τα οποία τάσσονται κατά των μεταλλαγμένων, όπως η Αυστρία. Το γεγονός πως η ισχύουσα διαδικασία εγκρίσεων είναι αντιδημοκρατική και ανεπαρκής δεν δικαιολογεί σε καμία περίπτωση την προώθηση μιας ακόμη επικίνδυνης πρότασης και από την Ελληνική Προεδρία.
Η πρόταση που κυκλοφόρησε η Ελληνική Προεδρία μοιάζει να έχει συνταχθεί από χώρα ή από φορέα που θέλει να ανοίξει διάπλατα τις πόρτες στις εταιρείες των μεταλλαγμένων στην Ευρώπη και όχι από εκπρόσωπο χώρας που έχει πρωτοστατήσει στον αγώνα κατά των μεταλλαγμένων και έχει διατηρήσει σταθερά αρνητική θέση στην καλλιέργειά τους. Ο κ. Μανιάτης κινδυνεύει να γίνει ο πρώτος “Υπουργός Μεταλλαγμένων της Ελλάδας” και μάλιστα επί Ελληνικής Προεδρίας!
Η Greenpeace, η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία και η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης τονίζουν ότι ο Υπουργός Περιβάλλοντος, οφείλει να αξιοποιήσει τη δυναμική που επικρατεί αυτή τη στιγμή στην Ευρωπαϊκή Ένωση όπου τα 2/3 των κρατών μελών ψηφίζουν κατά των μεταλλαγμένων και η συντριπτική πλειοψηφία των καταναλωτών δεν τα θέλουν ούτε στο πιάτο ούτε στο χωράφι. Ο κ. Μανιάτης οφείλει να κινηθεί προς την ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που έχει κινηθεί μέχρι σήμερα: να αποσύρει την πρόταση που κυκλοφόρησε και να ταχθεί υπέρ ενός αυστηρού Κανονισμού που πραγματικά θα προστατεύει τη χώρα μας και ολόκληρη την Ευρώπη από την καλλιέργεια μεταλλαγμένων.

---

Σημειώσεις προς συντάκτες:

1. Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council amending Directive 2001/18/EC as regards the possibility for the Member States to restrict or prohibit the cultivation of GMOs in their territory – Preparation for the “Environment” Council on 3 March 2014.
2. Greenpeace, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία και Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης.
3. Σύμφωνα με το κείμενο της Ελληνικής πρότασης: “a MS to request the applicant to adjust the geographical scope of its notification/application submitted”.
4. Σύμφωνα με το κείμενο της Ελληνικής πρότασης: (providing that measures are) “in conformity with EU law, reasoned, proportional and non-discriminatory” and “do not conflict with the environmental risk assessment” (carried out by EFSA).