Η Χρυσή Αυγή, τα νοσοκομεία και η ιατρική ηθική

Του ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ Α. ΡΗΓΑΤΟΥ γιατρού-συγγραφέα, αμ. επίκ. καθηγητής Ιατρικής και επιτ. διδάκτορος Παιδαγωγικού Τμήματος Δ.Ε. του Πανεπιστημίου Αθηνών

Με αφορμή τις μείζονες εγκληματικές δράσεις της «Χρυσής Αυγής» που βλέπουν πλέον το φως της δημοσιότητας, θα ήθελα να επισημάνω κάποιες δράσεις της, που αναφέρονται σε νοσοκομεία και ασθενείς, επιχειρώντας τη δική τους παρέμβαση στο χώρο. Ισως είχαν την εντύπωση ότι δικαιούνται να παρεμβαίνουν, καθώς αυτοί ήταν που φρόντιζαν να στέλνουν στα νοσοκομεία χτυπημένους και μαχαιρωμένους μετανάστες.

Μία από τις πρώτες ενέργειες της Χ.Α. ήταν η προσπάθεια δημιουργίας εντυπώσεων για την κακοδαιμονία του ΕΣΥ και των νοσοκομείων, εξ αιτίας της δωρεάν νοσηλείας μεταναστών. Εκτός από τις σχετικές ανακοινώσεις τους (κυρίως στο Διαδίκτυο), προχώρησαν και σε «δράσεις». Τις 26 Νοεμβρίου 2012, λόγου χάριν, οι γιατροί του Γενικού Νοσοκομείου Μυτιλήνης έμειναν έκπληκτοι, όπως καταγγέλλουν, όταν αντίκρισαν φυλλάδια με φωτογραφίες παιδιών μεταναστών -ασθενών της Παιδιατρικής Κλινικής- και των συνοδών ή των γονιών τους. Τις φωτογραφίες συνόδευε κείμενο με χυδαιολογίες και ρατσιστικές απειλές κατά των μεταναστών.
Ακολούθησαν νυχτερινές έφοδοι σε διάφορα νοσοκομεία, με στόχο τις συχνότατα αλλοδαπές «αποκλειστικές», όπως λ.χ. τον Φεβρουάριο 2013 στο «Παναρκαδικό» Νοσοκομείο Τρίπολης και τον Απρίλιο 2013 στο Νοσοκομείο Καλαμάτας. Στο ίδιο πνεύμα, εκφοβισμού και απειλητικών μηνυμάτων, εντάσσονται και η περικύκλωση και η αναγραφή συνθημάτων στους τοίχους των ιατρείων των Γιατρών του Κόσμου στο Πέραμα (Φεβρουάριος 2013). «Δεν πτοούμαστε», έγραψαν οι γιατροί στην καταγγελία τους. «Δεν αλλάζουμε μυαλά. Αρνούμαστε να διαχωρίσουμε τους ανθρώπους που βοηθάμε σε Ελληνες και ξένους».
Επίδειξη δύναμης και απειλητικά μηνύματα ήταν ο σκοπός της εισβολής μεγάλης ομάδας χρυσαυγιτών, με κοντάρια-στυλιάρια για τις... σημαίες τους, στο νοσοκομείο Νίκαιας τον Απρίλιο 2013. Οπως καταγγέλθηκε, ήταν 20 άνδρες και 5 γυναίκες που τράβηξαν φωτογραφίες, κραύγασαν συνθήματα κ.λπ. Τελικά έφυγαν μετά τις αντιδράσεις των εργαζομένων και των επισκεπτών, αλλά και την κλήση της Αστυνομίας από τη διοίκηση του νοσοκομείου.
Ανάλογες προσπάθειες έγιναν και σε άλλα νοσοκομεία, υπάρχουν δε καταγγελίες από πολλούς συλλόγους γιατρών και άλλων εργαζομένων, τόσο από επαρχιακά όσο και από κεντρικά νοσοκομεία. Για τον ίδιο λόγο η ΟΕΝΓΕ (Ομοσπονδία Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδος) στο 8ο συνέδριό της εξέδωσε ψήφισμα με τίτλο «Εξω οι νεοναζί από τα νοσοκομεία». Αναφέρεται δε σε επανειλημμένες προσπάθειες των φασιστών να εδραιώσουν την παρουσία τους στο χώρο της δημόσιας υγείας με εφόδους, ρατσιστικές αιμοδοσίες κ.λπ.
Πολύ πρόσφατα δημιουργήθηκε ένταση με τσιγγάνους κατά τη διάρκεια εφόδου της Χ.Α. στο Νοσοκομείο Καλαμάτας με το βουλευτή τους του νομού. Ενταση προκάλεσε και η παρεμπόδιση της λειτουργίας του Αιματολογικού Τμήματος του Νοσοκομείου Σπάρτης από μέλη και βουλευτές της Χ.Α. Το τελευταίο γεγονός οφείλεται στην άρνηση του τμήματος να προχωρήσει σε ρατσιστική αιμοδοσία. Προκάλεσε δε και τη διαμαρτυρία ομογενούς βουλευτή της Αυστραλίας, της οποίας η αδελφή δεν μπορούσε να υποβληθεί σε εξετάσεις.
Περίθαλψη χωρίς διακρίσεις
Από όλες τις μορφές κοινωνικής ανισότητας, εκείνη που αφορά την υγεία είναι η σκληρότερη και η περισσότερο κατακριτέα. Η περίθαλψη χωρίς διακρίσεις αποτελεί όχι μόνο ιστορική παράδοση για την ιατρική, αλλά και νομική-δεοντολογική υποχρέωση. Η παράδοση ανάγεται στο μακρινό παρελθόν μας, στην αρχαιότητα, την οποία πολλοί επικαλούνται χωρίς να την κατανοούν. Είναι ο Ιπποκράτης εκείνος που επέβαλε στους γιατρούς με τον «Ορκο» και άλλα έργα του για την ηθική και τη δεοντολογία ότι πρέπει να εργάζονται με το άριστο των γνώσεών τους για την ωφέλεια των αρρώστων: «επ' ωφελείη καμνόντων κατά δύναμιν και κρίσιν εμήν». Χωρίς να διακρίνει αν είναι άνδρας ή γυναίκα, ελεύθερος ή δούλος. Η παράδοση διατηρήθηκε με σεβασμό επί αιώνες. Επικαιροποιήθηκε το 1948 με τη Διακήρυξη της Γενεύης, που ήρθε να καλύψει κενά που δημιουργήθηκαν στα χιτλερικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ενα από τα σημεία της διακήρυξης, που έχει γίνει δεκτή (1950) από την Παγκόσμια Ιατρική Ενωση και εξακολουθεί να είναι σε ισχύ, γράφει:
«Δεν θα επιτρέψω η θρησκεία, η εθνικότητα, η φυλή, τα πολιτικά κόμματα ή οι κοινωνικές διακρίσεις να παρεμβληθούν ως εμπόδια κατά την άσκηση των καθηκόντων μου απέναντι στον ασθενή».
Αυτό το «κεκτημένο» πρέπει να το διαφυλάξουμε απέναντι σε κάθε επιβουλή.