Η ταινία, που έκανε αίσθηση όταν βγήκε στο Channel 4, προβάλλεται απόψε για πρώτη φορά στην Ελλάδα (8 μ.μ., Γαλλικό Ινστιτούτο). Ο νεαρός σκηνοθέτης μάς διηγείται τη μέθοδο που χρησιμοποίησε για να εισδύσει στο άντρο των ναζιστών στον Αγιο Παντελεήμονα και να τους στήσει μπροστά στην κάμερά του, εκμεταλλευόμενος την έπαρσή τους. Η ταινία, που έκανε αίσθηση όταν βγήκε στο Channel 4, προβάλλεται απόψε για πρώτη φορά στην Ελλάδα (8 μ.μ., Γαλλικό Ινστιτούτο). Ο νεαρός σκηνοθέτης μάς διηγείται τη μέθοδο που χρησιμοποίησε για να εισδύσει στο άντρο των ναζιστών στον Αγιο Παντελεήμονα και να τους στήσει μπροστά στην κάμερά του, εκμεταλλευόμενος την έπαρσή τους
Της Βασιλικής Τζεβελέκου
Η μανία εξόντωσης των χρυσαυγιτών οποιουδήποτε βρίσκεται έξω από τη σφαίρα της ναζιστικής θεωρίας τους αποτυπώνεται με τον πιο εύγλωττο τρόπο στο ντοκιμαντέρ «The Cleaners» του Κωνσταντίνου Γεωργούση. Κάνει απόψε στις 8 την πανελλήνια πρώτη προβολή του στο Γαλλικό
Ινστιτούτο, στο πλαίσιο του καθιερωμένου κύκλου προβολών «Cine Doc». Θα ακολουθήσει συζήτηση με τον σκηνοθέτη και τον δημοσιογράφο της «Εφ.Συν.» Δημήτρη Ψαρρά.
Η ταινία είναι ήδη γνωστή. Ενα μικρό μέρος της προβλήθηκε στο βρετανικό κανάλι Channel 4 κι έκανε τον γύρο του κόσμου. Κι αυτό γιατί τα μέλη της Χρυσής Αυγής προκαλούν τουλάχιστον ανατριχίλα με τη στάση ζωής και τις απόψεις τους. Χωρίς προφορική αφήγηση, το ντοκιμαντέρ παρακολουθεί την καθημερινότητά τους στη γειτονιά και στο καφενείο, στους δρόμους, στην κεντρική πλατεία και στη λαϊκή αγορά του Αγίου Παντελεήμονα κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας για τις εκλογές του 2012. Ο νεαρός σκηνοθέτης -βραβευμένος ήδη- κινηματογραφεί εξαιρετικά και άμεσα πρόσωπα, γεγονότα, στιγμιότυπα.
Η κάμερα γίνεται πρόσφορο μέσο έκφρασης των απόψεων των χρυσαυγιτών. Οχι μόνον δεν κρύβονται, αντιθέτως ζητούν «γράψε κι αυτό να το μάθει ο κόσμος» κι ανταλλάσσουν ιδέες για το τι θα κάνουν τους μετανάστες όταν έρθουν στην εξουσία. «Το δέρμα τους λαμπατέρ και τα δόντια τους κομπολόι…» λέει και σκάει στα γέλια ο υποψήφιος Αλέκος Πλωμαρίτης. Δίπλα, η μαμά του: «Αλέκο, πάλι τα ίδια, μόνο εσύ μιλάς» τον «μαλώνει». Σιχαίνονται τους μετανάστες αλλά τους τρέχουν τα σάλια για τις γυναίκες τους. Τα σεξιστικά σχόλια δίνουν και παίρνουν. «Οι Ελληνίδες είναι σαν ανάποδο γαμώτο, αυτές κρατιούνται τζι τζι… κοίτα, κοίτα πόδια» λιγουρεύονται. Κάποια στιγμή ο Γιώργος Βάθης, ο βασικός αφηγητής του ντοκιμαντέρ, θα καλέσει τρεις γυναίκες από το Μπανγκλαντές για να τους καταγράψει μαζί η κάμερα. Θα χαϊδέψει λίγο το χέρι της μιας και μόλις γυρίσουν την πλάτη θα πει, «άντε, κι αυτή τη φορά τη γλιτώσατε στο μη…». Ανερυθρίαστα ο Πλωμαρίτης θα πει on camera «φέρτε τα ντόμπερμαν να ρίξουμε τα μωρά» όταν μια νεαρή μουσουλμάνα περνάει γρήγορα γρήγορα με το παιδί στο καρότσι…
Ποιος είναι ο Κωνσταντίνος Γεωργούσης και πως κατάφερε να αποσπάσει την εμπιστοσύνη των χρυσαυγιτών; Μετά τις σπουδές Κοινωνικής και Οπτικής Ανθρωπολογίας στο Μάντσεστερ, συνέχισε στο Τμήμα Κινηματογράφου του National Film and Television School στο Λονδίνο. Σε παραγωγή της αγγλικής σχολής έγινε η ταινία του, αφού την κατέθεσε ως πτυχιακή εργασία. Θέμα της, η προεκλογική καμπάνια της Χρυσής Αυγής στην περιοχή του Αγίου Παντελεήμονα.
«Εχω ιδιαίτερη σχέση με την περιοχή. Είχα χαρτογραφήσει τη ζωή των μεταναστών και είχα παρακολουθήσει την προεκλογική εκστρατεία του Μιχαλολιάκου όταν κατέβαινε στον δήμο της Αθήνας», μας λέει. «Σαφώς και υπήρχε πρόβλημα να τους φιλμάρω. Ωστόσο τα θέματα που με ενδιαφέρουν δεν τα προσεγγίζω δημοσιογραφικά, χρησιμοποιώ μεθόδους εθνογραφικές, κάθομαι ώρες, μέρες, μήνες. Αρχισα να επισκέπτομαι την πλατεία του Αγίου Παντελεήμονα από τον Μάρτιο του 2012 και να ψάχνω τους ήρωές μου. Η κινηματογράφηση άρχισε αργότερα. Ο Γιώργος Βάθης είναι άτυπα ο επιστάτης της πλατείας. Εκεί περνάει όλη την ημέρα του πίνοντας καφέ και επιβλέποντας. Γνωριστήκαμε. Μια μέρα δέχτηκε “να μου τα πει” στην κάμερα και μια άλλη μου είπε “να έρθεις και στην υπόλοιπη παρέα, να σ’ τα πουν και τα παιδιά”. Τους είπα ότι είμαι φοιτητής στο Λονδίνο και θέλω να κάνω μια ταινία για τη Χ.Α. Η παρουσία μου είχε γίνει αισθητή στους χρυσαυγίτες της περιοχής. Κυκλοφορούσα και μου έλεγαν “χθες ήσουν εκεί και τραβούσες” κι ας μην τους είχα καταλάβει».
Οταν ρωτάω τον σκηνοθέτη αν είχαν αντιληφθεί τι έλεγαν on camera, απαντάει καταφατικά. «Φυσικά. Τους είχε κυριεύσει όμως η έπαρση, ιδιαίτερα τις τελευταίες δύο εβδομάδες πριν από τις εκλογές. Οταν κατάλαβαν ότι θα μπουν στη Βουλή, αισθάνθηκαν ότι έβγαιναν από το περιθώριο και μπορούσαν να πουν ό,τι θέλουν. Εξάλλου, νιώθουν υπερήφανοι για τις απόψεις τους. Τα προηγούμενα χρόνια ήταν προσεκτικοί με τις κάμερες και τα ΜΜΕ, αλλά εκείνη την εποχή άνοιξαν ένα παράθυρο στα ΜΜΕ που μετά ξαναέκλεισε. Η κάμερα που χρησιμοποίησα ήταν επαγγελματικού τύπου κι όχι κρυφή, όπως ισχυρίστηκαν. Μετά την προβολή στο Channel 4 είπαν ότι το υλικό είναι προϊόν υποκλοπής και θα ακολουθήσουν διώξεις… Φυσικά, δεν έκαναν τίποτα».
Πώς αισθανόταν όταν άκουγε τις συνομιλίες τους; «Σοκαριζόμουν, ένιωθα άσχημα, αλλά έκανα την απέχθειά μου υπομονή. Ηξερα ότι έπρεπε να γίνει. Δεν υπήρχε χώρος και χρόνος για αντιπαράθεση μαζί τους. Ανεχόμουν τα πάντα». Δέχτηκε απειλές; «Φυσικά. Μια μέρα, γνωστό στέλεχος με έσπρωξε λέγοντας “αυτό πρέπει να τελειώνει”. Δεν έπαθα τίποτα, αλλά υπήρξε ψυχολογική ένταση. Μια άλλη φορά, όταν κινηματογραφούσα τον Μιχαλολιάκο, μαζεύτηκαν καμιά δεκαριά και απαιτούσαν να απολογηθώ και να σβήσω το υλικό».
Οσο για τα συναισθήματά του για την πρώτη δημόσια προβολή στην Ελλάδα: «Δεν είχα σκοπό να την προωθήσω εδώ. Οταν την απέρριψαν από το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, απογοητεύτηκα. Θα πρέπει να πω ότι όλη η ομάδα του Cine Doc έκανε τεράστια προσπάθεια να παιχτεί. Eίμαι πολύ χαρούμενος που τελικά πραγματοποιείται η προβολή».
v.tzevelekou@efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου