Ο χάρτης των ανατροπών στα πανεπιστήμια

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

 

Διευκρινίσεις για όσα φέρνει στην ανώτατη εκπαίδευση ο νέος νόμος - πλαίσιο. Τι προβλέπεται για το άσυλο, τους φοιτητές, τον τύπο διοίκησης και την εκλογή των πρυτανικών αρχών

Ενα κείμενο με 50 ερωτήσεις και απαντήσεις που αφορούν τον νέο νόμο για τα ΑΕΙ έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Παιδείας προκειμένου να ενημερωθούν καλύτερα για τον νόμο τόσο οι άμεσα ενδιαφερόμενοι (φοιτητές και καθηγητές) όσο και οι πολίτες που θέλουν να να ξέρουν
πώς θα διαμορφωθεί το τοπίο στην ανώτατη εκπαίδευση τα επόμενα χρόνια.
Ηδη διατυπώνονται πολλές αντιρρήσεις για τον νόμο και ακούγονται απειλές για μη εφαρμογή του, αλλά και επιφυλάξεις για τον αν οι διατάξεις του είναι εφαρμόσιμες. Η υπουργός Παιδείας πάντως δήλωσε ότι "οι απειλές για τη μη εφαρμογή του νόμου, ιδιαίτερα όταν προέρχονται από ακαδημαϊκούς με θεσμικό ρόλο εντός των ΑΕΙ, συνιστούν αρνητικό παράδειγμα για τη νέα γενιά και κυρίως προσβολή για τη Δημοκρατία μας". Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι "ο λεπτομερής σχεδιασμός και χρονικός προγραμματισμός, όπως αυτοί αποτυπώνονται στο σχέδιο εφαρμογής του νόμου εγγυώνται την ομαλή μετάβαση στο νέο θεσμικό πλαίσιο".
Οι βασικές διευκρινίσεις που δίνει το υπουργείο είναι οι εξής:
Τι θα ισχύει για τα πτυχία 3ετούς φοίτησης;
Η αλλαγή της συνολικής διάρκειας των σπουδών δεν είναι υποχρεωτική και δεν μπορεί παρά να αφορά όλα τα αντίστοιχα τμήματα. Για παράδειγμα, για να οριστεί ότι η απόκτηση πτυχίου από το τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών θα πραγματοποιείται μετά από φοίτηση τριών ετών, θα πρέπει τα τμήματα Φυσικής όλων των Πανεπιστημίων να συμφωνήσουν σε αυτό, συμπεριλαμβανομένης και της ΑΔΙΠ.

Καθιερώνεται η υποχρέωση των φοιτητών να εγγράφονται κάθε εξάμηνο. Σε περίπτωση μη εγγραφής για δύο συνεχόμενα εξάμηνα ο φοιτητής διαγράφεται

Η δυνατότητα τριετούς φοίτησης θεσπίζεται για περιπτώσεις τμημάτων τα οποία, σύμφωνα με αντικειμενικά και επιστημονικά κριτήρια, δεν έχουν λόγο να λειτουργούν πέραν της τριετίας, αφού ο χρόνος αυτός επαρκεί για την κάλυψη όλης της αναγκαίας ύλης. Σε κάθε περίπτωση, τα ιδρύματα θα έχουν τον τελικό λόγο.
Καταργείται η δωρεάν διανομή συγγραμμάτων μετά από 3 χρόνια;
Το αντίθετο. Σε ό,τι αφορά τη δωρεάν παροχή έντυπων συγγραμμάτων, παραμένει η διανομή τους μέσω της υπηρεσίας "ΕΥΔΟΞΟΣ", που λειτούργησε για πρώτη φορά το 2010-2011. Επιπλέον, όλη η απαιτούμενη από τους καθηγητές ύλη για κάθε μάθημα θα είναι σταδιακά προσβάσιμη από το διαδίκτυο δωρεάν, από όλους τους φοιτητές. Η ηλεκτρονική πρόσβαση σε όλη την ύλη είναι και θα παραμείνει δημόσια υποχρέωση.

Η αλλαγή της συνολικής διάρκειας των σπουδών δεν είναι υποχρεωτική και εφόσον πραγματοποιηθεί θα αφορά όλα τα αντίστοιχα τμήματα

Υπάρχει πρόνοια για τους εργαζόμενους φοιτητές;
Οι εργαζόμενοι (με επίσημη εργασία άνω των 20 ωρών την εβδομάδα) θα μπορούν να παρατείνουν τις σπουδές τους σε χρόνο διπλάσιο των κανονικών σπουδών (ν+ν έτη, όπου ν τα κανονικά έτη σπουδών).
Το 1982 καθιερώθηκε το άσυλο, σήμερα καταργείται;
Το πανεπιστημιακό άσυλο -που αποτελούσε κατάκτηση της Δημοκρατίας μας- στην εποχή μας έχει εξελιχθεί σε χώρο όπου: παρεμποδίζεται η ελεύθερη έκφραση και μετάδοση της επιστημονικής γνώσης, επικρατούν ακραίες μειοψηφικές απόψεις, καταστρέφεται η πνευματική περιουσία και η πολιτιστική κληρονομιά και καταπατούνται οι δημοκρατικές ελευθερίες. Συνεπώς, το άσυλο όπως το γνωρίζαμε στο παρελθόν καταργείται, ενώ είναι βασική αρχή του νόμου η ακαδημαϊκή ελευθερία.
ΝΕΟΙ ΚΑΙ ΠΑΛΑΙΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ
Τι αλλάζει για τον χρόνο διάρκειας των σπουδών
Ποια θα είναι η διάρκεια των σπουδών;
Η διάρκεια σπουδών ορίζεται σε ν+2 χρόνια, όπου ν είναι τα χρόνια που ορίζονται από το πρόγραμμα σπουδών. Επειτα από αυτό το χρονικό όριο ο φοιτητής χάνει τα προνόμια που απορρέουν από τη φοιτητική του ιδιότητα, αλλά μπορεί να ολοκληρώσει τις σπουδές του με τις προϋποθέσεις που θέτει το κάθε ΑΕΙ.
Τι αλλάζει στη διάρκεια σπουδών; Πώς επηρεάζονται οι ήδη υπάρχοντες φοιτητές;
Τα έτη σπουδών για τα τμήματα που λειτουργούν παραμένουν ως έχουν. Με τον νόμο δίδεται η δυνατότητα σε κάθε ΑΕΙ να προσαρμόσει, κατά τη δική του κρίση, τα έτη σπουδών ανά ειδικότητα, με βάση τα προβλεπόμενα όρια για καθέναν από τους τρεις κύκλους σπουδών (τρία έτη και άνω για τις προπτυχιακές σπουδές, τουλάχιστον ένα έτος για τις μεταπτυχιακές σπουδές και τουλάχιστον τρία για την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής). Οι σχετικές αποφάσεις έχουν ως προϋπόθεση ότι τμήματα με το ίδιο αντικείμενο σε διαφορετικά ΑΕΙ να έχουν τελικά τα ίδια έτη σπουδών.
Αυτό το οποίο αλλάζει είναι ότι καθιερώνεται η υποχρέωση των φοιτητών να εγγράφονται κάθε εξάμηνο. Σε περίπτωση μη εγγραφής για δύο συνεχόμενα εξάμηνα ο φοιτητής διαγράφεται.
Οι φοιτητές που ήδη είναι εγγεγραμμένοι στα ΑΕΙ κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες, ανάλογα με το έτος πρώτης εγγραφής και τη διάρκεια των κανονικών σπουδών. Ως ορόσημο τίθεται το ακαδημαϊκό έτος 2011-2012.
Οι φοιτητές που κατά το τέλος του ακαδημαϊκού έτους 2011-2012 (Ιούλιος 2012) θα έχουν συμπληρώσει 2ν+1 έτη σπουδών θα διατηρούν τη φοιτητική τους ιδιότητα έως και το τέλος του ακαδημαϊκού έτους 2013-2014 (δηλαδή για ακόμα 2 έτη ή για 4 εξάμηνα).
Οι φοιτητές που κατά το τέλος του ακαδημαϊκού έτους 2011-2012 (Ιούλιος 2012) θα έχουν συμπληρώσει ν+2 έτη σπουδών θα διατηρούν τη φοιτητική τους ιδιότητα έως και το τέλος του ακαδημαϊκού έτους 2014-2015 (δηλαδή για ακόμα 3 έτη ή για 6 εξάμηνα).
Οι φοιτητές που κατά το τέλος του ακαδημαϊκού έτους 2011-2012 (Ιούλιος 2012) δεν θα έχουν συμπληρώσει ν+2 έτη σπουδών θα διατηρούν τη φοιτητική τους ιδιότητα για ακριβώς τον διπλάσιο χρόνο σπουδών σε σχέση με τα κανονικά έτη σπουδών.
Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για την εκλογή ενός εξωτερικού μέλους στο Συμβούλιο;
Βασικές προϋποθέσεις για να προταθεί και να εκλεγεί ένα πρόσωπο ως εξωτερικό μέλος είναι η ευρεία αναγνώρισή του στην επιστήμη, στα γράμματα ή στις τέχνες, η διάκρισή του στην κοινωνική, οικονομική, πολιτική και πολιτιστική ζωή σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο και η εμπειρία του σε θέση ευθύνης.
Πώς εκλέγεται ο πρύτανης (σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ) στο νέο μοντέλο διοίκησης;
Ο πρύτανης εκλέγεται από το σύνολο των καθηγητών του ΑΕΙ μεταξύ των δύο ή τριών υποψηφίων που προτείνει το Συμβούλιο, με πενταετή θητεία χωρίς δικαίωμα επανεκλογής.